ustawa o NBP, Finanse publiczne i prawo finansowe(1) [ Pobierz całość w formacie PDF ]
©Kancelaria Sejmu
s. 1/19
Dz.U. 1997 Nr 140 poz. 938
USTAWA
z dnia 29 sierpnia 1997 r.
o Narodowym Banku Polskim
Opracowano na pod-
stawie: tj. Dz. U. z
2005 r. Nr 1, poz. 2,
Nr 167, poz. 1398, z
2006 r. Nr 157, poz.
1119, z 2007 r. Nr 25,
poz. 162, Nr 61, poz.
410, z 2008 r. Nr 209,
poz. 1315 i 1317, z
2009 r. Nr 69, poz.
589, Nr 143, poz.
1164, z 2010 r. Nr
109, poz. 709, Nr 257,
poz. 1724, z 2011 r.
Nr 75, poz. 398.
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
Narodowy Bank Polski, zwany dalej „NBP”, jest bankiem
centralnym Rzeczypospo-
litej Polskiej.
Art. 2.
1. NBP posiada osobowość prawną i prawo używania pieczęci z godłem państwo-
wym.
2. NBP nie podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorstw państwowych.
3. Działalność NBP jest prowadzona na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.
4. Siedzibą NBP jest Warszawa.
Art. 3.
1. Podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen,
przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej Rządu, o ile nie ogranicza
to podstawowego celu NBP.
2. Do zadań NBP należy także:
1) organizowanie rozliczeń pieniężnych;
2) prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi;
3) prowadzenie działalności dewizowej w granicach określonych ustawami;
4) prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa;
5) regulowanie płynności banków oraz ich refinansowanie;
6) kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju systemu bankowego;
6a) działanie na rzecz stabilności krajowego systemu finansowego, o którym
mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 7 listopada 2008 r. o Komitecie Stabilno-
ści Finansowej (Dz. U. Nr 209, poz. 1317);
7) opracowywanie statystyki pieniężnej i bankowej, bilansu płatniczego oraz
międzynarodowej pozycji inwestycyjnej;
8) wykonywanie innych zadań określonych ustawami.
2011-05-09
©Kancelaria Sejmu
s. 2/19
Art. 4.
NBP przysługuje wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych Rzeczypospolitej
Polskiej.
Art. 5.
1. NBP może:
1) być członkiem międzynarodowych instytucji finansowych i bankowych;
2) pokrywać ze środków własnych wydatki związane z członkostwem w insty-
tucjach określonych w pkt 1.
1a. NBP pokrywa ze środków własnych wydatki związane z członkostwem Rzeczy-
pospolitej Polskiej w Międzynarodowym Funduszu Walutowym.
1b. NBP jest uprawniony do otrzymywania, przypadających Rzeczypospolitej Pol-
skiej od Międzynarodowego Funduszu Walutowego, wszelkich wymagalnych
kwot z tytułów finansowanych ze środków własnych NBP, w tym płatności
zwrotnych, odsetek i innych dochodów.
2. NBP nie może być udziałowcem bądź akcjonariuszem innych osób prawnych, z
wyjątkiem prowadzących działalność usługową wyłącznie na rzecz instytucji fi-
nansowych i Skarbu Państwa.
Rozdział 2
Organizacja NBP
Art. 6.
Organami NBP są:
1) Prezes NBP;
2) Rada Polityki Pieniężnej;
3) Zarząd NBP.
Art. 7.
1. NBP wykonuje zadania przez Centralę i inne jednostki organizacyjne.
2. Zarząd NBP w drodze uchwały:
1) powołuje, przekształca i likwiduje komórki organizacyjne Centrali NBP i
inne jednostki organizacyjne;
2) określa zakres działalności oraz organizację wewnętrzną Centrali NBP i po-
zostałych jednostek organizacyjnych NBP.
Art. 8.
Działalność jednostek organizacyjnych NBP podlega rewizji wewnętrznej, którą wy-
konuje komórka Centrali NBP podporządkowana Prezesowi NBP.
2011-05-09
©Kancelaria Sejmu
s. 3/19
A. Prezes NBP
Art. 9.
1. Prezes NBP jest powoływany i odwoływany przez Sejm na wniosek Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Kadencja Prezesa NBP wynosi 6 lat. Ta sama osoba nie może być Prezesem
NBP dłużej niż przez dwie kolejne kadencje.
3. Prezes NBP obejmuje obowiązki po złożeniu wobec Sejmu przysięgi następują-
cej treści:
„Obejmując obowiązki Prezesa Narodowego Banku Polskiego przysięgam
uroczyście, że postanowień Konstytucji i innych ustaw będę ściśle przestrze-
gać oraz że we wszystkich swoich działaniach dążyć będę do rozwoju gospo-
darczego Ojczyzny i pomyślności obywateli”.
Przysięga może być złożona z dodaniem słów „Tak mi dopomóż Bóg”.
4. Kadencja Prezesa NBP wygasa:
1) po upływie okresu sześcioletniego;
2) w razie śmierci;
3) w razie złożenia rezygnacji;
4) w razie odwołania.
5. Odwołanie Prezesa NBP może nastąpić, gdy:
1) nie wypełnia on swych obowiązków na skutek długotrwałej choroby;
2) został skazany prawomocnym wyrokiem sądu za popełnione przestępstwo;
2a) złożył on niezgodne z prawdą oświadczenie lustracyjne, stwierdzone pra-
womocnym orzeczeniem sądu;
3) Trybunał Stanu orzekł wobec niego zakaz zajmowania kierowniczych sta-
nowisk lub pełnienia funkcji związanych ze szczególną odpowiedzialnością
w organach państwowych.
Art. 9a.
1. Po wygaśnięciu kadencji Prezesa NBP z przyczyny określonej w art. 9 ust. 4 pkt
1 Prezes NBP pełni obowiązki do czasu objęcia obowiązków przez nowego Pre-
zesa NBP.
2. Po wygaśnięciu kadencji Prezesa NBP z przyczyn określonych w art. 9 ust. 4 pkt
2–4 wiceprezes NBP – pierwszy zastępca Prezesa NBP pełni obowiązki Prezesa
NBP do czasu objęcia obowiązków przez nowego Prezesa NBP.
Art. 10.
1. Prezesa NBP w czasie jego nieobecności zastępuje wiceprezes NBP – pierwszy
zastępca Prezesa NBP.
2. (uchylony).
3. Wiceprezesi NBP kierują wyznaczonymi przez Prezesa NBP działami pracy
NBP.
2011-05-09
©Kancelaria Sejmu
s. 4/19
Art. 11.
1. Prezes NBP jest przełożonym wszystkich pracowników NBP. Prawa i obowiąz-
ki pracowników NBP określa Kodeks pracy i pragmatyka służbowa określona
odrębną ustawą.
2. Prezes NBP przewodniczy Radzie Polityki Pieniężnej, Zarządowi NBP oraz re-
prezentuje NBP na zewnątrz.
3. Prezes NBP reprezentuje interesy Rzeczypospolitej Polskiej w międzynarodo-
wych instytucjach bankowych oraz, o ile Rada Ministrów nie postanowi inaczej,
w międzynarodowych instytucjach finansowych.
4. Prezes NBP przy wydawaniu zarządzeń podlegających ogłoszeniu oraz decyzji
administracyjnych ma prawo używania pieczęci z godłem państwowym.
5. Prezes NBP:
1) ustala, w porozumieniu z
Ministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji,
zasady przechowywania wartości pieniężnych w bankach i przedsiębior-
stwach produkujących znaki pieniężne oraz transportowania tych wartości
przez banki i te przedsiębiorstwa;
2) realizuje zadania wynikające z przepisów o powszechnym obowiązku obro-
ny Rzeczypospolitej Polskiej.
Ad art. 11 ust. 5 pkt 1
- obecnie: ministrem
właściwym do spraw
wewnętrznych
B. Rada Polityki Pieniężnej
Art. 12.
1. Rada Polityki Pieniężnej, zwana dalej „Radą”, ustala corocznie założenia polity-
ki pieniężnej i przedkłada je do wiadomości Sejmowi równocześnie z przedło-
żeniem przez Radę Ministrów projektu ustawy budżetowej. Rada składa Sejmo-
wi sprawozdanie z wykonania założeń polityki pieniężnej w ciągu 5 miesięcy od
zakończenia roku budżetowego.
2. Kierując się założeniami polityki pieniężnej Rada w szczególności:
1) ustala wysokość stóp procentowych NBP;
2)
ustala stopy rezerwy obowiązkowej banków i wysokość jej oprocentowania;
3) określa górne granice zobowiązań wynikających z zaciągania przez NBP
pożyczek i kredytów w zagranicznych instytucjach bankowych i finanso-
wych;
4) zatwierdza plan finansowy NBP oraz sprawozdanie z działalności NBP;
5) przyjmuje roczne sprawozdanie finansowe NBP;
6) ustala zasady operacji otwartego rynku.
3. Rada dokonuje ocen działalności Zarządu NBP w zakresie realizacji założeń po-
lityki pieniężnej.
4. (uchylony).
Art. 13.
1. W skład Rady wchodzą:
1) Przewodniczący Rady, którym jest Prezes NBP;
2) 9 członków powoływanych w równej liczbie przez Prezydenta Rzeczypo-
spolitej Polskiej, Sejm i Senat, spośród specjalistów z zakresu finansów.
2011-05-09
 ©Kancelaria Sejmu
s. 5/19
2. Kadencja członka Rady wynosi 6 lat. Funkcję członka Rady można pełnić tylko
jedną kadencję.
3. Powołanie nowych członków Rady powinno nastąpić najpóźniej do dnia wyga-
śnięcia kadencji poprzednich.
4. Członek Rady przed objęciem obowiązków w Radzie składa przed organem po-
wołującym przysięgę następującej treści:
„Obejmując obowiązki członka Rady Polityki Pieniężnej przysięgam uroczy-
ście, że będę działać z pełną bezstronnością, posiadaną wiedzą i doświadcze-
niem w zakresie polityki pieniężnej, zgodnie z celami działalności Narodo-
wego Banku Polskiego.”
Przysięga może być złożona z dodaniem słów „Tak mi dopomóż Bóg”.
5. Organy uprawnione do powołania członka Rady odwołują go wyłącznie w przy-
padku:
1) zrzeczenia się swej funkcji;
2) choroby trwale uniemożliwiającej sprawowanie funkcji;
3) skazania prawomocnym wyrokiem sądu za popełnienie przestępstwa;
3a) złożenia niezgodnego z prawdą oświadczenia lustracyjnego, stwierdzonego
prawomocnym orzeczeniem sądu;
4) przyczyn, o których mowa w art. 14 ust. 2.
6. W razie śmierci członka Rady, organ powołujący stwierdza wygaśnięcie jego
mandatu.
7. Uzupełnienia składu Rady na miejsce opróżnione z przyczyn określonych w ust.
5 i 6 organy powołujące dokonują nie później niż w okresie 3 miesięcy od od-
wołania lub stwierdzenia wygaśnięcia mandatu członka Rady.
8. (uchylony).
Art. 14.
1. W okresie kadencji członek Rady nie może zajmować żadnych innych stanowisk
i podejmować działalności zarobkowej lub publicznej poza pracą naukową, dy-
daktyczną lub twórczością autorską, a za zgodą Rady wyrażoną w drodze
uchwały (bez udziału zainteresowanego) – dopuszczalna jest działalność w or-
ganizacjach międzynarodowych.
2. Członek Rady będący członkiem partii politycznej lub związku zawodowego
obowiązany jest na okres kadencji w Radzie zawiesić działalność w tej partii lub
w tym związku, pod rygorem odwołania z Rady.
3. Członkom Rady przysługuje wynagrodzenie w wysokości równej wynagrodze-
niu wiceprezesów NBP. Wynagrodzenie to przysługuje również w ciągu 3 mie-
sięcy od daty wygaśnięcia kadencji, z wyjątkiem, gdy powodem odwołania jest
skazanie prawomocnym wyrokiem sądu za popełnienie przestępstwa.
Art. 15.
W posiedzeniach Rady uczestniczą wiceprezesi NBP bez prawa udziału w głosowa-
niu.
2011-05-09
[ Pobierz całość w formacie PDF ]