usg, VI rok, Ginekologia i położnictwo, materiały, Materiały [ Pobierz całość w formacie PDF ]
Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące
diagnostyki ultrasonograficznej w położnictwie i ginekologii.
W dniach 8-9 maja 2004 r. odbyło się posiedzenie grupy ekspertów powołanych przez
Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, dotyczące standardów
wykonywania badania ultrasonograficznego w położnictwie i ginekologii.
Komisja Ekspertów działała w składzie:
prof. Marek Spaczyński, prof. Krzysztof
Szaflik, prof. Jacek Brązert, prof. Romuald Dębski, prof. Tomasz Pertyński, prof. Maria
Respondek – Liberska, doc. Mariusz Zimmer, doc. Krzysztof Sodowski, doc. Artur
Czekierdowski, doc. Jacek Szamatowicz, doc.Krzysztof Preis, doc. Włodzimierz Sawicki, dr
Dariusz Borowski, dr Mirosław Wielgoś, dr Marek Pietryga, dr Mariola Ropacka, dr Piotr
Sieroszewski, dr Piotr Kaczmarek.
Głównym celem spotkania było opracowanie aktualnego schematu wykonywania
badania ultrasonograficznego w położnictwie i ginekologii. Badanie ultrasonograficzne stało
się jedną z podstawowych metod diagnostycznych w położnictwie i ginekologii i jest
nieodzownym elementem codziennej pracy lekarza.
Umiejętność wykonania tego badania w zakresie podstawowym jest częścią
wykształcenia ginekologa i położnika, dlatego powinno być ono wykonywane przez lekarza
ginekologa – położnika, jako badanie przesiewowe w ciąży oraz w wiekszości wskazań
ginekologicznych. Badania ultrasonograficzne mogą wykonywać lekarze posiadający
umniejętności potwierdzone certyfikatem Sekcji Ultrasonografii Polskiego Towarzystwa
Ginekologicznego.
Wymagania aparaturowe:
Aparat ultrasonograficzny w diagnostyce położniczo – ginekologicznej powinien
posiadać:

prezentację 2D w czasie rzeczywistym, co najmniej 128 – stopniową skalę
szarości, powinien mieć możliwość pomiaru odległości (co najmniej dwóch
pomiarów), obwodu i pola powierzchni oraz program położniczy.
Powinien być wyposażony w trzy rodzaje głowic:

przezbrzuszną typu convex (sektor) o częstotliwości 3,5 – 7,5 MHz

liniową o częstotliwości 4,0 – 7,5 MHz (badanie piersi)

dopochwową typu convex (sektor) o częstotliwości 4,0 – 7, 5 MHz
Cennym uzupełnieniem możliwości aparatu ultrasonograficznego powinna być opcja
kolorowego Dopplera i dokumentacji fotograficznej.
Standard ultrasonograficznego badania położniczego obejmuje:
1. Wykonanie trzech badań ultrasonograficznych - przesiewowych w ciąży:
o
11 – 14 tydzień ciąży,
o
20 tydzień ciąży
( +/- 2 hbd )
o
30 tydzień ciąży
( +/- 2 hbd )
2. W wyjątkowych sytuacjach klinicznych komisja zaleca wykonanie dodatkowego
badania ultrasonograficznego głównie ze
wskazań lekarskich
przed 10 tygodniem ciąży.
3. Wynik badania ultrasonograficznego powinien zawierać następujące dane:

imię, nazwisko, datę urodzenia lub PESEL pacjentki,

miejsce i datę badania, wykonujący badanie,

informację dotyczącą nazwy aparatu ultrasonograficznego oraz rodzaju
i częstotliwości głowic, którymi badanie zostało wykonane,

rozpoznanie wstępne lekarza kierującego,

data ostatniej miesiączki (OM) i tydzień ciąży wg OM,

zaawansowanie ciąży wg ewentualnych poprzednich badań USG

dokumentację badania:
- ultrasonogramy(videoprinter)
- taśma magnetyczna (video)
- dyskietka, płyta(komputer)
Badanie ultrasonograficzne do 10 tygodnia ciąży.
2
 W tym okresie celem badania ultrasonograficznego ze wskazań lekarskich
jest:

uwidocznienie i lokalizacja jaja płodowego.

ocena wieku ciążowego (GS,CRL)

uwidocznienie czynności serca płodu.

ocenę liczby zarodków, kosmówek i owodni.

stwierdzenie prawidłowego lub patologicznego rozwoju
ciąży
Wynik badania powinien zawierać ocenę:
1. Macicy:

kształt (regularny, nieregularny)

budowa ( prawidłowa, nieprawidłowa: wady, mięśniaki)

wielkość ( prawidłowa, powiększona)
2. Lokalizacja i budowa przydatków
3. Pęcherzyka ciążowego (Gestation Sac ) :

położenie w jamie macicy

liczba pęcherzyków ciążowych

kształt (okrągły, spłaszczony, regularność zarysów )

pomiar pęcherzyka ciążowego (GS – średnia z 3 wymiarów)
4. Pęcherzyka żółtkowego (Yolk Sac)

obecność YS (tak/nie)

średnica

opis ewentualnych nieprawidłowości (kształt,
echogeniczność)
5. Zarodka

obecność (tak/nie)

pomiar długości ciemieniowo – siedzeniowej / CRL /

obecność czynności serca / przy CRL powyżej 6 mm /
Badanie ultrasonograficzne między 11 – 14 tygodniem ciąży.
3
 Szczegółowa ocena struktury jaja płodowego obejmuje następujące elementy:
1. Liczba pęcherzyków ciążowych w jamie macicy.
2. Ocena czynności serca płodu (FHR)
3. Pomiary biometryczne: - długość ciemieniowo-siedzeniowa ( CRL )
- wymiar dwuciemieniowy główki płodu ( BPD )
4. Ocena anatomii płodu:
a) czaszka (kształt), sierp mózgu, sploty naczyniówkowe komór bocznych,
b) ściany powłok jamy brzusznej uwzględniając fizjologiczną przepuklinę pępkową
do 12 tygodnia ciąży,
c) żołądek
d) serce płodu - lokalizacja i czynność serca,
e) pęcherz moczowy
f) kręgosłup
g) kończyny górne i dolne
5. Ocena kosmówki.
6. Ocena przezierności karkowej (NT) i kości nosowej (NB)
Wykonanie badania ultrasonograficznego między 11 – 14 tygodniem ciąży z oceną
przezierności karkowej (NT) oraz kości nosowej (NB) i pozostałymi markerami zespołów
wad uwarunkowanych genetycznie powinno się odbywać w ośrodku referencyjnym według
zasad Fetal Medicine Foundation.
Optymalny czas badania
prenatalnego
(11,0 – 13+6 t.c. ) ;. CRL 45 – 84 mm
Nieprawidłowe wartości NT sugerują podwyższone ryzyko wystąpienia:
a. aberracji chromosomalnych
b. zaburzeń hemodynamicznych
c. wad serca płodu
4
 d. zespółu przetoczenia krwi między płodami
Stwierdzenie jakiejkolwiek nieprawidłowości lub wątpliwości jest wskazaniem do
poszerzenia diagnostyki w ośrodku referencyjnym
5
  [ Pobierz całość w formacie PDF ]