uzasa projekt ustawy rm 01032006, pielęgniarstwo, studia pielęgniarstwo [ Pobierz całość w formacie PDF ]
Uzasadnienie
Przesłaniem do opracowania projektu nowej ustawy o ratownictwie medycznym jest potrzeba
usprawnienia funkcjonowania systemu ratownictwa medycznego w kraju, ocena realizacji
Programu Zintegrowane Ratownictwo Medyczne oraz analiza aktów prawnych regulujących
problematykę ratownictwa medycznego.
Działania zakładów opieki zdrowotnej zajmujących się obecnie ratownictwem medycznym
(Pogotowie Ratunkowe – Zespoły Ratownictwa Medycznego i Szpitalne Oddziały
Ratunkowe)
są już w pewnej części zintegrowane dzięki obowiązującym przepisom
ustawy
z dnia 25 lipca 2001 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. Nr 113, poz. 1207,
z późn. zm. – ustawa o PRM)
i
ustawy z dnia 6 grudnia 2002 r. o świadczeniu usług
ratownictwa medycznego (Dz. U. Nr 241, poz. 2073, z późn. zm.)
. Zakłady te posiadają
już zdolność od udzielania stosownej do potrzeb pomocy medycznej. Stosowanie
obowiązujących przepisów ustawy o PRM unaoczniło jednocześnie dysfunkcjonalność
niektórych z przyjętych w niej zapisów, np: w zakresie tworzenia i lokalizacji centrów
powiadamiania ratunkowego, wymagań dla szpitalnego oddziału ratunkowego, zasad
włączania jednostek do systemu i prowadzenia ich rejestrów, składu osobowego zespołów
ratownictwa medycznego. Ponadto dotychczasowe przepisy nie regulowały kwestii
związanych z upowszechnieniem edukacji z zakresu pierwszej pomocy.
Wprowadzenie w życie nowej ustawy o ratownictwie medycznym ma na celu usprawnienie
dotychczasowego funkcjonowania systemu ratownictwa medycznego w Polsce, zarówno
poprzez zapewnienie udzielenia świadczeń zdrowotnych na wysokim poziomie opartym
o standardy obowiązujące w państwach zachodnich (ratownictwo przedszpitalne
oraz wyspecjalizowane oddziały szpitalne) jak również zapewnienie niezbędnych rozwiązań
w zakresie powiadamiania o stanach nagłych (centra powiadamiania ratunkowego). Ustawa
ma zapewnić każdej osobie w stanie nagłego zagrożenia zdrowia lub życia możliwość
zgłoszenia i przyjęcia przed odpowiednie służby wezwania pomocy, niezwłocznego
przybycia na miejsce zdarzenia właściwych podmiotów systemu, zapewnieniu niezwłocznego
przewiezienia i przyjęcia do najbliższego zakładu opieki zdrowotnej, udzielającego świadczeń
zdrowotnych we właściwym zakresie.
Ustawa ustanawia dzień 13 października Dniem Ratownictwa Medycznego – na cześć
prowansalskiego rycerza Gerarda z miasta Amalii, który jako pierwszy zorganizował służbę
Szpitalników Św. Jana, niosąca pomoc pielgrzymom zmierzającym do Jerozolimy. Powyższe
święto zaproponowane zostało na wniosek przedstawicieli środowiska pracodawców
ratownictwa medycznego.
Kompetencje i zadania polegające na zarządzaniu i koordynacji systemem na obszarze
województwa oraz sprawowaniu nadzoru nad funkcjonowaniem systemu powierzono
wojewodzie. W celu realizacji tych zadań wojewoda będzie sporządzał na zasadach i w trybie
określonym w ustawie plan zabezpieczenia ratownictwa medycznego. Plan ten oraz środki
określone w ustawie budżetowej i w planie finansowym Narodowego Fundusz Zdrowia będą
podstawą zawierania umów na świadczenia w zakresie ratownictwa medycznego.
Projekt ustawy o ratownictwie medycznym składa się z siedmiu rozdziałów:
1.
Przepisy ogólne.
2.
Ratownicy medyczni i ratownicy.
3.
Organizacja administracji publicznej w zakresie wykonywania zadań systemu.
4.
Jednostki systemu.
5.
Akcja udzielania pomocy medycznej.
6.
Finansowanie jednostek ratownictwa medycznego.
7.
Zmiany w przepisach obowiązujących.
8.
Przepisy przejściowe, dostosowujące i końcowe.
W odróżnieniu od obecnej ustawy o PRM, nowa ustawa w rozdziale 1 zmniejszyła w sposób
istotny ilość definicji przy jednoczesnej zmianie ich treści. Ponadto nowa ustawa wprowadza
pojęcie kwalifikowanej pierwszej pomocy
(pierwsza pomoc wykonywana przez ratownika
do chwili podjęcia medycznych działań ratowniczych).
Ponadto istotną nowością
wprowadzoną w rozdziale 1 jest wprowadzenie obowiązkowej edukacji w zakresie udzielania
pierwszej pomocy w szkołach podstawowych, gimnazjach i w szkołach średnich. Pierwsza
pomoc zostanie wprowadzona do podstaw programowych kształcenia, o których mowa w art.
3 pkt. 13 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. Regulacja dotycząca edukacji
w zakresie pierwszej pomocy będzie wymagała zmiany rozporządzeń ministra właściwego do
spraw oświaty i wychowania wydanych na podstawie art. 22. ust. 2 ustawy o systemie
oświaty. Finansowanie edukacji w zakresie pierwszej pomocy odbywać się będzie z budżetu
państwa w ramach subwencji oświatowej. Jest to niezwykle ważny element, dotychczas
niedostrzegany, który poprawi wzorem innych państw bezpieczeństwo zdrowotne obywateli.
Szybka, właściwa reakcja poszczególnych osób, nie zajmujących się zawodowo
ratownictwem medycznym, w wielu przypadkach może uratować życie lub zdrowie innych
osób. W projekcie ustawy uregulowano więc rolę i miejsce w systemie ratownictwa
medycznego wolontariuszy – ratowników, którzy będą współpracować z jednostkami
systemu. Ma to istotne znaczenie, gdyż w przypadku zdarzeń masowych istnieje możliwość
natychmiastowej pomocy wyspecjalizowanym służbom. Wiąże się to także z koniecznością
przeszkolenia w tym zakresie funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej oraz Policji.
Zgodnie z projektem ustawy osoba, która chce uzyskać tytuł ratownika zobowiązana będzie
ukończyć kurs w zakresie kwalifikowanej pierwszej pomocy. Powyższe kursy prowadzić
będą podmioty, które spełnią wymogi określone w ustawie i uzyskają zgodę wojewody.
Koszty kursu poniesie jego uczestnik, chyba, że umowa między uczestnikiem a podmiotem
prowadzącym kurs stanowić będzie inaczej. Zaświadczenie o ukończeniu kursu ważne będzie
maksymalnie przez 4 lata, po czym kurs powinien być powtórzony. Szczegółowe wymagania
dotyczące kursów w zakresie kwalifikowanej pierwszej pomocy zostaną określone w
rozporządzeniu przez Ministra Zdrowia.
Nowa ustawa o ratownictwie medycznym reguluje także wprost wymagania a w
szczególności kwalifikacje dotyczące ratownika medycznego. Zgodnie z projektem ustawy
ratownikiem medycznym jest zarówno absolwent dwuletniej szkoły policealnej kształcącej w
zawodzie ratownik medyczny jak i absolwent trzyletnich studiów pierwszego stopnia na
kierunku ratownictwo medyczne. Z uwagi na fakt, iż w dotychczasowym systemie
szkolnictwa wyższego nie było wyodrębnionego kierunku ratownictwo medyczne a studia w
tym zakresie były prowadzone na innych kierunkach w ramach specjalności, ustawa
dopuszcza w przepisach przejściowych możliwość wykonywania zawodu przez absolwentów
tej specjalności, o ile kształcenie w ramach specjalności zostało rozpoczęte przed rokiem
2007. W skład wyjazdowych zespołów ratownictwa będzie wchodziło co najmniej dwóch
ratowników medycznych. Rolą ratownika medycznego jest ratowanie życia w stanach
nagłych a nie leczenie. Ratownicy medyczni przygotowywani są w procesie kształcenia do
wykonywania medycznych czynności ratunkowych między innymi takich jak: ocena stanu
pacjenta w celu ustalenia postępowania, układanie pacjenta w pozycji właściwej dla rodzaju
schorzenia lub odniesionych obrażeń, prowadzenie podstawowej i zaawansowanej
resuscytacji krążeniowo – oddechowej u dorosłych i dzieci, podawanie tlenu, wspomaganie
oddechu lub prowadzenie wentylacji zastępczej, wykonywanie intubacji dotchawiczej w
laryngoskopii bezpośredniej w nagłym zatrzymaniu krążenia przez usta, bez użycia środków
zwiotczających oraz prowadzenie wentylacji zastępczej z użyciem zastawki i worka
oddechowego, intubacja dotchawicza w nagłym zatrzymaniu krążenia rurką dwuświatłową,
wykonanie konikopunkcji przy braku możliwości wykonania intubacji, wykonanie
defibrylacji, wykonanie EKG, wykonanie kaniulacji żył obwodowych kończyn górnych i
dolnych, podawanie leków drogą dożylną, domięśniową, podskórną, dotchawiczą i wziewną
oraz doszpikową przy użyciu igły automatycznej, nakłucie jamy opłucnowej w odmie
prężnej, potwierdzonej badaniem fizykalnym, cewnikowanie pęcherza moczowego,
zakładanie sondy żołądkowej, pobieranie krwi żylnej i włośniczkowej do badań
laboratoryjnych, opatrywanie ran, unieruchamianie złamań, zwichnięć i skręceń,
unieruchamianie kręgosłupa ze szczególnym uwzględnieniem odcinka szyjnego, odebranie
porodu nagłego w warunkach pozaszpitalnych, podejmowanie działań profilaktycznych w
celu ograniczenia skutków zdrowotnych zdarzenia oraz przygotowanie pacjenta i opieka
medyczna podczas transportu. Biorąc pod uwagę aktualną liczbę szkół kształcących w
zawodzie ratownika medycznego (szkoły policealne i 11 uczelni medycznych) nie należy
obawiać się braku wykwalifikowanej kadry dla potrzeb zespołów ratownictwa medycznego.
Ustaw nakłada na ratowników medycznych obowiązek stałego doskonalenia zawodowego,
przy czym sposób wypełniania tego obowiązku określi Minister Zdrowia, kierując się
międzynarodowymi standardami kształcenia w zakresie ratownictwa medycznego. Standardy
te określa Europejska Rada Resuscytacji.
Lekarze współpracujący z jednostkami systemu dostępni będą na wezwanie dyspozytora
centrum powiadamiania ratunkowego. Rejestr lekarzy dostępnych na wezwanie będzie
prowadził wojewoda, przy czym wpisywanie na listę będzie się odbywało na wniosek lekarza.
Lista ma być aktualizowana na bieżąco i co miesiąc dostarczana do centrum powiadamiania
ratunkowego. Warunki pozostawania lekarza w gotowości określi umowa zawarta między
lekarzem a wojewodą.
Nowością w ustawie o ratownictwie medycznym jest powierzenie wojewodom tworzenia i
utrzymania centrów powiadamiania ratunkowego oraz centrów koordynacji ratownictwa
medycznego.
Centrum powiadamiania ratunkowego będące zintegrowanym stanowiskiem dyspozytorów
medycznych, dyspozytorów Państwowej Straży Pożarnej i Policji będzie tworzone jedno na
co najmniej 250 tys. mieszkańców. Zadaniem dyspozytorów medycznych, obok
przyjmowania zgłoszeń o zdarzeniach i koordynowania medycznych czynności ratunkowych,
będzie również zbieranie aktualnych informacji o dostępnych jednostkach systemu, zbieranie
i archiwizowanie informacji o zdarzeniach i prowadzonych medycznych czynnościach
ratunkowych. Natomiast zadaniem centrów koordynacji ratownictwa medycznego będzie
zapewnienie kierowania medycznymi czynnościami ratunkowymi w razie konieczności
użycia jednostek systemu spoza obszaru działania jednego centrum powiadamiania
ratunkowego.
Finansowanie ratownictwa medycznego będzie następowało z dwóch źródeł:
1) z budżetu państwa;
2) ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia.
Z budżetu państwa z części, której dysponentami są wojewodowie będą finansowane zespoły
ratownictwa medycznego, a z części której dysponentem jest Minister Zdrowia - lotnicze
zespoły ratownictwa medycznego. Natomiast ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia
będą finansowane świadczenia udzielane przez szpitalne oddziały ratunkowe i jednostki
organizacyjne zakładów opieki zdrowotnej wyspecjalizowane w zakresie udzielania
świadczeń zdrowotnych niezbędnych dla ratownictwa medycznego w zakresie urazów,
kardiologii inwazyjnej i udarów. W tym przypadku nastąpiło rozszerzenie systemu
ratownictwa medycznego na jednostki organizacyjne zakładów opieki zdrowotnej (kliniki i
oddziały) wyspecjalizowane w leczeniu urazów, udarów oraz w kardiologii interwencyjnej.
Jednostki te oraz szpitalne oddziały ratunkowe będą zobowiązane do uzyskiwania akredytacji
podległego Ministrowi Zdrowia Centrum Monitorowania Jakości w Ochronie Zdrowia.
Zawieranie umów z zespołami ratownictwa medycznego oraz ich rozliczanie i kontrolę
wojewoda będzie powierzał dyrektorowi właściwego oddziału wojewódzkiego Narodowego
Funduszu Zdrowia. Środki budżetowe na finansowanie ratownictwa medycznego
przez wojewodów będą ustalane w następujący sposób:
1) wojewodowie do dnia 31 marca roku poprzedzającego rok budżetowy, w trybie
i na zasadach określonych w przepisach o finansach publicznych dla przygotowania projektu
ustawy budżetowej, będą przedstawiać Ministrowi Finansów i Ministrowi Zdrowia założenia
dotyczące finansowania ratownictwa medycznego;
2) Minister Zdrowia do dnia 30 kwietnia roku poprzedzającego rok budżetowy, będzie
przedstawiał Ministrowi Finansów propozycję wysokości środków na finansowanie
ratownictwa medycznego przez wojewodów, przy czym wielkość tych środków będzie
ustalana z uwzględnieniem wskaźnika wzrostu przychodów Narodowego Funduszu Zdrowia
zakładanego z prognozie przychodów, o której mowa w art. 120 ustawy z dnia 27 sierpnia
2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Podział
ogólnej kwoty środków na finansowanie ratownictwa medycznego pomiędzy poszczególnych
wojewodów będzie dokonywany w oparciu o algorytm ustalony rozporządzeniem przez
Ministra Zdrowia.
Natomiast finansowanie lotniczych zespołów ratownictwa medycznego będzie następowało
na podstawie umowy zawartej Ministrem Zdrowia. W takim przypadku to zlecający zakład
będzie ponosił koszty z tym związane.
Przygotowana ustawa ma celu uporządkowanie systemu prawnego w zakresie medycznych
czynności ratunkowych i wyeliminowanie dotychczasowych nieprawidłowości w jego
[ Pobierz całość w formacie PDF ]