ustawa o finansach publicznych(1), finanse publiczne(prawo finansowe)(1) [ Pobierz całość w formacie PDF ]
©Kancelaria Sejmu
s. 1/116
USTAWA
z dnia 27 sierpnia 2009 r.
o finansach publicznych
Dział I
Zasady finansów publicznych
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
Opracowano na pod-
stawie: Dz. U. z 2009
r. Nr 157, poz. 1240,
z 2010 r. Nr 28, poz.
146, Nr 96, poz. 620,
Nr 123, poz. 835.
Ustawa określa:
1) zakres i zasady działania oraz organizację jednostek budżetowych i samo-
rządowych zakładów budżetowych;
2) zakres i zasady działania agencji wykonawczych, instytucji gospodarki bu-
dżetowej i państwowych funduszy celowych;
3) zasady funkcjonowania jednostek sektora finansów publicznych w zakresie
gospodarki finansowej;
4) zasady i tryb kontroli procesów związanych z gromadzeniem i rozdyspono-
wywaniem środków publicznych oraz gospodarowaniem mieniem;
5) zasady zarządzania państwowym długiem publicznym oraz procedury
ostrożnościowe i sanacyjne;
6) zasady i tryb opracowywania oraz uchwalania Wieloletniego Planu Finan-
sowego Państwa;
7) zasady i tryb opracowywania oraz uchwalania wieloletniej prognozy finan-
sowej jednostki samorządu terytorialnego;
8) zasady i tryb sporządzania budżetu państwa w układzie zadaniowym;
9) zakres i szczegółowość oraz zasady i tryb planowania, uchwalania i wyko-
nywania budżetu państwa oraz budżetów jednostek samorządu terytorialne-
go;
10) szczególne zasady rachunkowości, planowania i sprawozdawczości obowią-
zujące w sektorze finansów publicznych;
11) zasady gospodarowania środkami publicznymi pochodzącymi z budżetu
Unii Europejskiej oraz z innych źródeł zagranicznych;
12) zasady kontroli zarządczej i audytu wewnętrznego oraz koordynacji kontroli
zarządczej i audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicz-
nych.
2010-08-31
©Kancelaria Sejmu
s. 2/116
Art. 2.
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) Ministrze Finansów – rozumie się przez to odpowiednio ministra właściwe-
go do spraw budżetu, ministra właściwego do spraw finansów publicznych
oraz ministra właściwego do spraw instytucji finansowych;
2) zarządzie jednostki samorządu terytorialnego – rozumie się przez to również
wójta, burmistrza lub prezydenta miasta;
3) układzie zadaniowym – rozumie się przez to zestawienie odpowiednio wy-
datków budżetu państwa lub kosztów jednostki sektora finansów publicz-
nych sporządzone według funkcji państwa, oznaczających poszczególne ob-
szary działań państwa, oraz:
a) zadań budżetowych grupujących wydatki według celów,
b) podzadań budżetowych grupujących działania umożliwiające realizację
celów zadania, w ramach którego podzadania te zostały wyodrębnione
– wraz z opisem celów tych zadań i podzadań, a także z bazowymi i doce-
lowymi miernikami stopnia realizacji celów działalności państwa, oznacza-
jącymi wartościowe, ilościowe lub opisowe określenie bazowego i docelo-
wego poziomu efektów z poniesionych nakładów;
4) odrębnych ustawach – rozumie się przez to ustawy inne niż niniejsza ustawa
oraz ustawa budżetowa;
5) środkach europejskich – rozumie się przez to środki, o których mowa w art.
5 ust. 3 pkt 1, 2 i 4;
6) organizacjach pozarządowych – rozumie się przez to organizacje pozarzą-
dowe oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia
2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96,
poz. 873, z późn. zm.
1
)
);
7) jednostce w dziale – rozumie się przez to jednostkę sektora finansów pu-
blicznych podległą ministrowi kierującemu określonym działem administra-
cji rządowej lub przez niego nadzorowaną lub jednostkę sektora finansów
publicznych obsługującą organ podległy ministrowi kierującemu określo-
nym działem administracji rządowej lub przez niego nadzorowany;
8) dysponencie części budżetowej – rozumie się przez to kierowników jedno-
stek oraz organy wymienione w art. 139 ust. 2, właściwych ministrów, kie-
rowników urzędów centralnych, wojewodów oraz kierowników państwo-
wych jednostek organizacyjnych, o których mowa w art. 114 ust. 3 pkt 2,
dysponujących częściami budżetu państwa.
Art. 3.
Finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków publicz-
nych oraz ich rozdysponowywaniem, w szczególności:
1) gromadzenie dochodów i przychodów publicznych;
2) wydatkowanie środków publicznych;
1
)
Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 64, poz. 593, Nr 116, poz.
1203 i Nr 210, poz. 2135, z 2005 r. Nr 155, poz. 1298, Nr 169, poz. 1420, Nr 175, poz. 1462 i Nr
249, poz. 2104, z 2006 r. Nr 94, poz. 651, z 2008 r. Nr 209, poz. 1316 oraz z 2009 r. Nr 19, poz. 100
i Nr 22, poz. 120.
2010-08-31
 ©Kancelaria Sejmu
s. 3/116
3) finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa;
4) zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne;
5) zarządzanie środkami publicznymi;
6) zarządzanie długiem publicznym;
7) rozliczenia z budżetem Unii Europejskiej.
Art. 4.
1. Przepisy ustawy stosuje się do:
1) jednostek sektora finansów publicznych;
2) innych podmiotów w zakresie, w jakim wykorzystują środki publiczne lub
dysponują tymi środkami.
2. Przepisy dotyczące jednostek samorządu terytorialnego stosuje się odpowiednio
do związków gmin i powiatów.
Rozdział 2
Środki publiczne, nadwyżka i deficyt sektora finansów publicznych
Art. 5.
1. Środkami publicznymi są:
1) dochody publiczne;
2) środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegające zwro-
towi środki z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskie-
go Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA);
3) środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi, inne
niż wymienione w pkt 2;
4) przychody budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego
oraz innych jednostek sektora finansów publicznych pochodzące:
a) ze sprzedaży papierów wartościowych,
b) z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku jednostek samo-
rządu terytorialnego,
c) ze spłat pożyczek i kredytów udzielonych ze środków publicznych,
d) z otrzymanych pożyczek i kredytów,
e) z innych operacji finansowych;
5) przychody jednostek sektora finansów publicznych pochodzące z prowadzo-
nej przez nie działalności oraz pochodzące z innych źródeł.
2. Dochodami publicznymi są:
1) daniny publiczne, do których zalicza się: podatki, składki, opłaty, wpłaty z
zysku przedsiębiorstw państwowych i jednoosobowych spółek Skarbu Pań-
stwa, a także inne świadczenia pieniężne, których obowiązek ponoszenia na
rzecz państwa, jednostek samorządu terytorialnego, państwowych funduszy
celowych oraz innych jednostek sektora finansów publicznych wynika z od-
rębnych ustaw;
2) inne dochody budżetu państwa, jednostek samorządu terytorialnego oraz
innych jednostek sektora finansów publicznych należne na podstawie od-
rębnych ustaw lub umów międzynarodowych;
2010-08-31
©Kancelaria Sejmu
s. 4/116
3) wpływy ze sprzedaży wyrobów i usług świadczonych przez jednostki sekto-
ra finansów publicznych;
4) dochody z mienia jednostek sektora finansów publicznych, do których zali-
cza się w szczególności:
a) wpływy z umów najmu, dzierżawy i innych umów o podobnym charak-
terze,
b) odsetki od środków na rachunkach bankowych,
c) odsetki od udzielonych pożyczek i od posiadanych papierów warto-
ściowych,
d) dywidendy z tytułu posiadanych praw majątkowych;
5) spadki, zapisy i darowizny w postaci pieniężnej na rzecz jednostek sektora
finansów publicznych;
6) odszkodowania należne jednostkom sektora finansów publicznych;
7) kwoty uzyskane przez jednostki sektora finansów publicznych z tytułu
udzielonych poręczeń i gwarancji;
8) dochody ze sprzedaży majątku, rzeczy i praw, niestanowiące przychodów w
rozumieniu ust. 1 pkt 4 lit. a i b.
3. Do środków, o których mowa w ust. 1 pkt 2, zalicza się:
1) środki pochodzące z funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności i Euro-
pejskiego Funduszu Rybackiego, z wyłączeniem środków, o których mowa
w pkt 5 lit. a i b;
2) niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielanej przez państwa człon-
kowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), z wyłą-
czeniem środków, o których mowa w pkt 5 lit. c i d:
a) Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2009–2014,
b) Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego
2009–2014,
c) Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy;
3) środki przeznaczone na realizację programów przedakcesyjnych oraz Pro-
gramu Środki Przejściowe;
4) środki na realizację Wspólnej Polityki Rolnej:
a) Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej „Sekcja Gwa-
rancji”,
b) Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji,
c) Europejskiego Funduszu Rolniczego Rozwoju Obszarów Wiejskich;
5) środki przeznaczone na realizację:
a) programów w ramach celu Europejska Współpraca Terytorialna, o któ-
rych mowa w rozdziale III rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i
Rady (WE) nr 1080/2006 z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskie-
go Funduszu Rozwoju Regionalnego i uchylającego rozporządzenie
(WE) nr 1783/1999 (Dz. Urz. UE L 210 z 31.07.2006, str. 1),
b) programów, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europej-
skiego i Rady (WE) nr 1638/2006 z dnia 24 października 2006 r. okre-
ślającym przepisy ogólne w sprawie ustanowienia Europejskiego In-
strumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa (Dz. Urz. UE L 310 z 9.11.2006,
str. 1),
c) Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2004–2009,
2010-08-31
©Kancelaria Sejmu
s. 5/116
d) Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego
2004–2009;
6) inne środki.
4. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, środki publiczne nie-
zaliczane do środków, o których mowa w ust. 3 pkt 6, oraz termin, w którym
środki te powinny być wydatkowane, uwzględniając źródło ich pochodzenia,
przeznaczenie oraz beneficjentów tych środków.
Art. 6.
1. Środki publiczne przeznacza się na:
1) wydatki publiczne;
2) rozchody publiczne, w tym na rozchody budżetu państwa i budżetów jedno-
stek samorządu terytorialnego.
2. Rozchodami publicznymi są:
1) spłaty otrzymanych pożyczek i kredytów;
2) wykup papierów wartościowych;
3) udzielone pożyczki i kredyty;
4) płatności wynikające z odrębnych ustaw, których źródłem finansowania są
przychody z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa;
5) inne operacje finansowe związane z zarządzaniem długiem publicznym i
płynnością;
6) płatności związane z udziałami Skarbu Państwa w międzynarodowych in-
stytucjach finansowych.
Art. 7.
1. Dodatnia różnica między dochodami publicznymi a wydatkami publicznymi,
ustalona dla okresu rozliczeniowego, stanowi nadwyżkę sektora finansów pu-
blicznych, zaś ujemna różnica jest deficytem sektora finansów publicznych.
2. Dochody publiczne i wydatki publiczne oraz nadwyżkę lub deficyt sektora finan-
sów publicznych ustala się po wyeliminowaniu przepływów finansowych mię-
dzy jednostkami tego sektora.
Rozdział 3
Jednostki sektora finansów publicznych
Art. 8.
1. Jednostki sektora finansów publicznych są tworzone w formach określonych w
niniejszym rozdziale.
2. Jednostki sektora finansów publicznych mogą być tworzone na podstawie niniej-
szej ustawy albo na podstawie odrębnych ustaw.
Art. 9.
Sektor finansów publicznych tworzą:
1) organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy
kontroli państwowej i ochrony prawa oraz sądy i trybunały;
2) jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki;
2010-08-31
[ Pobierz całość w formacie PDF ]