urzadzenia 1, sem III, +Podstawy Urządzeń Okrętowych - Wykład, Zaliczenie [ Pobierz całość w formacie PDF ]
Przepisy dotyczące wyposażenia 
ratunkowego
: • Konwencja o 
Bezpieczeństwa Życia na Morzu 
(SOLAS); • Kodeks Środków 
Ratunkowych (Kodeks LSA); 
• Przepisy Nadzoru Konwencyjnego 
Statków Morskich. W skład 
wyposażenia ratunkowego wchodzą: 
1. Zbiorowe środki ratunkowe. 2. 
Indywidualne środki ratunkowe. 
Zbiorowe środki ratunkowe: 
• łodzie 
ratunkowe; • łodzie ratownicze; 
• sztywne i pneumatyczne tratwy 
ratunkowe;• inne (pływaki ratunkowe, 
wyrzutnie linek ratunkowych). 
Łodzie ratunkowe powinny się 
charakteryzować
: • właściwą 
wytrzymałością i niezatapialnością przy 
pełnym wyposażeniu oraz 
całkowitym zalaniu przez wodę; 
• zwrotnością, dobrym wchodzeniem na 
falę, małym dryfem; • dobrą 
statecznością przy przemieszczaniu się 
ludzi; • dobrym zabezpieczeniem ludzi 
przed warunkami atmosferycznymi; • 
dostateczną prędkością pozwalającą na 
szybkie odejście od tonącego lub 
płonącego statku. 
Rodzaje żurawików: 
• wychylne – 
grawitacyjne lub ze zmagazynowaną 
energią mechaniczną lub 
hydrauliczną; • jezdne – grawitacyjne. 
Podstawowe określenia: 
Grupa poŜarów – określenie 
poŜaru w zaleŜności od rodzaju 
palących się materiałów. PoŜary 
dzielą się na następujące grupy: 
grupa A
–poŜary ciał stałych, 
głównie pochodzenia 
organicznego, przy spalaniu 
których obok innych zjawisk, wyst 
zjawisko Ŝarzenia; g
rupa B
–
poŜary cieczy palnych lub 
materiałów topiących się; 
grupa C
–poŜary gazów; 
grupa D
­ 
poŜary metali i stopów metali 
lekkich (np. magnez, sód, 
aluminium itp.) 
Ładunki niebezpieczne – ładunki 
naleŜące do którejś z 
wymienionych klas: 
klasa 1 
– 
materiały wybuchowe (podział na 
podklasy); 
klasa 2
 – gazy: spręŜone, 
skroplone i rozpuszczone pod 
ciśnieniem (podklasy); 
klasa 3
 – 
ciecze łatwo zapalne; 
klasa 4.1
 – 
ciała stałe łatwo zapalne; 
klasa 4.2 
– substancje zdolne do 
samozapłonu; 
klasa 4.3
 – 
materiały, które w kontakcie z 
wodą wydzielają gazy łatwo 
zapalne; 
klasa 5.1
 – substancje utleniające; 
klasa 5.2
 – nadtlenki organiczne; 
klasa 6.1
 – substancje toksyczne; 
klasa 6.2
 – materiały zakaźne; 
klasa 7
 – materiały radioaktywne; 
klasa 8
 – materiały Ŝrące i 
powodujące korozję; 
klasa 9
 – 
inne materiały niebezpieczne. 
Przegrody typu A – konstrukcje 
ogniotrwałe utworzone przez 
grodzie lub pokłady, które 
powinny być: 
­wykonane ze stali lub innego 
równowaŜnego materiału; ­  dostat 
sztywne; ­wykonane tak, aby 
zachowywały ognio­ i 
dymoszczelność do końca 
jednogodzinnej standardowej 
próby ogniowej; ­izolowane 
uznanymi materiałami niepalnymi 
w taki sposób, aby średnia temp na 
stronie nie wystawionej na 
działanie ognia nie wzrosła o 
więcej niż 140oC ponad 
temperaturę początkową, a w 
żadnym punkcie pomiarowym, wł 
w to wszystkie połączenia, nie 
wzrosła o więcej niŜ 180oC ponad 
temp początkową. W zal od czasu, 
w ciągu którego zapewnione jest 
nieprzekroczenie określonych 
temp podczas standardowej próby 
ogniowej, przegrody te otrzymują 
oznaczenia: 
A­60
 – dla czasu 60 
min.; 
A­30
 – dla czasu 30 min.; 
A­15
 – dla czasu 15 min.; 
A­0
 – 
dla czasu 0 min. 
Próba ogniowa 
przegród typu A­30, A­15 i A­0 
powinna trwać 1 godzinę, przy 
czym 
temp osiągana w chwili 
zakończenia tej próby na stronie 
nie wystawionej na działanie ognia 
nie jest ogr. 
Przegrody typu B– konstr 
opóźniające pozar utworzone 
przez grodzie, pokłady lub 
oszalowania, które powinny być: ­
wykonane tak,by zachowywały 
ognioszczelność podczas 30­
minutowej standardowej próby 
ogniowej; ­ wykonanych z 
uznanych materiałów niepalnych 
Jednak mozliwe jest stosowanie 
oklein wykonanych z materiałów o 
własnościach WRP;­ izolowane 
materiałami niepalnymi tak, by śr 
temp na stronie nie wystawionej 
na działanie ognia nie wzrosła o 
więcej niz 140oC ponad temp 
początkową, a w żadnym punkcie 
pomiarowym, włączając w to 
wszystkie połączenia, nie wzrosła 
o więcej niz 225oC ponad temp 
początkową. W zal od czasu 
trwania standardowej próby, w 
której spełnione są wymagania 
dot temp, przegrody otrzymują 
Przegrody typu C – przegrody 
wykonane z uznanych materiałów 
niepalnych, przy czym  nie jest 
wymagane spełnienie ograniczeń 
dotyczących przenikania przez nie 
dymu oraz wzrostu temp. 
Dozwolone są zewnętrzne okleiny 
wykonane z materiałów o 
własnościach WRP. Materiał 
WRP –materiał palny wolno 
rozprzestrzeniający płomień– w 
warunkach pozaru przeciwdziała 
rozprzestrzenianiu się ognia na 
swojej powierzchni, co nalezy 
potwierdzić badaniami zgodnie z 
kodeksem FTP. 
W rozdziale 2 „Zabezpieczenie 
przeciwpoŜarowe statków 
towarowych” moŜna znaleźć 
    między innymi, informacje 
dotyczące: 
­konstr statku; ­ 
przegród pozarowych w rejonie 
pomieszczeń mieszkalnych, 
słuzbowych i posterunków 
dowodzenia. ­odporności 
ogniowych przegród pozarowych; 
­ dróg ewakuacji; ­zabezpieczeń 
przeciwpoŜarowych schodów i 
wind w pomieszczeniach 
mieszkalnych, słuzbowych oraz w 
posterunkach dowodzenia; ­ 
zamknięć otworów w przegrodach 
pozarowych i przejść przez 
przegrody pozarowe; ­ okien i 
iluminatorów; ­ ograniczeń w 
stosowaniu materiałów palnych; 
zabezpieczeń ppoż pomieszczeń 
mieszkalnych i słuŜbowych; ­ 
zabezpieczeń ppoż przedziałów 
maszynowych; ­ zabezpieczeń 
ppoż elementów wyposazenia 
kuchni. 
Rodzaje instalacje ppoż
wodnohydrantowa; tryskaczowa; 
zraszająca wodna; pianowa; na 
CO2; inne gazowe instalacje 
gaśnicze; proszkowa. 
Łączna wydajność głównych 
pomp pozarowych 
(bez awaryjnej 
pompy poż), przy ciśnieniu nie 
mniejszym od określonego w 
tabeli, powinna wynosić nie mniej 
niz 4/3 wymaganej wydajności 
pojedynczej pompy zęzowej. 
Instalacja tryskaczowa 
Wymagania: 
1. Instalacja 
tryskaczowa winna być gotowa do 
natychmiastowego uzycia bez 
działanie załogi. 2. Instalację 
należy podzielić na sekcje,maks po 
200 tryskaczy. 3. Tryskacze w 
pomieszczeniach mieszkalnych i 
służbowych winny załączać się 
automatycznie w zakresie temp 
68oC ÷ 79oC. 
Instalacja zraszająca wodna 
  Wymagania: 
1.Inst tryskaczowa 
zraszająca wodna powinna się 
składać z pompy H20 zasilającej, 
zaworów odcinających, 
rurociągów rozprowadzających 
wodę i dysz zraszających. 
2.Wydajność i ciśnienie pompy 
wody zasilającej nalezy okr na 
podst  wymaganej intensywności 
podawania wody, uwzględniając 
charakterystykę i 
liczbę dysz zraszających zainst w 
największym bronionym 
pomieszczeniu. Intensywność 
podawania wody zalezy od rodzaju 
pomieszczeń i wynosi od 1,5 do 24 
l/min na m 2 powierzchni. 4. Z 
każdego bronionego 
pomieszczenia należy przewidzieć 
możliwość odpr wody, 
grawitacyjne lub za pomocą 
instalacji zęzowej. 
I
nst pianowa Wymagania: 
1. Wydajność urządzeń do wytwarzania 
piany lekkiej powinna zapewnić taką ilość 
piany,by w ciągu 1 minuty wytworzyć 1m 
warstwę piany w najw bronionym 
pomieszczeniu. 2. Ilość środków 
pianotwórczych powinna wystarczyć na 
5krotne całkowite wypełnienie pianą 
największego bronionego pomieszczenia.
Instalacja na dwutlenek węgla
Instrukcja wodowania tratw 
wyrzucanych za burtę:  
1.Zdjąć ze 
stojaka pojemnik z tratwą ratunkową ; 
Zwrócić uwagę, czy lina łącząca tratwę 
ze statkiem jest przymocowana do 
pokładu; Wyrzucić tratwę za burtę; 
Przyciągnąć tratwę do burty statku; 
Tratwa powinna się automatycznie 
otworzyć, mechanizm napełniający 
uruchamia się w wyniku zetknięcia z 
wodą, bądź przez pociągnięcie liny 
łączącej tratwę ze statkiem ;  Po 
przyciągnięciu tratwy do burty statku 
schodzić do niej po drabince lub 
opuszcza ć na linie; Każda osoba 
powinna być odpowiednio wyposażona 
w środki ochrony cieplnej ;  Gdy 
wszystkie osoby znajdą się na tratwie, 
odciąć linę mocującą;  Gdy jest więcej 
niż jedna tratwa, należy je połączyć ze 
sobą
φ
  V – objętość obliczeniowa 
największego pomieszczenia 
bronionego [m3];   – współczynnik
φ
 
wypełnienia [kg/m 3];   = 0,3 – dla
φ
 
pomieszczeń ładunkowych do 
przewozu ładunków suchych i innych
pomieszczeń, z wyjątkiem 
przedziałów maszynowych;   = 0,35
φ
 
– dla przedziałów maszynowych, 
których objętość brutto przyjęto z 
uwzględnieniem objętości szybów;
    = 0,4 – dla przedziałów
φ
 
maszynowych, których objętość 
brutto przyjęto bez uwzględnienia 
szybów powyŜej poziomu, na którym 
powierzchnia poziomego przekroju 
szybu nie przekracza 40% całkowitej 
powierzchni przedziału 
maszynowego, mierzonej w połowie 
wysokości od dna wewnętrznego do
Inne wymagania:
Rurociągi doprowadzające dwutlenek 
węgla do pomieszczeń bronionych 
powinny zapewniać wypływ z butli 
lub zbiornika 85% obliczeniowej 
ilości CO2 w czasie nie dłuŜszym 
niŜ: ­2 min–dla przedziałów 
maszynowych, pomieszczeń 
awaryjnych zespołów 
prądotwórczych oraz dla innych 
pomieszczeń, w których
uŜywane jest paliwo ciekłe; ­10 min– 
dla pomieszczeń ładunkowych ro­ro; 
w których przewoŜone są pojazdy 
samochodowe z zatankowanym 
paliwem oraz dla ładowni 
przeznaczonych do przewozu 
ładunków niebezpiecznych.­30 min– 
dla pomieszczeń ładunkowych innych 
niŜ określone wyŜej.najniŜszej 
części szybu.
Instalacja proszkowa Wymagania:
1. W instalacji naleŜy stosować 
uznany przez PRS proszek gaśniczy, 
a jako nośnik azot. 2. Instalacja 
proszkowa składa się z stacji 
(zbiorniki z proszkiem i butle z
gazem), posterunków poŜarowych 
(butle pilotowe, prądownice z 
węŜami lub działka proszkowe) oraz 
rurociągów i armatury.3.Instalacja 
powinna być gotowa do działania, 
najpóźniej 30 sekund od momentu 
otwarcia butli pilotowej.4. W stacji 
powinna znajdować się taka ilość 
proszku która zapewni gaszenie przez 
45 sekund z nominalną wydajnością.
Łodzie ratownicze 
 
Do zadań łodzi  
ratowniczych należy
 m.in.: • ratowanie 
osób które wypadły za burtę; • 
podejmowanie rozbitków z innych 
statków; • szybki transport chorych na 
brzeg; • grupowanie tratw ratunkowych. 
Tratwy ratunkowe 
Zalety: Zajmują 
mało miejsca na pokładzie statku; krótki 
czas wodowania; W przypadku 
zatonięcia statku samoczynnie 
wypływają na 
powierzchnie i automatycznie się 
otwierają ; W porównaniu z otwartymi 
łodziami ratunkowymi stwarzają lepsze i 
bezpieczniejsze warunki dla rozbitków. 
Wady: Brak napędu; konieczność 
zajmowania miejsc po zwodowaniu lub 
konieczność użycia żurawika.; 
Możliwość uszkodzenia przez ostre 
przedmioty ;
Indywidualne środki ratunkowe 
Koła ratunkowe (z pławkami 
świetlnymi, dymnymi); Kamizelki 
(kapoki) ratunkowe; Kombinezony 
ratunkowe; Środki ochrony cieplnej.
Koło ratunkowe ­ pierścień z korka lub 
tworzywa o podobnej do korka masie 
właściwej. Masa koła ratunkowego 
wynosi ok. 6 kg, nośność ok. 15 kg. 
Koło ratunkowe może utrzymać na 
wodzie dwoje ludzi. Do zewnętrznego 
obwodu koła ratunkowego w celu 
ułatwienia  uchwycenia go, 
zamocowana jest w kilku punktach 
luźna linka. Do koła ratunkowego 
bywają przymocowane pławki świetlne 
lub świece zapalające się po zetknięciu 
z wodą. Na kole ratunkowym powinna 
być namalowana wyraźnie nazwa 
statku. 
Kamizelka ratunkowa
­
środek 
bezpieczeństwa indywidualnego dla 
załóg i pasażerów statków wodnych 
oraz powietrznych, poruszających się 
nad morzami. Kamizelka ratunkowa 
zapewnia człowiekowi pływanie z 
głową nad powierzchnią wody. Zdjęcie 
przedstawia najczęściej stosowany typ 
kamizelki ratunkowej wykonanej z 
obszytego tkaniną tworzywa 
sztucznego. Tworzywa sztuczne 
wyparły droższy korek lub mniej trwały 
kapok. Stosowane są także kamizelki 
ratunkowe pneumatyczne ­ wykonane 
ze szczelnej tkaniny lub gumy, 
napełniane gazem. Liczbę kamizelek 
ratunkowych na statkach ustalają 
przepisy bezpieczeństwa. 
Przepisy dotyczące wyposazenia 
ratunkowego:
 Część 5 „Ochrona 
przeciwpożarowa”: 1 Postanowienia 
ogólne. 2.Zabezpieczenia ppoż statków 
towarowych. 3.Instalacje gaśnicze. 4. 
Instalacje sygnalizacji poż 5.Sprzęt 
pożarniczy, części zapasowe i 
narzędzia. 6.  Wymagania dodatkowe. 
7.Wymagania dla pomieszczeń i 
urządzeń stwarzających zagrożenie 
pożarowe na statkach. 
 
  Wymagania ilość dwutlenku węgla:
  G = 1,79∙V∙  [kg]  gdzie:
  [ Pobierz całość w formacie PDF ]