ustawa o samorządzie gminnym, SEMESTR II, PRAWO ADMINISTRACYJNE, USTAWY [ Pobierz całość w formacie PDF ]
©Kancelaria Sejmu
s. 1/37
USTAWA
z dnia 8 marca 1990 r.
o samorządzie gminnym
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
1. Mieszkańcy gminy tworzą z mocy prawa wspólnotę samorządową.
2. Ilekroć w ustawie jest mowa o gminie, należy przez to rozumieć wspólnotę sa-
morządową oraz odpowiednie terytorium.
Opracowano na pod-
stawie: tj. Dz. U. z
2001 r. Nr 142, poz.
1591, z 2002 r. Nr 23,
poz. 220, Nr 62, poz.
558, Nr 113, poz. 984,
Nr 153, poz. 1271, Nr
214, poz. 1806, z 2003
r. Nr 80, poz. 717, Nr
162, poz. 1568, z 2004
r. Nr 102, poz. 1055,
Nr 116, poz. 1203, Nr
167, poz. 1759, z 2005
r. Nr 172, poz. 1441,
Nr 175, poz. 1457, z
2006 r. Nr 17, poz.
128, Nr 181, poz.
1337, z 2007 r. Nr 48,
poz. 327, Nr 138, poz.
974, Nr 173, poz.
1218, z 2008 r. Nr
180, poz. 1111, Nr
223, poz. 1458, z 2009
r. Nr 52, poz. 420, Nr
157, poz. 1241, z 2010
r. Nr 28, poz. 142 i
146, Nr 40, poz. 230,
Nr 106, poz. 675, z
2011 r. Nr 21, poz.
113, Nr 117, poz. 679,
Nr 134, poz. 777, Nr
149, poz. 887, Nr 217,
poz. 1281.
Art. 2.
1. Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowie-
dzialność.
2. Gmina posiada osobowość prawną.
3. Samodzielność gminy podlega ochronie sądowej.
Art. 3.
1. O ustroju gminy stanowi jej statut.
2. Projekt statutu gminy powyżej 300 000 mieszkańców podlega uzgodnieniu z
Prezesem Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw admini-
stracji publicznej.
3. W sprawach spornych rozstrzyga Rada Ministrów.
Art. 4.
1. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia:
1) tworzy, łączy, dzieli i znosi gminy oraz ustala ich granice,
2) nadaje gminie lub miejscowości status miasta i ustala jego granice,
3) ustala i zmienia nazwy gmin oraz siedziby ich władz.
2. Rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, może być wydane także na wniosek
zainteresowanej rady gminy.
3. Ustalenie i zmiana granic gmin dokonywane są w sposób zapewniający gminie
terytorium możliwie jednorodne ze względu na układ osadniczy i przestrzenny,
uwzględniający więzi społeczne, gospodarcze i kulturowe oraz zapewniający
zdolność wykonywania zadań publicznych.
Wykładnia TK:
dot. art. 16 (Dz. U. z
1994 r. Nr 39, poz. 149);
dot. art. 101 ust. 1 (Dz.
U. z 1994 r. Nr 109, poz.
527);
dot. art. 85 i art. 87 (Dz.
U. z 1994 r. Nr 113, poz.
550); dot. art. 77 ust. 1 i
3, art. 85 ust. 1, art. 86,
art. 90 ust. 1 i 2, art. 96
ust. 1 i 2, art. 97 ust. 1-3
i art. 98 ust. 2 i 3 (Dz. U.
z 1994 r. Nr 113, poz.
551);
dot. art. 28 ust. 3 i 5
(Dz. U. z 1995 r. Nr 114,
poz. 556).
2011-11-30
©Kancelaria Sejmu
s. 2/37
4. Nadanie gminie lub miejscowości statusu miasta, ustalenie jego granic i ich
zmiana dokonywane są w sposób uwzględniający infrastrukturę społeczną i
techniczną oraz układ urbanistyczny i charakter zabudowy.
5. Zmiany, o których mowa w ust. 1, następują z dniem 1 stycznia.
Art. 4a.
1. Wydanie rozporządzenia, o którym mowa w art. 4 ust. 1, wymaga zasięgnięcia
przez ministra właściwego do spraw administracji publicznej opinii zaintereso-
wanych rad gmin, poprzedzonych przeprowadzeniem przez te rady konsultacji z
mieszkańcami, a w przypadku zmian granic gmin naruszających granice powia-
tów lub województw - dodatkowo opinii odpowiednich rad powiatów lub sejmi-
ków województw, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Konsultacje z mieszkańcami w sprawach zmiany granic gmin lub granic miasta
polegającej na wyłączeniu obszaru lub części obszaru jednostki pomocniczej
gminy i jego włączeniu do sąsiedniej jednostki pomocniczej tej gminy lub do są-
siedniej gminy mogą zostać ograniczone do:
1) mieszkańców jednostki pomocniczej gminy objętych zmianą - przez odpo-
wiednie rady gmin,
2) mieszkańców gmin objętych zmianą naruszającą granice powiatów lub wo-
jewództw - przez odpowiednie rady powiatów lub sejmiki województw.
3. W przypadku niewyrażenia opinii, o której mowa w ust. 1, w terminie 3 miesię-
cy od dnia otrzymania wystąpienia o opinię, wymóg zasięgnięcia opinii uznaje
się za spełniony.
4. W przypadku przeprowadzenia referendum lokalnego w sprawie utworzenia, po-
łączenia,
podziału i zniesienia gminy oraz
ustalenia granic gminy, o którym
mowa w art. 4c, konsultacji z mieszkańcami, o których mowa w ust. 1 i 2, nie
przeprowadza się.
Art. 4b.
1. Wydanie rozporządzenia, o którym mowa w art. 4 ust. 1, na wniosek rady gminy
wymaga:
1) wniosku rady gminy poprzedzonego przeprowadzeniem przez tę radę kon-
sultacji z mieszkańcami, wraz z uzasadnieniem oraz niezbędnymi dokumen-
tami, mapami i informacjami potwierdzającymi zasadność wniosku,
2) opinii rad gmin objętych wnioskiem, poprzedzonych przeprowadzeniem
przez te rady konsultacji z mieszkańcami, a w przypadku zmiany granic
gminy naruszającej granice powiatów lub województw - opinii odpowied-
nich rad powiatów lub sejmików województw,
3) opinii wojewody właściwego dla gminy lub gmin objętych wnioskiem.
2. Do wniosku i opinii, o których mowa w ust. 1, przepisy art. 4a ust. 2 i 3 stosuje
się odpowiednio.
3. Rada gminy występuje z wnioskiem, o którym mowa w ust. 1, do ministra wła-
ściwego do spraw administracji publicznej za pośrednictwem wojewody, w ter-
minie do dnia 31 marca.
4. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, tryb postępowania przy skła-
daniu wniosków, o których mowa w ust. 1, oraz dokumenty, które należy dołą-
czyć do wniosku.
2011-11-30
©Kancelaria Sejmu
s. 3/37
Art. 4c.
1. W sprawie utworzenia, połączenia,
podziału i zniesienia gminy oraz ustalenia
granic gminy może być przeprowadzone referendum lokalne z inicjatywy
mieszkańców.
2. Z inicjatywą przeprowadzenia referendum, o którym mowa w ust. 1, wystąpić
może jedynie grupa co najmniej 15 obywateli, o której mowa w art. 11 ust. 1a
ustawy z dnia 15 września 2000 r. o referendum lokalnym (Dz. U. Nr 88, poz.
985, z późn. zm.
1)
).
3. Referendum, o którym mowa w ust. 1, nie przeprowadza się, jeżeli z analizy
przeprowadzonej przed referendum wynika, iż na skutek podziału lub ustalenia
nowych granic gminy:
1) dochody podatkowe na mieszkańca gminy w zmienionych granicach lub
gminy utworzonej byłyby niższe od najniższych dochodów podatkowych na
mieszkańca ustalonych dla poszczególnych gmin zgodnie z ustawą z dnia 13
listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z
2010 r. Nr 80, poz. 526 i Nr 127, poz. 857),
2) gmina w zmienionych granicach lub gmina utworzona byłaby mniejsza od
najmniejszej pod względem liczby mieszkańców gminy w Polsce według
stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedzającego ogłoszenie rozporządzenia,
o którym mowa w art. 4.
4. Analizy, o której mowa w ust. 3, dokonuje właściwy wojewoda.
5. W przypadku przeprowadzania z inicjatywy mieszkańców referendum, o którym
mowa w ust. 1, pytanie zawarte we wniosku, o którym mowa w art. 15 ust. 2
ustawy z dnia 15 września 2000 r. o referendum lokalnym, powinno określać
szczegółowo proponowane zmiany w podziale terytorialnym państwa.
6. Wojewoda przekazuje ministrowi właściwemu do spraw administracji publicznej
informację o publikacji w wojewódzkim dzienniku urzędowym protokołu wyni-
ku referendum, o którym mowa w ust. 1.
Art. 4d.
Rada Ministrów nie przeprowadza zmian, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1, jeże-
li:
1) dochody podatkowe na mieszkańca gminy w zmienionych granicach lub
gminy utworzonej byłyby niższe od najniższych dochodów podatkowych na
mieszkańca ustalonych dla poszczególnych gmin zgodnie z ustawą z dnia 13
listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego,
2) gmina w zmienionych granicach lub gmina utworzona byłaby mniejsza od
najmniejszej pod względem liczby mieszkańców gminy w Polsce według
stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedzającego ogłoszenie rozporządzenia,
o którym mowa w art. 4.
1)
Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 113, poz.
984 i Nr 153, poz. 1271, z 2004 r. Nr 102, poz. 1055, z 2005 r. Nr 175, poz. 1457, z 2007 r. Nr 112,
poz. 766 oraz z 2011 r. Nr 21, poz. 113 i Nr 134, poz. 777.
2011-11-30
 ©Kancelaria Sejmu
s. 4/37
Art. 4e.
1. W przypadku tworzenia nowej gminy Prezes Rady Ministrów na wniosek woje-
wody zgłoszony za pośrednictwem ministra właściwego do spraw administracji
publicznej wyznacza pełnomocnika do spraw utworzenia gminy spośród pra-
cowników podległych wojewodzie albo pracowników urzędu gminy, której ob-
szar wchodzi w skład nowo tworzonej gminy.
2. Do czasu utworzenia nowej gminy zadaniem pełnomocnika, o którym mowa w
ust. 1, jest przygotowanie organizacyjne i prawne gminy do wykonywania zadań
publicznych.
3. Z dniem utworzenia gminy pełnomocnik, o którym mowa w ust. 1, przejmuje
wykonywanie zadań i kompetencji jej organów do czasu wyboru nowych orga-
nów gminy.
Art. 4f.
Jeżeli w wyniku zmian w podziale terytorialnym państwa rada gminy została z mocy
prawa rozwiązana na podstawie art. 390 § 5 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Ko-
deks wyborczy (Dz. U. Nr 21 poz. 112, Nr 26, poz. 134, Nr 94, poz. 550 i Nr 102,
poz. 588), Prezes Rady Ministrów na wniosek wojewody zgłoszony za pośrednic-
twem ministra właściwego do spraw administracji publicznej wyznacza osobę, która
wykonuje zadania i kompetencje rady gminy do czasu wyboru nowej rady.
Art. 5.
1. Gmina może tworzyć jednostki pomocnicze: sołectwa oraz dzielnice, osiedla i
inne. Jednostką pomocniczą może być również położone na terenie gminy mia-
sto.
2. Jednostkę pomocniczą tworzy rada gminy, w drodze uchwały, po przeprowadze-
niu konsultacji z mieszkańcami lub z ich inicjatywy.
3. Zasady tworzenia, łączenia, podziału oraz znoszenia jednostki pomocniczej okre-
śla statut gminy.
4. (skreślony).
Art. 5a.
1. W wypadkach przewidzianych ustawą oraz w innych sprawach ważnych dla
gminy mogą być przeprowadzane na jej terytorium konsultacje z mieszkańcami
gminy.
2. Zasady i tryb przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami gminy określa
uchwała rady gminy.
Art. 5b.
1. Gmina podejmuje działania na rzecz wspierania i upowszechniania idei samo-
rządowej wśród mieszkańców gminy, w tym zwłaszcza wśród młodzieży.
2. Rada gminy na wniosek zainteresowanych środowisk może wyrazić zgodę na
utworzenie młodzieżowej rady gminy mającej charakter konsultacyjny.
3. Rada gminy, powołując młodzieżową radę gminy, nadaje jej statut określający
tryb wyboru jej członków i zasady działania.
2011-11-30
©Kancelaria Sejmu
s. 5/37
Rozdział 2
Zakres działania i zadania gminy
Art. 6.
1. Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lo-
kalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.
2. Jeżeli ustawy nie stanowią inaczej, rozstrzyganie w sprawach, o których mowa w
ust. 1, należy do gminy.
Art. 7.
1. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy.
W szczególności zadania własne obejmują sprawy:
1) ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i
przyrody oraz gospodarki wodnej,
2) gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,
3) wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania
ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sani-
tarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia
w energię elektryczną i cieplną oraz gaz,
3a) działalności w zakresie telekomunikacji,
4) lokalnego transportu zbiorowego,
5) ochrony zdrowia,
6) pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych,
<6a) wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej,>
7) gminnego budownictwa mieszkaniowego,
8) edukacji publicznej,
9) kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony
zabytków i opieki nad zabytkami,
10) kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń spor-
towych,
11) targowisk i hal targowych,
12) zieleni gminnej i zadrzewień,
13) cmentarzy gminnych,
14) porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpo-
żarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego
magazynu przeciwpowodziowego,
15) utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz
obiektów administracyjnych,
16) polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjal-
nej, medycznej i prawnej,
17) wspierania i upowszechniania idei samorządowej, w tym tworzenia warun-
ków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania progra-
mów pobudzania aktywności obywatelskiej,
Dodany pkt 6a w
ust. 1 w art. 7 wcho-
dzi w życie z dn.
1.01.2012 r. (Dz. U. z
2011 r. Nr 149, poz.
887).
2011-11-30
[ Pobierz całość w formacie PDF ]