upr. kukurydzy, ZOOTECHNIKA, Uprawa roli [ Pobierz całość w formacie PDF ]
Ś
wiat
wiat
Uprawakukurydzy
RozpowszechnienieuprawykukurydzynaświeciejestbardzoduŜe,gdyŜ
zajmujeonawśródroślinuprawnychdrugiemiejscepopszenicy.Jestona
bardzocenioną rośliną uprawną,odznaczającą się wysoką plennością i
wszechstronnymuŜytkowaniem.
Powierzchniauprawykukurydzynaświeciewynosiok.155milionówhektarów,
wtym140milionówhakukurydzyziarnoweji15milionówhakukurydzy
kiszonkowej.
Udział
kukurydzywgruntachornych(w%)w
Udzia
kukurydzywgruntachornych(w%)w
poszczeg
Polska
poszczegó
lnychwojew
lnychwojewó
dztwach
dztwach
Ś
redniapowierzchniauprawykukurydzywPolscewlatach2000
redniapowierzchniauprawykukurydzywPolscewlatach2000
2006
2006
przekroczył
a500tys.haWtymokresieoko
a500tys.haWtymokresieokoł
o55%powierzchni
o55%powierzchni
przekroczy
zajmowa
zajmował
ajejuprawanaziarno,apozosta
ajejuprawanaziarno,apozostał
yarea
yareał
zbieranona
zbieranona
kiszonkę.
WPolscekukurydzamazastosowaniegłówniewŜywieniu
zwierząt,szczególniedrobiu,trzodychlewnejibydła
mlecznego.JestrównieŜ wykorzystywanawprzemyśle
młynarskimdowyrobumąki,wprzemyślespirytusowymdowyrobu
etanolu,istnieją równieŜ perspektywyrozwojuprzetwórstwa
kukurydzynaskrobię.
kiszonk
Przydatno
ść
glebdouprawy
kukurydzynaziarnoikiszonk
ść
glebdouprawy
Przydatno
kukurydzynaziarnoikiszonkę
Wymaganiaglebowe:
¡
Kukurydzawymagaglebwdobrej
kulturze,przewiewnychiszybko
ogrzewającychsię wiosną,oodczynie
obojętnymdolekkokwaśnego(klasa
bonit.IIIIV).
¡
Nieznosiglebubogich,cięŜkich,
ilastychipodmokłych.
Przydatność
Kompleksglebowy
Klasabonitacyjna
Bardzodobra
Pszennyb.dobry
Pszennydobry
I,II
Dobra
Pszennydobry
śytnib.dobry
IIIa,IIIB
Średnia
Pszennywadliwy
śytnib.dobry
śytnidobry
Pastewnymocny
IIIb,IVa.IVb
Słaba
śytnisłaby
ZboŜowopastewny
słaby
IVb,V
1
Wymagania
wilgotnościowe:
Przedplonijesiennauprawa
roli
¡
KukurydzamoŜebyć uprawianawzmianowaniu poróŜnych
przedplonach,alecorazczęściejjesttakŜeuprawianaw
stanowiskuposobie wmonokulturze.Doprzygotowaniapola
podkukurydzę przystępujemyjuŜ pozbiorzeprzedplonu.
SposóbuprawyrolizaleŜyodrodzajuprzedplonu.
¡
PoroślinachzboŜowych,strączkowychimieszankach
zboŜowostrączkowychnaleŜywykonać podorywkę
natychmiastposprzęcietychroślinipolezabronować.
Wschodzącechwastyniszczymypoprzezkilkakrotne
bronowaniepodorywki.Jesienią naleŜywykonać orkę
przedzimową nagłębokość 2530cmipozostawić wostrej
skibie.
¡
Poroślinachokopowych,najczęściejpowyrównaniupola,
wykonujemytylkoorkę głęboką.
¡
Zkoleipomotylkowatych,trawachiichmieszankachnaleŜy
wykonać talerzowanie(wraziepotrzebydwukrotnie),a
następnieorkę przedzimową.Podkukurydzę naleŜyunikać
orkiwiosennej,stosować ją moŜnawyjątkowo,np.dla
przykryciaobornika.
¡
Wokresieodkiełkowaniadopoczątkukwitnienia
zapotrzebowaniekształtujesię napoziomie60100
mmopaduwmiesiącu,aapogeum
zapotrzebowanianawodę przypadawokresie
kwitnienia(IIpołowalipca– Idekada
sierpnia)iwynosiokoło150mmopadu.
Maszynydoprzedsiewnej
uprawyroli
Wiosennauprawagleby
¡
WiosennezabiegiuprawowenaleŜyrozpocząć moŜliwiejak
najszybciej.Zalecanejestnajpierwwłókowanielub
bronowanie (bronamiodwróconymizębamidogóry),co
powodujeprzerwanieparowaniaiwyrównaniepowierzchni
polaorazprzyczyniasię doprzyspieszeniaogrzewaniagleby.
Głębszespulchnianiepoprzezkultywatorowaniena
głębokość 1014cmjestwskazanetylkonaglebach
pozastoiskachwodnychlubnaglebachcięŜkichi
zwięzłych.
¡
Naglebachlekkich,uprawę przedsiewną moŜnaograniczyć
dodwukrotnegobronowaniabroną zębową cięŜką.
¡
Naglebachtypowokukurydzianych,dobreefektypracyprzy
uprawieglebypodkukurydzę zapewniają agregaty
uprawowe.
Maszynydoprzedsiewnej
uprawyroli
2
Liczbaroślinkukurydzyna1m
2
wzaleŜnościod
wczesnościodmianikierunkówuŜytkowania
KierunkiuŜytkowania
Odmiany
ZiarnoiCCM
Kiszonka
Wczesne(FAOdo200)
Średniowczesne (FAO200– 240)
Średnopóźne (FAO250– 290)
Późne(FAO>290)
1012
911
810
79
11– 13
1012
911
810
Termin siewu;
Fenologiczny wska
ź
nik; kwitnienie czeremchy, czere
ś
ni, porzeczki
czerwonej, mniszka lekarskiego
Temperatura gleby na gł
ę
boko
ś
ci 6-8 cm powinna waha
ć
si
ę
od 6 -8
o
C
Trzecia dekada kwietnia w rejonie I
25 kwietnia a 5 maja w pozostałych rejonach
Termin siewu kukurydzy w Polsce
Siew
Ilo
ść
ść
wysiewupowinnaby
wysiewupowinnabyć
dostosowanadoodmiany
dostosowanadoodmiany
¡
Ilo
iwarunk
iwarunkó
wglebowych,przy
wglebowych,przy
siewiepunktowymco
siewiepunktowymco
12
12
14cmorazrozstawie
14cmorazrozstawie
70
70
80cmcmobsadaro
linna1ha
wyniesieod90do110tys.(35
80cmcmobsadaroś
linna1ha
wyniesieod90do110tys.(35
50kg/ha
50kg/ha
nasion).G
nasion).G
łę
łę
boko
boko
ść
ść
siewu4
siewu4
6
6
cm
cm
.
.
Wymaganejeststosowanieś
rodk
rodkó
wochronnych
wochronnych
Wymaganejeststosowanie
przedchorobami(
np
.zaprawanasiennaT)oraz
ptactwemiowadami(
np
.zaprawanasiennaT)oraz
przedchorobami(
ptactwemiowadami(
np
np
.Promet300EW).
.Promet300EW).
NawoŜenie
Nawo
NawoŜ
enie
enie
¡
NawoŜenie: poziomnawoŜeniapowinien
wynikać zwielkościspodziewanegoplonu
orazjakościglebyizaopatrzeniawwodę.
Przeciętniestosujesię 100160kg/haN,80
160kg/haK
2
Oi30130kgP
2
O
5
.Kukurydza
dobrzewykorzystujenawoŜenieorganiczne,
zwłaszczaobornikiemignojowicą.Zalecane
dawkiobornikato150200dt/ha.
Wporównaniuzinnymiroślinamiuprawnymikukurydzapobiera
zglebyznaczneilościskładnikówpokarmowych.
Pobieranieskładnikówpokarmowychna1dt(100kg)plonu
Kukurydza
Plongłówny+plon
uboczny
Plongłówny
azot
fosfor
potas
azot
fosfor
potas
ziarnowa
2,84
1,24
2,80
1,55
0,78
0,55
kiszonkowa
0,37
0,14
0,46
3
Wybórodmianydouprawy
zaleŜyod:
NawoŜenie
• przeznaczenia czylialbonaziarno,albonakiszonkę.
• wczesności czylidługość okresuwegetacyjnego– dodanegoregionu
naleŜydopasować odmianynapodstawieichklasywczesności.Jestona
określanatzw.„liczbą FAO”,jesttoliczbazawierającasię wprzedziale
od100do1000.
• plenności czylipoziomplonuziarnalubpoziomplonunadziemnej
częścirośliny(masykiszonkowej).Danetepodają firmynasiennena
podstawiewłasnychdoświadczeń lubczęściejwynikówuzyskanychz
PDO.
• reakcjinawarunkiśrodowiska tolerancjanachłodylubniedobór
wilgoci(niecobardziejodpornesą odmianyoziarnietypuflint),
odporność nawyleganiekorzeniowelubłodygowe(mocnysystem
korzeniowyisztywnadolnaczęść łodygi),odmianytypu„doubleflex”
czylimającegenetycznieuwarunkowaną zwiększoną moŜliwość
adaptacjidozmiennychwarunkówśrodowiska– wytwarzają onewięcej
rzędówziarenwkolbiewwarunkachsprzyjającychrozwojowi
kukurydzy,
Fizjologicznieuzasadnionyjestpodział całkowitej,wyliczonejdawkiN
na:
¡
przedsiewną (około1/3całkowitej)
¡
ipogłówną,zastosowaną wczasiewegetacji.
¡
DonawoŜeniaprzedsiewnegoszczególnienadają się
nawozywolnodziałające,takiejakmocznik (46%N)czy
saletrzak(27%N).Przedspodziewanymciepłymikrótkim
sezonemwiosennymmoŜnazastosować teŜ szybkodziałającą
saletrę amonową iamonowowapniową (34%N).
¡
Terminaplikacjidrugiejdawkiazotupowinienbyć jak
najpóźniejszy,leczjestograniczonywysokością roślin
(max.do35cm). Musibyć onamniejszaniŜ prześwitmaszyn
uŜywanychdorozsiewunawozu(zewzględunaryzykouszkodzeń
mechanicznychłodygprzezprzejeŜdŜającepojazdy).Do
zastosowaniawtymczasiezalecanesą nawozyszybkodziałające:
saletraamonowalubsaletrawapniowa.
Wybórodmianydouprawy
zaleŜyod: (cd)
WPolsceobowiązujenastępujący
podział naklasywczesnościwg
klasyfikacjiFAO:
¡
Wczesnedo190
¡
Średniowczesne 200240
¡
Średniopóźne 250290
¡
Późne300350
podatnościnachorobyiszkodniki szczególniewaŜnajest
odporność nachorobygrzybowetakiejakFusarium,głownia
guzowataipyłkowa,drobnaplamistość liści(antraknoza),oraz
niektóreszkodniki;ploniarkazboŜówkaiomacnica
prosowianka,
• pokrojuroślin odmianyoliściachwzniesionychwertykalnie
wstosunkudopowierzchnipola,odmianyopiramidalnym
układzieulistnienialubtzw.„Leafy Reduced Stature”,czyli
genotypyozredukowanejpowierzchniblaszekliściowych–
wszystkietetypymorfologicznecechują się zwiększoną
penetracją światławgłąbłanu,coumoŜliwiadoświetlenie
dolnychliściiwykorzystaniewiększejilościpromieniowania
fotosyntetycznie czynnego.Potencjalniemogą więc
produkować więcejbiomasy,
• cenynasion powinnabyć ostatnimkryteriumwyboru.
Zwalczaniechwastów
¡
Największą szkodliwość zestronychwastówobserwujesię
wokresieodwschodówdofazy46liściroślinyuprawnej.
¡
Dogatunkówszczególniekonkurencyjnychwtymokresie
naleŜą chwastyoduŜymwspółczynnikurozmnaŜania,
którychsetkitysięcynasionzalegawpowierzchniowych
warstwachgleby.NaleŜą donich:komosabiała,
ognichapolna,tobołki,przytuliaczepna,
gwiazdnicapospolita,przetaczniki,rumianowate
orazbardzoniebezpiecznedlakukurydzytakiejak
szarłatszorstki,ostroŜeń polny,chwastnica
jednostronnaiperzwłaściwy.
¡
MieszańcewczesneiśredniowczesnewPolsce,w
wyznaczonychrejonachgeograficznychmogą być
uprawianenaziarno,kolby(CCM)isuszzcałych
roślin.
¡
Nakiszonkę najodpowiedniejszymisą mieszańce
średniowczesnenatereniecałegokrajuiśrednio
późnewpołudniowejizachodniejPolsce.
¡
Mieszańcepóźnewzasadzienienadają się do
uprawywPolsce,gdyŜ zregułyniewykształcają
odpowiedniokolbidają kiszonkę omałej
wartościpastewnej.
4
Niszczeniewzasiewachkukurydzychwastnicy
jednostronnejorazchwastówdwuliściennych
moŜnawykonać
powschodachkukurydzywfazie4
5liścii24liścichwastów:
zarazpozasiewiekukurydzystosując
:
¡
Titus 25 WG + Banvel 480 SL
30 g + 0,5 l
Guardian 840 EC + Azoprim 50 WP
2,5 + 1,5 kg/ha
Titus 25 WG + Refine 75 WG + Trend 90
EC
30 g + 10 g +
0,1%
Aspect 500 SL
3,0 l/ha
Milagro 040 SC + Azoprim 50 WP
0,8 l + 0,8 kg/ha
Primextra Gold 720 SC
3,0 l/ha
MaisTer 310 WG + Actirob 842 EC
100 g + 1,3 l/ha
Tazastomp 500 SC
4,5 l/ha
Merlin Super 537 SC
1,5 l/ha
ywterminuzbiorukukurydzy
naplonijako
Wpł
ywterminuzbiorukukurydzy
Wp
Kierunkiwykorzystaniakukurydzy
naplonijako
ść
ść
kiszonki
kiszonki
Wyszczególnienie
Dojrzałość roślin
Mleczno
woskowa
początek
pełnej
woskowa
Kolby z przeznaczeniem na kiszonki - jeden z najlepszych
sposobów u
Ŝ
ytkowania kukurydzy jako paszy dla
ś
wi
ń
.
CCM-I – zawarto
ść
włókna około 6%, nie tylko ziarno, ale
równie
Ŝ
wi
ę
kszo
ść
rdzeni (50-80% całkowitej ich ilo
ś
ci);
CCM-II - 7-8% włókna, całe odkoszulkowane kolby (piker)
CCM-III - 10-14% włókna, kolby razem z li
ść
mi
okrywowymi, wykorzystywane w
Ŝ
ywieniu macior, a
przede wszystkim s
ą
doskonał
ą
pasz
ą
tre
ś
ciw
ą
dla bydła
Ploncałychroślinwdt/ha
551,6
500,8
441,1
dff
Plonkolbzliśćmiokrywowymiwdt/ha
193,6
209,7
204,7
Udział kolbzliśćmiokrywowymiw%
35,1
41,9
46,4
Zawartość suchejmasywkolbachzliśćmi
okrywowymiw%
40,7
47,5
54,2
Zawartość suchejmasywcałychroślinach
w%
25,9
29,5
34,7
Kiedyprzystąpić doomłotu
kukurydzy?
¡
Jakotypową wnaszychwarunkachdlaomłacanej
kukurydzytrzebaprzyjąć wilgotność około30%.Do
omłotukukurydzyprzystąpić moŜna,kiedy
zawartość wodywziarnieosiągnie38%.Przy
takiejwilgotnościkukurydzę mogą zdobrymjuŜ
skutkiemomłacać kombajnyzboŜowe.
¡
Częstoobserwowanymobjawemodpowiedniejdo
omłotudojrzałościziarnajesttzw.stadiumczarnej
plamki,czylipowstanieniewielkiegosczernieniau
nasadyziarniaka,przyzarodku.Terminuzyskania
dojrzałościomłotowejzaleŜyodwczesnościodmiany
orazprzebiegupogody.Wstadiumczarnejplamki
ziarnomoŜemieć wilgotność 38%,alewroku
ciepłymisuchymrównieŜ 30%.
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]