USTAWA prawo prasowe, STUDIA (Dziennikarstwo i komunikacja społeczna UO), II i III SEMESTR, Prawo mediów [ Pobierz całość w formacie PDF ]
Prawo prasowe.
Rozdz 1
Przepisy ogólne
Art.
1. Prasa, zgodnie z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, korzysta z wolności
wypowiedzi i urzeczywistnia prawo obywateli do ich rzetelnego informowania, jawności
życia publicznego oraz kontroli i krytyki społecznej.
Art. 2
.Organy państwowe zgodnie z Konstytucją Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
stwarzają prasie warunki niezbędne do wykonywania jej funkcji i zadań, w tym również
umożliwiające działalność redakcjom dzienników i czasopism zróżnicowanych pod
względem programu, zakresu tematycznego i prezentowanych postaw.
Art. 3
. Pracownik poligrafii oraz kolportażu nie może ograniczać ani w jakikolwiek inny
sposób utrudniać drukowania i nabywania przyjętych przez przedsiębiorstwo do druku i
rozpowszechniania dzienników, czasopism lub innych publikacji prasowych z powodu ich
linii programowej albo treści.
Art. 4
. 1. Organy państwowe, przedsiębiorstwa państwowe i inne państwowe jednostki
organizacyjne, a w zakresie działalności społeczno-gospodarczej również organizacje
spółdzielcze i osoby prowadzące działalność gospodarczą na własny rachunek są obowiązane
do udzielania prasie informacji o swojej działalności.
2. Odmowa udzielenia informacji może nastąpić jedynie ze względu na ochronę tajemnicy
państwowej i służbowej oraz innej tajemnicy chronionej ustawą.
3. Na żądanie redaktora naczelnego odmowę doręcza się zainteresowanej redakcji w formie
pisemnej, w terminie trzech dni; odmowa powinna zawierać oznaczenie organu, jednostki
organizacyjnej lub osoby, od której pochodzi, datę jej udzielenia, redakcję, której dotyczy,
oznaczenie informacji będącej jej przedmiotem oraz powody odmowy.
4. Odmowę, o której mowa w ust. 3, bądź niezachowanie wymogów określonych w tym
przepisie można zaskarżyć do Naczelnego Sądu Administracyjnego w terminie miesiąca; w
postępowaniu przed Sądem stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania
administracyjnego o zaskarżaniu do sądu decyzji administracyjnych.
5. Przepisy ust. 1-4 stosuje się odpowiednio do związków zawodowych, organizacji
samorządowych i innych organizacji społecznych w zakresie zleconych im zadań w sferze
administracji państwowej oraz innej podobnej działalności publicznej.
6. Przepisy ust. 3 i 4 nie dotyczą organów władzy państwowej i wymiaru sprawiedliwości.
Art. 5
. 1. Każdy obywatel, zgodnie z zasadą wolności słowa i prawem do krytyki, może
udzielać informacji prasie.
2. Nikt nie może być narażony na uszczerbek lub zarzut z powodu udzielenia informacji
prasie, jeżeli działał w granicach prawem dozwolonych.
Art. 6
. 1. Prasa jest zobowiązana do prawdziwego przedstawiania omawianych zjawisk..
2. Organy państwowe, przedsiębiorstwa państwowe i inne państwowe jednostki organizacyjne
oraz organizacje spółdzielcze są obowiązane do udzielenia odpowiedzi na przekazaną im
krytykę prasową bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w ciągu miesiąca.
3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do związków zawodowych, organizacji
samorządowych i innych organizacji społecznych w zakresie prowadzonej przez nie
działalności publicznej.
4. Nie wolno utrudniać prasie zbierania materiałów krytycznych ani w inny sposób tłumić
krytyki.
Art. 7
. 1. Ustawa reguluje prasową działalność wydawniczą i dziennikarską.
2. W rozumieniu ustawy:
1. prasa oznacza publikacje periodyczne, które nie tworzą zamkniętej, jednorodnej całości,
ukazujące się nie rzadziej niż raz do roku, opatrzone stałym tytułem albo nazwą, numerem
bieżącym i datą, a w szczególności: dzienniki i czasopisma, serwisy agencyjne, stałe przekazy
teleksowe, biuletyny, programy radiowe i telewizyjne oraz kroniki filmowe; prasą są także
wszelkie istniejące i powstające w wyniku postępu technicznego środki masowego
przekazywania, w tym także rozgłośnie oraz tele - i radiowęzły zakładowe, upowszechniające
publikacje periodyczne za pomocą druku, wizji, fonii lub innej techniki rozpowszechniania;
prasa obejmuje również zespoły ludzi i poszczególne osoby zajmujące się działalnością
dziennikarską,
2. dziennikiem jest ogólno informacyjny druk periodyczny lub przekaz za pomocą dźwięku
oraz dźwięku i obrazu, ukazujący się częściej niż raz w tygodniu,
3. czasopismem jest druk periodyczny ukazujący się nie częściej niż raz w tygodniu, a nie
rzadziej niż raz w roku; przepis ten stosuje się odpowiednio do przekazu za pomocą dźwięku
oraz dźwięku i obrazu innego niż określony w pkt 2,
4. materiałem prasowym jest każdy opublikowany lub przekazany do opublikowania w prasie
tekst albo obraz o charakterze informacyjnym, publicystycznym, dokumentalnym lub innym,
niezależnie od środków przekazu, rodzaju, formy, przeznaczenia czy autorstwa,
5. dziennikarzem jest osoba zajmująca się redagowaniem, tworzeniem lub
przygotowywaniem materiałów prasowych, pozostająca w stosunku pracy z redakcją albo
zajmująca się taką działalnością na rzecz i z upoważnienia redakcji,
6. redaktorem jest dziennikarz decydujący lub współdecydujący o publikacji materiałów
prasowych,
7. redaktorem naczelnym jest osoba posiadająca uprawnienia do decydowania o całokształcie
działalności redakcji,
8. redakcją jest jednostka organizująca proces przygotowywania (zbierania, oceniania i
opracowywania) materiałów do publikacji w prasie.
Art. 8
. 1. Wydawcą może być osoba prawna, fizyczna lub inna jednostka organizacyjna,
choćby nie posiadała osobowości prawnej. W szczególności wydawcą może być organ
państwowy, przedsiębiorstwo państwowe, organizacja polityczna, związek zawodowy,
organizacja spółdzielcza, samorządowa i inna organizacja społeczna oraz kościół i inny
związek wyznaniowy.
2. Organizacja polityczna, związek zawodowy, przedsiębiorstwo państwowe, organizacja
spółdzielcza, samorządowa i inna organizacja społeczna oraz kościół i inny związek
wyznaniowy może realizować uprawnienia wydawnicze bezpośrednio lub za pośrednictwem
wydawnictw własnych, jak również innych wydawnictw, działających jako nakładca.
Art. 9
.Przepisów niniejszej ustawy nie stosuje się do:
1. Dziennika Ustaw Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Dziennika Urzędowego Polskiej
Rzeczypospolitej Ludowej Monitor Polski oraz innych urzędowych organów publikacyjnych,
2. Diariusza Sejmowego i własnych sprawozdań z działalności Sejmu i jego organów, a także
wewnętrznych wydawnictw rad narodowych,
3. orzecznictwa sądów oraz innych urzędowych publikacji o tym charakterze,
4. wydawnictw prasowych obcych przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów
konsularnych i organizacji międzynarodowych, które na podstawie ustaw, umów i zwyczajów
międzynarodowych korzystają z prawa prowadzenia działalności wydawniczej.
Rozdział 2
Prawa i obowiązki dziennikarzy
Art. 10
.1. Zadaniem dziennikarza jest służba społeczeństwu i państwu. Dziennikarz ma
obowiązek działania zgodnie z etyką zawodową i zasadami współżycia społecznego, w
granicach określonych przepisami prawa.
2. Dziennikarz, w ramach stosunku pracy, ma obowiązek realizowania ustalonej w statucie
lub regulaminie redakcji, w której jest zatrudniony, ogólnej linii programowej tej redakcji.
3. Działalność dziennikarza sprzeczna z ust. 2 stanowi naruszenie obowiązku pracowniczego.
Art. 11
. 1. Dziennikarz jest uprawniony do uzyskiwania informacji w zakresie, o którym
mowa w art. 4.
2. Informacji w imieniu jednostek organizacyjnych są obowiązani udzielać kierownicy tych
jednostek, ich zastępcy, rzecznicy prasowi lub inne upoważnione osoby, w granicach
obowiązków powierzonych im w tym zakresie.
3. Kierownicy jednostek organizacyjnych są obowiązani umożliwiać dziennikarzom
nawiązanie kontaktu z pracownikami oraz swobodne zbieranie wśród nich informacji i opinii.
4. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa tryb udostępniania prasie informacji
oraz organizację i zadania w tym zakresie rzeczników prasowych w urzędach organów
administracji państwowej.
Art. 12
. 1. Dziennikarz jest obowiązany;
1. zachować szczególną staranność i rzetelność przy zbieraniu i wykorzystaniu materiałów
prasowych, zwłaszcza sprawdzić zgodność z prawdą uzyskanych wiadomości lub podać ich
źródło,
2. chronić dobra osobiste, a ponadto interesy działających w dobrej wierze informatorów i
innych osób, które okazują mu zaufanie.
2. Dziennikarzowi nie wolno prowadzić ukrytej działalności reklamowej wiążącej się z
uzyskaniem korzyści majątkowej bądź osobistej od osoby lub jednostki organizacyjnej
zainteresowanej reklamą.
Art. 13
. 1. Nie wolno wypowiadać w prasie opinii co do rozstrzygnięcia w postępowaniu
sądowym przed wydaniem orzeczenia w I instancji.
2. Nie wolno publikować w prasie danych osobowych i wizerunku osób, przeciwko którym
toczy się postępowanie przygotowawcze lub sądowe, jak również danych osobowych i
wizerunku świadków, pokrzywdzonych i poszkodowanych, chyba że osoby te wyrażą na to
zgodę.
3. Ograniczenie, o którym mowa w ust. 2, nie narusza przepisów innych ustaw. Właściwy
prokurator lub sąd może zezwolić, ze względu na ważny interes społeczny, na ujawnienie
danych osobowych i wizerunku osób, przeciwko którym toczy się postępowanie
przygotowawcze lub sądowe.
Art. 14
. 1. Publikowanie lub rozpowszechnianie w inny sposób informacji utrwalonych za
pomocą zapisów fonicznych i wizualnych wymaga zgody osób udzielających informacji.
2. Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji autoryzacji dosłownie
cytowanej wypowiedzi, o ile nie była ona uprzednio publikowana.
3. Osoba udzielająca informacji może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej opublikowania.
4. Udzielenia informacji nie można uzależniać, z zastrzeżeniem wynikającym z ust. 2, od
sposobu jej skomentowania lub uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej.
5. Dziennikarz nie może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej zastrzegła to ze
względu na tajemnicę służbową lub zawodową.
6. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej publikować informacji oraz danych
dotyczących prywatnej sfery życia, chyba że wiąże się to bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Art. 15. 1. Autorowi materiału prasowego przysługuje prawo zachowania w tajemnicy swego
nazwiska.
2. Dziennikarz ma obowiązek zachowania w tajemnicy:
1. danych umożliwiających identyfikację autora materiału prasowego, listu do redakcji lub
innego materiału o tym charakterze, jak również innych osób udzielających informacji
opublikowanych albo przekazanych do opublikowania, jeżeli osoby te zastrzegły
nieujawnianie powyższych danych,
2. wszelkich informacji, których ujawnienie mogłoby naruszać chronione prawem interesy
osób trzecich.
3. Obowiązek, o których mowa w ust. 2, dotyczy również innych osób zatrudnionych w
redakcjach, wydawnictwach prasowych i prasowych jednostkach organizacyjnych.
Art. 16
. 1. Dziennikarz jest zwolniony od zachowania tajemnicy zawodowej, o której mowa
w art. 15 ust. 2, w razie gdy informacja, materiał prasowy, list do redakcji lub inny materiał o
tym charakterze dotyczy przestępstwa określonego w art. 254 Kodeksu karnego albo autor lub
osoba przekazująca taki materiał wyłącznie do wiadomości dziennikarza wyrazi zgodę na
ujawnienie jej nazwiska lub tego materiału.
2. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, dotyczy również innych osób zatrudnionych w
redakcjach, wydawnictwach prasowych i innych prasowych jednostkach organizacyjnych.
3. Redaktor naczelny powinien być w niezbędnych granicach poinformowany o sprawach
związanych z tajemnicą zawodową dziennikarza; powierzoną mu informację albo inny
materiał może ujawnić jedynie w wypadkach określonych w ust. 1.
Rozdział 3
Rada Prasowa.
Art. 17
. 1. Tworzy się Radę Prasową.
2. Rada Prasowa działa przy Prezesie Rady Ministrów. Członków Rady powołuje Prezes
Rady Ministrów na okres 3 lat.
3. Rada Prasowa wybiera ze swego grona przewodniczącego, jego zastępcę oraz sekretarza
Rady.
4. Rada Prasowa ma charakter opiniodawczy i wnioskujący w sprawach dotyczących prasy i
jej roli w życiu społeczno-politycznym kraju.
5. Prezes Rady Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa tryb powoływania i działania
Rady Prasowej oraz nadaje jej statut.
6. W składzie Rady Prasowej powinny być reprezentowane stowarzyszenia i związki
dziennikarskie lub zrzeszające dziennikarzy.
Art. 18
. (skreślony).
Rozdział 4
Organizacja działalności prasowej
Art. 19. (skreślony).
Art. 20.
1. Wydawanie dziennika lub czasopisma wymaga rejestracji w sądzie wojewódzkim
właściwym miejscowo dla siedziby wydawcy, zwanym dalej organem rejestracyjnym. Do
postępowania w tych sprawach stosuje się przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o
postępowaniu nieprocesowym, ze zmianami wynikającymi z niniejszej ustawy.
2. Wniosek o rejestrację, o której mowa w ust. 1, powinien zawierać:
1. tytuł dziennika lub czasopisma oraz siedzibę i dokładny adres redakcji,
2. dane osobowe redaktora naczelnego,
3. określenie wydawcy, jego siedzibę i dokładny adres,
4. częstotliwość ukazywania się dziennika lub czasopisma.
3. Postanowienia zarządzające wpis do rejestru sąd uzasadnia tylko na wniosek.
4. Wydawanie dziennika lub czasopisma można rozpocząć, jeżeli organ rejestracyjny nie
rozstrzygnął wniosku o rejestrację w ciągu 30 dni od jego zgłoszenia.
5. O zmianie danych, o których mowa w ust. 2, należy zawiadomić niezwłocznie organ
rejestracyjny.
Art. 21
. Organ rejestracyjny odmówi rejestracji, jeżeli wniosek nie zawiera danych, o których
mowa w art. 20 ust. 2, lub jej udzielenie stanowiłoby naruszenie prawa do ochrony nazwy
istniejącego już tytułu prasowego.
Art. 22.
Organ rejestracyjny może zawiesić wydawanie dziennika lub czasopisma na czas
określony, nie dłuższy niż rok, jeżeli w ciągu roku co najmniej trzykrotnie w tym dzienniku
lub czasopiśmie zostało popełnione przestępstwo.
Art. 23.
Rejestracja dziennika lub czasopisma traci ważność w razie niewydania dziennika
lub czasopisma przez okres roku od dnia nabycia uprawnień do ich wydawania na czas nie
oznaczony lub przerwy w ich wydawaniu przez okres roku, jeżeli redakcja nie wystąpiła o
zachowanie rejestracji.
Art. 23a.
Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wzór i sposób
prowadzenia rejestru dzienników i czasopism.
Art. 24.
Przepisy dotyczące rejestracji działalności prasowej nie mają zastosowania do
działalności antenowej Komitetu do Spraw Radia i Telewizji Polskie Radio i Telewizja oraz
do działalności Polskiej Agencji Prasowej i Polskiej Kroniki Filmowej, których działalność
regulują odrębne przepisy.
Art. 25.
1. Redakcją kieruje redaktor naczelny.
2. Redaktorem naczelnym dziennika lub czasopisma może być osoba, która ma pełną
zdolność do czynności prawnych, posiada obywatelstwo polskie i nie jest pozbawiona praw
publicznych.
3. Redaktorem naczelnym dziennika lub czasopisma nie może być osoba skazana za zbrodnie
przeciwko podstawowym interesom politycznym i gospodarczym Polskiej Rzeczypospolitej
Ludowej, jeżeli nie upłynął okres 10 lat od zakończenia odbywania kary, oraz osoba skazana
za występki tego samego rodzaju, jeżeli nie upłynął okres 3 lat od zakończenia odbywania
kary, osoba skazana za przestępstwo popełnione z niskich pobudek, a także osoba, która co
najmniej trzykrotnie była karana za przestępstwa określone w ustawie - Prawo prasowe.
Organ rejestracyjny w uzgodnieniu z Ministrem Spraw Zagranicznych może zwolnić
redaktora naczelnego od wymogu posiadania obywatelstwa polskiego.
4. Redaktor naczelny odpowiada za treść przygotowywanych przez redakcję materiałów
prasowych oraz za sprawy redakcyjne i finansowe redakcji w granicach określonych w
statucie lub właściwych przepisach.
a. W wypadku gdy redaktor naczelny uzyskuje immunitet procesowy, obowiązany jest
wskazać redaktora, który ponosi odpowiedzialność określoną w art. 49a.
5. Redaktora naczelnego powołuje i odwołuje wydawca, organ założycielski wydawnictwa
lub inny właściwy organ.
6. Przy redakcji działa kolegium redakcyjne, jeżeli statut redakcji lub właściwe przepisy tak
stanowią.
7. Przy redakcji może też działać rada redakcyjna (programowa, naukowa), jako organ
opiniodawczo-doradczy redaktora naczelnego.
Art. 26.
(skreślony).
Art. 27
. 1. Na każdym egzemplarzu druków periodycznych, serwisów agencyjnych oraz
innych podobnych druków prasowych należy w widocznym i zwyczajowo przyjętym miejscu
podać:
1. nazwę i adres wydawcy lub innego właściwego organu,
2. adres redakcji oraz imię i nazwisko redaktora naczelnego,
3. miejsce i datę wydania,
4. nazwę zakładu wykonującego dany druk prasowy,
5. (skreślony),
6. międzynarodowy znak informacyjny,
7. bieżącą numerację.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do nagrań radiowych i telewizyjnych oraz kronik
filmowych.
Art. 28-30
. (skreślone).
[ Pobierz całość w formacie PDF ]