ustawa -prawo bankowe, Studia, 1sem FiR, materiały, bankowość [ Pobierz całość w formacie PDF ]
USTAWA
z dnia 29 sierpnia 1997 r.
Prawo bankowe
(stan prawny na dzień 2 stycznia 2011 r.)
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
Ustawa określa zasady prowadzenia działalności bankowej, tworzenia i organizacji
banków, oddziałów i przedstawicielstw banków zagranicznych, a także oddziałów instytucji
kredytowych oraz zasady sprawowania nadzoru bankowego, postępowania naprawczego,
likwidacji i upadłości banków.
Art. 2.
Bank jest osobą prawną utworzoną zgodnie z przepisami ustaw, działającą na
podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających
ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym.
Art. 3.
Wyrazy "bank" lub "kasa" mogą być używane w nazwie oraz dla określenia
działalności lub reklamy wyłącznie banku w rozumieniu art. 2, z tym że:
1) nie dotyczy to jednostek organizacyjnych używających wyrazów "bank" lub "kasa", z
których działalności jednoznacznie wynika, że jednostki te nie wykonują czynności
bankowych,
2) wyraz "kasa" może być także używany w nazwie oraz do określenia działalności lub reklamy
jednostki organizacyjnej, która na podstawie odrębnej ustawy gromadzi oszczędności oraz
udziela pożyczek pieniężnych osobom fizycznym zrzeszonym w tej jednostce.
Art. 4.
1. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) bank krajowy - bank mający siedzibę na terenie Rzeczypospolitej Polskiej,
2) bank zagraniczny - bank mający siedzibę za granicą Rzeczypospolitej Polskiej, na
terytorium państwa niebędącego członkiem Unii Europejskiej,
3) międzynarodowa instytucja finansowa - instytucję finansową, której większość kapitału
własnego należy do państw będących członkami Organizacji Współpracy Gospodarczej i
Rozwoju lub banków centralnych takich państw,
4) karta płatnicza - kartę identyfikującą wydawcę i upoważnionego posiadacza, uprawniającą
do wypłaty gotówki lub dokonywania zapłaty, a w przypadku karty wydanej przez bank lub
instytucję ustawowo upoważnioną do udzielania kredytu - także do dokonywania wypłaty
gotówki lub zapłaty z wykorzystaniem kredytu,
5) pieniądz elektroniczny - wartość pieniężną stanowiącą elektroniczny odpowiednik znaków
pieniężnych, która spełnia łącznie następujące warunki:
a) jest przechowywana na informatycznych nośnikach danych,
b) jest wydawana do dyspozycji na podstawie umowy w zamian za środki pieniężne o
nominalnej wartości nie mniejszej niż ta wartość,
c) jest przyjmowana jako środek płatniczy przez przedsiębiorców innych niż wydający ją do
dyspozycji,
d) na żądanie jest wymieniana przez wydawcę na środki pieniężne,
e) jest wyrażona w jednostkach pieniężnych,
6) (uchylony),
7) instytucja finansowa - podmiot niebędący bankiem ani instytucją kredytową, którego
podstawowa działalność będąca źródłem większości przychodów polega na wykonywaniu
działalności gospodarczej w zakresie:
a) nabywania i zbywania udziałów lub akcji,
b) udzielania pożyczek ze środków własnych,
c) udostępniania składników majątkowych na podstawie umowy leasingu,
d) świadczenia usług w zakresie nabywania i zbywania wierzytelności,
e) świadczenia usług związanych z transferem środków pieniężnych,
f) emitowania instrumentów płatniczych i administrowania nimi,
g) udzielania gwarancji, poręczeń lub zaciągania innych zobowiązań nieujmowanych w
bilansie,
h) obrotu na rachunek własny lub rachunek innej osoby fizycznej, osoby prawnej lub
jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, o ile posiada zdolność
prawną:
– terminowymi operacjami finansowymi,
– instrumentami rynku pieniężnego,
– papierami wartościowymi,
i) uczestniczenia w emisji papierów wartościowych lub świadczenia usług związanych z
taką emisją,
j) świadczenia usług w zakresie zarządzania aktywami,
k) świadczenia usług w zakresie doradztwa finansowego, w tym inwestycyjnego,
l) świadczenia usług polegających na wykonywaniu zleceń na rynku pieniężnym,
8) podmiot dominujący:
a) podmiot dominujący w rozumieniu art. 4 pkt 14 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie
publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego
systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz. U. Nr 184, poz. 1539) lub
b) podmiot, który w ocenie Komisji Nadzoru Finansowego może w inny sposób wywierać
znaczący wpływ na inny podmiot,
9) podmiot zależny - podmiot, w stosunku do którego inny podmiot jest podmiotem
dominującym, przy czym wszystkie podmioty zależne od tego podmiotu zależnego uważa się
również za podmioty zależne od pierwotnego podmiotu dominującego,
10) holding finansowy - grupę podmiotów, w której pierwotnym podmiotem dominującym jest
instytucja finansowa, która nie jest dominującym podmiotem nieregulowanym w rozumieniu
art. 3 pkt 5 ustawy z dnia 15 kwietnia 2005 r. o nadzorze uzupełniającym nad instytucjami
kredytowymi, zakładami ubezpieczeń, zakładami reasekuracji i firmami inwestycyjnymi
wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego (Dz. U. Nr 83, poz. 719, z 2006 r. Nr 157,
poz. 1119 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 341), zwanej dalej "ustawą o nadzorze uzupełniającym",
a w skład grupy wchodzą wyłącznie lub w większości banki, instytucje kredytowe lub
instytucje finansowe, przy czym przynajmniej jednym podmiotem zależnym jest bank
krajowy, bank zagraniczny lub instytucja kredytowa,
11) holding mieszany - grupę podmiotów, w której pierwotnym podmiotem dominującym jest
podmiot niebędący bankiem, instytucją kredytową, instytucją finansową ani dominującym
podmiotem nieregulowanym w rozumieniu art. 3 pkt 5 ustawy o nadzorze uzupełniającym, a
przynajmniej jednym podmiotem zależnym jest bank krajowy, bank zagraniczny lub
instytucja kredytowa,
11a) holding bankowy zagraniczny - grupę podmiotów, w której pierwotnym podmiotem
dominującym jest bank zagraniczny albo instytucja kredytowa, zaś przynajmniej jednym
podmiotem zależnym jest bank krajowy, bank zagraniczny, instytucja kredytowa lub
instytucja finansowa,
11b) holding bankowy krajowy - grupę podmiotów:
a) w której pierwotnym podmiotem dominującym jest bank krajowy, lub
b) w skład której wchodzą: bank krajowy i podmioty blisko z nim powiązane,
11c) holding hybrydowy - grupę podmiotów, w której pierwotnym podmiotem dominującym jest
instytucja finansowa niebędąca dominującym podmiotem nieregulowanym w rozumieniu art.
3 pkt 5 ustawy o nadzorze uzupełniającym, a w skład grupy wchodzą w większości podmioty
niebędące bankami krajowymi, bankami zagranicznymi, instytucjami kredytowymi ani
instytucjami finansowymi, zaś przynajmniej jednym podmiotem zależnym jest bank krajowy,
12) przedsiębiorstwo pomocniczych usług bankowych - podmiot, którego podstawowa
działalność ma charakter pomocniczy w stosunku do podstawowej działalności jednego lub
więcej banków, a w szczególności polega na zarządzaniu własnym lub powierzonym
majątkiem lub świadczeniu usług w zakresie przetwarzania danych,
13) właściwe władze nadzorcze - władze uprawnione na mocy obowiązujących przepisów do
sprawowania nadzoru nad podmiotami działającymi na rynku finansowym,
14) znaczący wpływ - zdolność do udziału w podejmowaniu decyzji w zakresie wyznaczania
kierunków polityki finansowej i operacyjnej, w tym również dotyczącej podziału zysku lub
pokrycia straty bilansowej innego podmiotu,
15) bliskie powiązania:
a) posiadanie przez podmiot bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 20 % kapitału innego
podmiotu lub prawa do wykonywania co najmniej 20 % głosów w organach innego
podmiotu lub
b) pozostawanie z innym podmiotem w związku gospodarczym, opartym na stałej
współpracy, w szczególności wynikającej z zawartej umowy lub umów, który w ocenie
Komisji Nadzoru Finansowego może mieć istotny wpływ na pogorszenie się sytuacji
finansowej jednego z podmiotów,
16) podmioty powiązane kapitałowo lub organizacyjnie - co najmniej dwa podmioty, z których
przynajmniej jeden bezpośrednio lub pośrednio wywiera znaczący wpływ na pozostałe lub
które stanowią dla banku jedno ryzyko gospodarcze ze względu na to, że kondycja finansowa
jednego z nich może mieć wpływ na spłatę zobowiązań przez pozostałe,
16a) przedsiębiorca - przedsiębiorcę, o którym mowa w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r.
o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807),
16b) przedsiębiorca zagraniczny - przedsiębiorcę zagranicznego w rozumieniu art. 5 pkt 3
ustawy wymienionej w pkt 16a,
17) instytucja kredytowa - podmiot mający swoją siedzibę za granicą Rzeczypospolitej Polskiej
na terytorium jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej, zwanych dalej "państwami
członkowskimi", prowadzący we własnym imieniu i na własny rachunek, na podstawie
zezwolenia właściwych władz nadzorczych, działalność polegającą na przyjmowaniu
depozytów lub innych środków powierzonych pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym i
udzielaniu kredytów lub na wydawaniu pieniądza elektronicznego,
18) oddział instytucji kredytowej - jednostkę organizacyjną instytucji kredytowej wykonującą w
jej imieniu i na jej rzecz wszystkie lub niektóre czynności wynikające z zezwolenia
udzielonego tej instytucji kredytowej, przy czym wszystkie jednostki organizacyjne danej
instytucji kredytowej odpowiadające powyższym cechom, utworzone na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, uważa się za jeden oddział,
19) oddział banku krajowego za granicą - jednostkę organizacyjną banku krajowego wykonującą
w jego imieniu i na jego rzecz wszystkie lub niektóre czynności wynikające z zezwolenia
udzielonego bankowi krajowemu, przy czym wszystkie jednostki organizacyjne danego
banku krajowego odpowiadające powyższym cechom, utworzone na terytorium innego niż
Rzeczpospolita Polska państwa, uważa się za jeden oddział,
20) oddział banku zagranicznego - jednostkę organizacyjną banku zagranicznego wykonującą w
jego imieniu i na jego rzecz wszystkie lub niektóre czynności wynikające z zezwolenia
udzielonego temu bankowi, przy czym wszystkie jednostki organizacyjne danego banku
zagranicznego odpowiadające powyższym cechom, utworzone na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, uważa się za jeden oddział,
21) działalność transgraniczna - wykonywanie przez instytucję kredytową na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej lub przez bank krajowy na terytorium państwa goszczącego
wszystkich lub niektórych czynności w zakresie wynikającym z udzielonego zezwolenia, bez
uczestnictwa oddziału tej instytucji lub banku,
22) państwo macierzyste - państwo członkowskie, w którym dana instytucja kredytowa uzyskała
zezwolenie na wykonywanie działalności i na terenie którego ma swoją siedzibę,
23) państwo goszczące - państwo członkowskie, na terytorium którego bank krajowy wykonuje
lub zamierza wykonywać działalność,
24) instytucja pośrednicząca - bank lub inną instytucję uczestniczącą w wykonywaniu przelewów
transgranicznych, niebędącą bankiem zleceniodawcy ani bankiem beneficjenta,
25) towarzystwo funduszy inwestycyjnych - towarzystwo funduszy inwestycyjnych w
rozumieniu ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz.
1546),
26) fundusz sekurytyzacyjny - fundusz sekurytyzacyjny w rozumieniu ustawy z dnia 27 maja
2004 r. o funduszach inwestycyjnych,
27) umowa o subpartycypację - umowę, o której mowa w art. 183 ust. 4 ustawy z dnia 27 maja
2004 r. o funduszach inwestycyjnych,
28) instytucja dominująca w państwie członkowskim - instytucję kredytową lub bank krajowy,
w stosunku do których podmiotem zależnym lub blisko powiązanym w rozumieniu pkt 15 lit.
a jest instytucja kredytowa, instytucja finansowa lub bank krajowy, oraz które nie są
podmiotami zależnymi w stosunku do instytucji kredytowej działającej na podstawie
zezwolenia udzielonego w tym samym państwie lub instytucji finansowej z siedzibą na
terytorium tego samego państwa, lub banku krajowego,
29) podmiot dominujący w holdingu finansowym w państwie członkowskim - podmiot
dominujący w holdingu finansowym lub hybrydowym, który nie jest podmiotem zależnym w
stosunku do instytucji kredytowej działającej na podstawie zezwolenia udzielonego w tym
samym państwie lub w stosunku do instytucji finansowej z siedzibą na terytorium tego
samego państwa, lub nie jest podmiotem zależnym w stosunku do banku krajowego, jeżeli
podmiot ten ma siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
29a) spółka zarządzająca - spółkę zarządzającą, o której mowa w art. 2 pkt 10 ustawy z dnia 27
maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych,
30) unijna instytucja dominująca - instytucję dominującą w państwie członkowskim, która nie
jest podmiotem zależnym w stosunku do instytucji kredytowej lub banku krajowego, lub
instytucji finansowej z siedzibą na terytorium państwa członkowskiego,
31) unijny podmiot dominujący w holdingu finansowym - podmiot dominujący w holdingu
finansowym w państwie członkowskim, który nie jest podmiotem zależnym w stosunku do
instytucji kredytowej lub banku krajowego, lub instytucji finansowej z siedzibą na terytorium
państwa członkowskiego.
2. Za wchodzące w skład holdingów, o których mowa w ust. 1 pkt 10-11a, 11b lit. a) oraz w
pkt 11c, uważa się także podmioty posiadające bliskie powiązania z bankiem krajowym,
wchodzącym w skład holdingu.
3. Przepisy ustawy dotyczące państw członkowskich stosuje się również do państw
niebędących państwami członkowskimi, ale należących do Europejskiego Obszaru
Gospodarczego.
Art. 4a.
1. Komisja Nadzoru Finansowego wyraża ocenę, o której mowa w art. 4 ust. 1 pkt 8
lit. b) i pkt 15 lit. b), w formie decyzji. Podmiot uznany za podmiot dominujący lub za podmiot
posiadający bliskie powiązania z bankiem może zwrócić się do Komisji Nadzoru Finansowego o
ponowne rozpatrzenie sprawy.
2.Od decyzji Komisji Nadzoru Finansowego rozstrzygającej wniosek o ponowne
rozpatrzenie sprawy podmiot uznany za podmiot dominujący lub za podmiot posiadający bliskie
powiązania z bankiem może wnieść skargę do sądu administracyjnego w terminie 14 dni od dnia
doręczenia decyzji. Wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania decyzji.
3. Od decyzji Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie oceny, o której mowa w art. 4 ust. 1
pkt 15 lit. b), uprawniony do złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy lub wniesienia
skargi do sądu administracyjnego jest również bank.
Art. 5.
1. Czynnościami bankowymi są:
1) przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego
terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów,
2) prowadzenie innych rachunków bankowych,
3) udzielanie kredytów,
4) udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych oraz otwieranie i potwierdzanie akredytyw,
5) emitowanie bankowych papierów wartościowych,
6) przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych,
6a) wydawanie instrumentu pieniądza elektronicznego,
7) wykonywanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla banku w odrębnych
ustawach.
2. Czynnościami bankowymi są również następujące czynności, o ile są one wykonywane
przez banki:
1) udzielanie pożyczek pieniężnych,
2) operacje czekowe i wekslowe oraz operacje, których przedmiotem są warranty,
3) wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu,
4) terminowe operacje finansowe,
5) nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych,
6) przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek
sejfowych,
7) prowadzenie skupu i sprzedaży wartości dewizowych,
8) udzielanie i potwierdzanie poręczeń,
[ Pobierz całość w formacie PDF ]