ustawa o finansach publicznych, FINANSE PUBLICZNE [ Pobierz całość w formacie PDF ]
©Kancelaria Sejmu
s. 1/1
Dz.U. 1998 Nr 155 poz. 1014
USTAWA
z dnia 26 listopada 1998 r.
o finansach publicznych
Dział I
Zasady ogólne finansów publicznych
Rozdział 1
Podstawowe definicje
Art. 1.
Opracowano na pod-
stawie: tj. Dz.U. z
2003 r. Nr 15, poz.
148, Nr 45, poz. 391,
Nr 65, poz. 594, Nr
96, poz. 874. Nr 166,
poz. 1611, Nr 189,
poz. 1851, z 2004 r.
Nr 19, poz. 177, Nr
93, poz. 890, Nr 121,
poz. 1264, Nr 123,
poz. 1291, Nr 210,
poz. 2135, Nr 273,
poz. 2703, z 2005 r.
Nr 14, poz. 114, Nr
64, poz. 565, Nr 180,
poz. 1495.
Ustawa określa:
1) pojęcia: środków publicznych, w tym dochodów i przychodów publicznych,
wydatków i rozchodów publicznych, deficytu i nadwyżki sektora finansów
publicznych oraz państwowego długu publicznego;
2) zasady i sposoby zapewnienia jawności i przejrzystości finansów publicz-
nych;
3) formy organizacyjno-prawne jednostek należących do sektora finansów pu-
blicznych;
4) zasady planowania środków publicznych oraz dysponowania nimi;
4a) zasady kontroli finansowej i audytu wewnętrznego w jednostkach sektora fi-
nansów publicznych;
5) zasady zarządzania państwowym długiem publicznym oraz procedury
ostrożnościowe i sanacyjne wprowadzane w razie nadmiernego zadłużenia;
6) sposób finansowania deficytu i zasady operacji finansowych dokonywanych
przez podmioty sektora finansów publicznych;
7) zakres projektowanych i uchwalanych budżetów opartych na dochodach pu-
blicznych, w tym zasady klasyfikacji dochodów i wydatków;
8) zasady opracowywania projektów;
9) zasady uchwalania budżetów;
10) zasady i tryb wykonywania budżetów;
11) (uchylony);
12) zasady i tryb gospodarowania środkami pochodzącymi z budżetu Unii Euro-
pejskiej.
2005-10-11
©Kancelaria Sejmu
s. 2/2
Art. 2.
1. Ilekroć w ustawie jest mowa o Ministrze Finansów, należy przez to rozumieć od-
powiednio ministra właściwego do spraw budżetu, ministra właściwego do spraw
finansów publicznych oraz ministra właściwego do spraw instytucji finansowych.
2. Ilekroć w ustawie jest mowa o zarządzie jednostki samorządu terytorialnego lub
o przewodniczącym zarządu jednostki samorządu terytorialnego, należy przez to
rozumieć również wójta (burmistrza, prezydenta miasta).
Art. 3.
1. Środkami publicznymi są:
1) dochody publiczne;
2) środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej;
2a) środki pochodzące ze źródeł zagranicznych, niepodlegające zwrotowi, inne
niż wymienione w pkt 2;
3) przychody budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego
oraz innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych pocho-
dzące:
a) ze sprzedaży papierów wartościowych oraz z innych operacji
finansowych,
b) z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku jednostek
samorządu terytorialnego,
c) ze spłat pożyczek udzielonych ze środków publicznych,
d) z otrzymanych pożyczek i kredytów;
4) przychody jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych uzyskiwa-
ne w związku z prowadzoną przez nie działalnością oraz pochodzące z in-
nych źródeł.
2. Dochodami publicznymi są:
1) daniny publiczne, do których zalicza się podatki oraz inne świadczenia pie-
niężne, których obowiązek ponoszenia na rzecz państwa, jednostek samorzą-
du terytorialnego oraz innych jednostek zaliczanych do sektora finansów pu-
blicznych wynika z odrębnych ustaw;
2) pozostałe dochody uzyskiwane przez jednostki sektora finansów publicznych,
do których zalicza się:
a) opłaty,
b) dochody z mienia, w szczególności z najmu oraz z dzierżawy i innych
umów o podobnym charakterze oraz dywidendy od wniesionego
kapitału,
c) dochody ze sprzedaży majątku, rzeczy i praw, niestanowiące przychodów
w rozumieniu ust. 1 pkt 3 lit. a i b, oraz dochody ze świadczenia usług,
d) spadki, zapisy i darowizny w postaci pieniężnej,
2005-10-11
©Kancelaria Sejmu
s. 3/3
e) inne dochody uzyskane na podstawie odrębnych przepisów, o ile są
pobierane przez organy finansowane z dochodów publicznych lub przez
podległe albo nadzorowane przez te organy jednostki, o których mowa w
art. 5 pkt 1 i 2.
3. Do środków, o których mowa w ust. 1 pkt 2, zalicza się:
1) środki przeznaczone na realizację programów przedakcesyjnych;
2) środki pochodzące z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności;
3) środki Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnych „Sekcja
Gwarancji”;
4) inne środki.
Art. 4.
1. Środki publiczne mogą być przeznaczane na:
1) wydatki publiczne;
2) rozchody budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego.
2. Rozchodami publicznymi są:
1) spłaty otrzymanych pożyczek i kredytów;
2) wykup papierów wartościowych;
3) udzielone pożyczki;
4) płatności wynikające z odrębnych ustaw, których źródłem finansowania są
przychody z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku jednostek
samorządu terytorialnego;
5) pożyczki udzielane na finansowanie zadań realizowanych z udziałem środ-
ków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej, zwane dalej „prefinan-
sowaniem”.
Art. 5.
Do sektora finansów publicznych zalicza się:
1) organy władzy publicznej, organy administracji rządowej, organy kontroli
państwowej i ochrony prawa, sądy i trybunały, a także jednostki samorządu
terytorialnego i ich organy oraz związki;
2) jednostki budżetowe, zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze jedno-
stek budżetowych;
3) fundusze celowe;
4) państwowe szkoły wyższe;
5) jednostki badawczo-rozwojowe;
6) samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej;
7) państwowe lub samorządowe instytucje kultury;
8) Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecz-
nego i zarządzane przez nie fundusze;
2005-10-11
©Kancelaria Sejmu
s. 4/4
9) Narodowy Fundusz Zdrowia;
10) Polską Akademię Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne;
11) państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odręb-
nych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przed-
siębiorstw, banków i spółek prawa handlowego.
Art. 6.
Finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków publicz-
nych oraz ich rozdysponowaniem, a w szczególności:
1) pobieranie i gromadzenie dochodów;
2) wydatkowanie środków publicznych;
3) finansowanie deficytu;
4) zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne;
5) zarządzanie środkami publicznymi;
6) zarządzanie długiem publicznym.
Art. 7.
1. Dodatnia różnica między dochodami publicznymi powiększonymi o środki, o
których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 2 i 2a, a wydatkami publicznymi, ustalona dla
okresu rozliczeniowego, stanowi nadwyżkę sektora finansów publicznych, zaś
ujemna różnica jest deficytem sektora finansów publicznych.
2. Dochody i wydatki oraz deficyt lub nadwyżkę sektora finansów publicznych
ustala się po wyeliminowaniu przepływów finansowych pomiędzy podmiotami
należącymi do tego sektora.
Art. 8.
Przez potrzeby pożyczkowe budżetu państwa rozumie się środki finansowe niezbęd-
ne do:
1) sfinansowania deficytu budżetu państwa;
2) spłat wcześniej zaciągniętych zobowiązań;
3) sfinansowania udzielanych przez Skarb Państwa pożyczek;
4) wykonywania innych operacji finansowych związanych z długiem Skarbu
Państwa;
5) prefinansowania wydatków.
Art. 9.
1. Przez państwowy dług publiczny rozumie się nominalne zadłużenie podmiotów
sektora finansów publicznych ustalone po wyeliminowaniu przepływów finan-
sowych pomiędzy podmiotami należącymi do tego sektora.
2005-10-11
©Kancelaria Sejmu
s. 5/5
2. Przez dług Skarbu Państwa rozumie się nominalne zadłużenie Skarbu Państwa.
Art. 10.
1. Państwowy dług publiczny obejmuje zobowiązania sektora finansów publicznych
z następujących tytułów:
1) wyemitowanych papierów wartościowych opiewających na wierzytelności
pieniężne;
2) zaciągniętych kredytów i pożyczek;
3) przyjętych depozytów;
4) wymagalnych zobowiązań:
a) jednostek budżetowych,
b) wynikających z ustaw i orzeczeń sądu, udzielonych poręczeń i gwarancji
oraz innych tytułów.
2. Minister Finansów określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady klasy-
fikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego, w tym
do długu Skarbu Państwa, uwzględniające w szczególności podstawowe katego-
rie przedmiotowe i podmiotowe zadłużenia oraz okresy zapadalności.
Rozdział 2
Jawność i przejrzystość finansów publicznych
Art. 11.
1. Finanse publiczne są jawne.
2. Jawność finansów publicznych jest realizowana, z zastrzeżeniem ust. 3, w szcze-
gólności przez:
1) jawność sejmowej debaty budżetowej i debat budżetowych jednostek samo-
rządu terytorialnego;
2) jawność sejmowej debaty nad sprawozdaniem z wykonania budżetu państwa
i debat nad wykonaniem sprawozdań budżetowych jednostek samorządu te-
rytorialnego;
3) podawanie do publicznej wiadomości:
a) kwot dotacji udzielanych z budżetu państwa i budżetów jednostek
samorządu terytorialnego,
b) zbiorczych danych dotyczących finansów publicznych przez Ministra
Finansów;
4) udostępnianie corocznych sprawozdań dotyczących finansów i działalności
jednostek należących do sektora finansów publicznych.
5) podejmowanie w głosowaniu jawnym uchwał dotyczących gospodarowania
środkami publicznymi.
3. Jawność finansów publicznych wyłącza się w stosunku do tych środków publicz-
nych, których pochodzenie lub przeznaczenie zostało uznane za tajemnicę pań-
2005-10-11
[ Pobierz całość w formacie PDF ]