USA - 2, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie - STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE, Semestr III, Współczesne systemy ... [ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->Władza ustawodawcza należy do Kongresu USA, który jestbikameralny,tzn. składa się z dwóch izb:Izba Reprezentantów– członkowie pochodzący z okręgów wyborczych, na które podzielone są stany,Senat– członkowie pochodzący z poszczególnych stanów.Kompetencje Kongresu można podzielić na kilka rodzajów:ustrojodawcze(znaczna rola w procesie zmianykonstytucji),ustawodawcze(uchwalanieustaw),kreacyjne(w pewnych sytuacjach wybór prezydenta iwiceprezydenta),sądownicze i śledcze(np.impeachment),kontrolne(komisje, jako częśćchecks andbalances).Droga ustawodawcza w Kongresie rozpoczyna się odinicjatywy ustawodawczej,którą posiadają tylkoczłonkowie Kongresu i komisje, ale pomimo tego i tak uważa się, iż ponad 3/4 wszystkich inicjatyw to dziełoadministracji prezydenckiej. Projekty uważane za kontrowersyjne wnoszone są najpierw do tej izby, wktórej istnieją większe szanse na szybkie przyjęcie. Najczęściej jednak wnosi się projekt jednocześnie doobu izb. Następnie projekt staje się obiektem prac komisji, które przekazują go najpierw do podkomisji, anastępnie w drodze głosowania niejawnego całej komisji projekt kierowany jest pod głosowanie plenarneobu izb. Po zatwierdzeniu ustawa wędruje do prezydenta, który składa swój podpis. Jeżeli nie chce tegouczynić, Kongres może przełamać prezydenckiewetoza pomocą większości 2/3 obu izb.W Kongresie większość prac odbywa się w komisjach. Wyróżnia się komisje:stałe– zajmują się przygotowywaniem projektów ustaw do rozpatrzenia na forum izb; w komisjachtych zawsze przewodniczący i większość członków pochodzi z partii większościowej w parlamencie,specjalne– powołanead hoc,do zbadania konkretnych spraw, w których członkowie są dobieraniprzez przewodniczącego,wspólne– powoływane, kiedy rozpatrywane zagadnienie wymaga wspólnej rezolucji izb, tworzonespośród członków obu izb parlamentu,uzgadniające– wyznaczone w celu doprowadzenia do ustalenia jednolitego tekstu ustawyprzegłosowanej uprzednio w różnych wersjach przez obie izby Kongresu.Izba ReprezentantówIzba Reprezentantów (Houseof Representatives)składa się ze 435 członków wybieranych na kadencjętrwającą 2 lata. Członkowie tej izby reprezentują grupy wyborców zamieszkujące okręgi wyborcze, naktóre podzielone są stany. Z reguły zasiadający w Izbie Reprezentantów są specjalistami zajmującymisię wąskimi dziedzinami.Do Izby Reprezentantów kandydować może osoba, która ukończyła 25 lat, będąca obywatelem USA odco najmniej 7 lat i zamieszkująca w stanie, w którym znajduje się okręg wyborczy z którego pragniekandydować.Posiedzeniom Izby Reprezentantów przewodniczyspeaker,który jest także przewodniczącymwiększości partyjnej. Zajmuje się on podejmowaniem decyzji o przebiegu obrad i przekazuje ustawywłaściwym komisjom. Reprezentuje także izbę na zewnątrz.SenatSenat (Senate) złożony jest ze 100 członków, których kadencja wynosi 6 lat, z tym, że co 2 latawymieniana jest 1/3 składu izby. Senatorowie reprezentują stany. Z reguły zasiadający w Senacie sąosobami wyspecjalizowanymi w szerokich zagadnieniach.Kandydować może osoba powyżej 30 lat, będąca obywatelem Stanów Zjednoczonych od minimum9 lat, zamieszkująca w stanie, który ma reprezentować.Posiedzeniom Senatu przewodniczy, według konstytucji,wiceprezydent,a podczas jegonieobecnościprezydent pro tempore(senator partii mającej większość w Senacie, onajdłuższym stażu), a najczęściej senator o największym autorytecie, którego Senat wybierze.Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki pochodzi z 17 września 1787 roku, kiedy to została uchwalonaprzez Konwencję Konstytucyjną w Filadelfii. Później została ratyfikowana przez specjalne konwencje wewszystkich stanach. Weszła w życie 4 marca 1789. Konstytucja stworzyła federację stanów i rząd federalny.Konstytucja USA składa się z:Wstępu –idei suwerenności ludu (wstęp rozpoczyna się od angielskiegoWe, the People)Siedmiu artykułów:art. I – mówiący o władzy ustawodawczej Kongresu, w skład którego wchodzą Izba Reprezentantówi Senat.art. II – władza wykonawcza prezydenta oraz wiceprezydenta.art. III – określający pozycję sądów federalnych, na czele z Sądem Najwyższymart. IV – ustalający model relacji pomiędzy władzą federalną a stanami,art. V – określa sposoby zmiany konstytucji,art. VI – przedstawia system pisanych źródeł prawa, zaliczając do najwyższego prawa konstytucję izgodne z nią ustawy oraz wszystkie traktaty zawierane z innymi państwami,art. VII – zawiera uregulowania dotyczące wejścia w życie konstytucji (po ratyfikacji przez conajmniej 9 stanów).27 poprawek – za najważniejsze uważa się pierwsze dziesięć poprawek, tzw.Deklarację Praw(TheBillof Rights),w których zawarto podstawowe prawa obywateli USA (I – wolności polityczne, słowa, prasy,religii; II – prawo do noszenia broni, III i IV – wolność osobista, korespondencji, nietykalność osobista imienia; V, VI, VII, VIII – gwarancje proceduralne tych swobód, IX i X – zasada otwartego katalogu prawobywatelskich).Konstytucja wprowadza podział władz, na :ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Ponadto ustanawianiepołączalność funkcji i stanowisk, także system hamulców i równoważenia się poszczególnych organówpaństwa (checksand balances),uniemożliwiający dominację któregoś z nich:prezydent wchodzi na teren działalności Kongresu, stosując weto, a na teren sądownictwa, nominującsędziów,Kongres może owo weto obalić, uchwala fundusze na wykonywanie prawa oraz może złożyćprezydenta z urzędu w przypadku złamania przez niego prawa (czym wkracza w uprawnieniaprezydenta),Sąd Najwyższy natomiast może pozbawić mocy obowiązującej ustawy Kongresu.W Stanach Zjednoczonych jestsystem dwupartyjny,co oznacza, iż na tamtejszej scenie politycznej liczą siętylko dwie partie polityczne:Partia DemokratycznaiPartia Republikańska,inne ugrupowania nie odgrywająpoważniejszej roli. Podobnie jak wWielkiej Brytanii,rządy w kraju sprawuje tylko jedna, zwycięska partia.Dwupartyjność amerykańska różni się jednak znacznie od tej w brytyjskim wydaniu. Dyscyplina partyjna wUSA jest wyjątkowo słaba, w praktyce często dochodzi do sytuacji, gdy w niektórych głosowaniachDemokraci ze stanów południowych przyłączają się do Republikanów. Powstaje w takich przypadkachtzw.konserwatywna koalicja.Dodatkowo czasem dochodzi do tego, iż z powodu różnych długości kadencjiprezydenta i Kongresu, większość parlamentarna i głowa państwa są z różnych partii.Obie partie są do siebie bardzo zbliżone pod względem programowym i organizacyjnym. Dzieje się tak zpowodu stabilizacji sytuacji ekonomiczno-społecznej, poszczególne ugrupowania muszą odwoływać się dojak najszerszego elektoratu. Partie unikają więc zajmowania jednoznacznego, zdecydowanego stanowiskaw wielu kwestiach.Struktury partyjne „ożywiają” się przede wszystkim na czas wyborów prezydenckich. W razie wygranej,prezydent jest jednocześnie liderem partii mającej większość w Kongresie. [ Pobierz całość w formacie PDF ]