ust o działalności ubezpieczeniowej, instytucje i prawo finansowe [ Pobierz całość w formacie PDF ]
©Kancelaria Sejmu
s. 1/138
Dz. U. 2003 Nr 124 poz. 1151
USTAWA
z dnia 22 maja 2003 r.
o działalności ubezpieczeniowej
Opracowano na pod-
stawie: tj. Dz. U. z
2010 r. Nr 11, poz.
66, Nr 81, poz. 530,
Nr 126, poz. 853, Nr
127, poz. 858, z 2011
r. Nr 75, poz. 398, Nr
80, poz. 432, Nr 106,
poz. 622, Nr 112, poz.
654, Nr 133, poz. 767,
Nr 205, poz. 1210, Nr
232, poz. 1378, z 2012
r. poz. 596.
Dział I
Przepisy ogólne
Art. 1.
1. Ustawa określa warunki wykonywania:
1) działalności w zakresie ubezpieczeń osobowych i ubezpieczeń majątko-
wych;
2) działalności reasekuracyjnej.
2. Ustawa określa także zasady:
1) wykonywania zawodu aktuariusza;
2) sprawowania nadzoru ubezpieczeniowego;
3) organizacji i funkcjonowania ubezpieczeniowego samorządu gospodarcze-
go.
Art. 2.
1. Określenia użyte w ustawie oznaczają:
1) biuro narodowe – biuro narodowe w rozumieniu ustawy z dnia 22 maja 2003
r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwa-
1)
Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia następujących dyrektyw Wspól-
not Europejskich:
1) dyrektywy 92/49/EWG z dnia 18 lipca 1992 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych,
wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do ubezpieczeń bezpośrednich innych niż
ubezpieczenia na życie oraz zmieniającej dyrektywy 73/239/EWG i 88/357/EWG (trzecia dyrek-
tywa w sprawie ubezpieczeń innych niż ubezpieczenia na życie) (Dz. Urz. WE L 228 z
11.08.1992);
2) dyrektywy 2000/26/WE z dnia 16 maja 2000 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw człon-
kowskich odnoszących się do ubezpieczenia w zakresie odpowiedzialności cywilnej za szkody
powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych, zmieniającej dyrektywy 73/239/EWG i
88/357/EWG (czwarta dyrektywa w sprawie ubezpieczeń komunikacyjnych) (Dz. Urz. WE L 181
z 20.07.2000);
3) dyrektywy 2001/17/WE z dnia 19 marca 2001 r. w sprawie reorganizacji i likwidacji zakładów
ubezpieczeń (Dz. Urz. WE L 110 z 20.04.2001);
4) dyrektywy 2002/83/WE z dnia 5 listopada 2002 r. dotyczącej ubezpieczeń na życie (Dz. Urz. WE
L 345 z 19.12.2002).
Dane dotyczące ogłoszenia aktów prawa Unii Europejskiej, zamieszczone w niniejszej ustawie – z
dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej – dotyczą ogłoszenia
tych aktów w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej – wydanie specjalne.
2012-12-12
  ©Kancelaria Sejmu
s. 2/138
rancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr
124, poz. 1152, z późn. zm.
)
);
1a) cedent – zakład ubezpieczeń lub zakład reasekuracji, który w związku z
wykonywaną działalnością ubezpieczeniową lub reasekuracyjną ceduje ry-
zyko na zakład reasekuracji lub zakład ubezpieczeń wykonujący działalność
reasekuracyjną;
2) duże ryzyka – ryzyka, o których mowa w dziale II załącznika do ustawy:
a) grupy 4–7, 11, 12,
b) grupy 14, 15 – w przypadku gdy ubezpieczający wykonuje działalność
gospodarczą lub wolny zawód, a ryzyko wiąże się z tą
działalnością,
c) grupy 8, 9, 13, 16 – w przypadku gdy ubezpieczający przekracza co
najmniej dwa z następujących kryteriów w roku obrotowym:
– suma bilansowa wynosi 6,2 mln euro,
– obroty netto wynoszą 12,8 mln euro,
– średnia ilość pracowników wynosi 250 osób,
jeżeli ubezpieczający należy do grupy kapitałowej, dla której przygoto-
wywane jest sprawozdanie skonsolidowane w rozumieniu ustawy z dnia
29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223,
Nr 157, poz. 1241 i Nr 165, poz. 1316), powyższe kryteria oceniane będą
na podstawie sprawozdania skonsolidowanego;
2a) firma inwestycyjna – firmę inwestycyjną w rozumieniu ustawy z dnia 15
kwietnia 2005 r. o nadzorze uzupełniającym nad instytucjami kredytowymi,
zakładami ubezpieczeń, zakładami reasekuracji i firmami inwestycyjnymi
wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego (Dz. U. Nr 83, poz. 719,
z 2006 r. Nr 157, poz. 1119 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 341), zwanej dalej
„ustawą o nadzorze uzupełniającym”;
3) główny oddział – oddział, w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o
swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095, z
późn. zm.
)
), zakładu ubezpieczeń mającego siedzibę w państwie niebędą-
cym państwem członkowskim Unii Europejskiej albo zakładu reasekuracji
mającego siedzibę w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii
Europejskiej;
3a) instytucja kredytowa – instytucję kredytową w rozumieniu ustawy o nadzo-
rze uzupełniającym;
4) koasekuracja – umowę ubezpieczenia, na podstawie której co najmniej dwa
zakłady ubezpieczeń działając w porozumieniu zobowiązują się do spełnie-
nia określonego świadczenia w przypadku zajścia, przewidzianego w umo-
wie, zdarzenia losowego;
5) krajowy zakład ubezpieczeń – przedsiębiorcę, w rozumieniu ustawy z dnia 2
lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, z siedzibą na teryto-
rium Rzeczypospolitej Polskiej, który uzyskał zezwolenie na wykonywanie
działalności ubezpieczeniowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2)
Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 26, poz. 225, Nr 96, poz. 959,
Nr 141, poz. 1492, Nr 273, poz. 2703 i Nr 281, poz. 2778, z 2005 r. Nr 167, poz. 1396, z 2006 r. Nr
157, poz. 1119, z 2007 r. Nr 49, poz. 328, Nr 82, poz. 557, Nr 102, poz. 691 i Nr 133, poz. 922, z
2008 r. Nr 225, poz. 1486 oraz z 2009 r. Nr 91, poz. 739 i Nr 97, poz. 802.
3)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 180, poz.
1280, z 2008 r. Nr 70, poz. 416, Nr 116, poz. 732, Nr 141, poz. 888, Nr 171, poz. 1056 i Nr 216,
poz. 1367 oraz z 2009 r. Nr 3, poz. 11, Nr 18, poz. 97, Nr 168, poz. 1323 i Nr 201, poz. 1540.
2012-12-12
   ©Kancelaria Sejmu
s. 3/138
5a) konglomerat finansowy – konglomerat finansowy w rozumieniu ustawy o
nadzorze uzupełniającym;
5b) mieszany dominujący podmiot ubezpieczeniowy – podmiot dominujący,
który nie jest:
a) zakładem ubezpieczeń,
b) zakładem reasekuracji,
c) dominującym podmiotem ubezpieczeniowym,
d) dominującym podmiotem nieregulowanym w rozumieniu ustawy o
nadzorze uzupełniającym
– jeżeli przynajmniej jednym z jego podmiotów zależnych jest zakład
ubezpieczeń lub zakład reasekuracji; za mieszany dominujący podmiot
ubezpieczeniowy nie uważa się Skarbu Państwa;
5c) nadzór dodatkowy – nadzór w zakresie wynikających z przepisów prawa
polskiego lub prawa państwa członkowskiego Unii Europejskiej uprawnień
i obowiązków krajowego zakładu ubezpieczeń, krajowego zakładu reaseku-
racji, zagranicznego zakładu ubezpieczeń mającego siedzibę w państwie
członkowskim Unii Europejskiej lub zagranicznego zakładu reasekuracji
mającego siedzibę w państwie członkowskim Unii Europejskiej, który:
a) jest podmiotem dominującym wobec innego zakładu ubezpieczeń lub
zakładu reasekuracji lub posiada udział w innym zakładzie ubezpieczeń
lub zakładzie reasekuracji, lub jest w inny sposób blisko powiązany z
innym zakładem ubezpieczeń lub zakładem reasekuracji lub
b) jest podmiotem zależnym od dominującego podmiotu ubezpieczenio-
wego lub zakładu ubezpieczeń mającego siedzibę w państwie niebędą-
cym państwem członkowskim Unii Europejskiej lub zakładu reasekura-
cji mającego siedzibę w państwie niebędącym państwem członkowskim
Unii Europejskiej, lub
c) jest podmiotem zależnym od mieszanego dominującego podmiotu
ubezpieczeniowego;
6) oddział – oddział, w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie
działalności gospodarczej, zakładu ubezpieczeń mającego siedzibę w pań-
stwie członkowskim Unii Europejskiej albo zakładu reasekuracji mającego
siedzibę w państwie członkowskim Unii Europejskiej;
7) organ nadzoru – Komisję Nadzoru Finansowego, o której mowa w ustawie z
dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz. U. Nr 157,
poz. 1119, z późn. zm.
)
);
7a) państwo członkowskie Unii Europejskiej umiejscowienia ryzyka – państwo
członkowskie Unii Europejskiej, w którym:
a) znajduje się nieruchomość wraz z częściami składowymi i przynależno-
ściami oraz znajdującym się w niej mieniem, o ile mienie to jest objęte
tą
samą umową ubezpieczenia co nieruchomość,
b) jest zarejestrowany pojazd mechaniczny, w przypadku gdy umowa
ubezpieczenia dotyczy pojazdu mechanicznego, z zastrzeżeniem lit. c,
c) pojazd mechaniczny ma być zarejestrowany, w przypadku gdy pojazd
mechaniczny został nabyty w państwie członkowskim Unii Europej-
4)
Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 42, poz. 272 i Nr 49, poz.
328, z 2008 r. Nr 209, poz. 1317, Nr 228, poz. 1507 i Nr 231, poz. 1546 oraz z 2009 r. Nr 42, poz.
341, Nr 77, poz. 649 i Nr 165, poz. 1316.
2012-12-12
  ©Kancelaria Sejmu
s. 4/138
skiej innym niż to, w którym ma być zarejestrowany, ale nie dłużej niż
przez okres 30 dni od dnia objęcia pojazdu mechanicznego w posiada-
nie przez jego nabywcę,
d) została zawarta umowa ubezpieczenia, na okres nie dłuższy niż 4 mie-
siące, dotycząca ubezpieczenia związanego z podróżą, niezależnie od
grupy określonej w załączniku do ustawy,
e) ubezpieczający będący osobą fizyczną ma stałe miejsce zamieszkania,
f) ubezpieczający będący osobą prawną ma siedzibę jednostki organiza-
cyjnej objętej umową ubezpieczenia;
8) podmiot dominujący – podmiot dominujący w rozumieniu ustawy z dnia 29
lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów
finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicz-
nych (Dz. U. z 2009 r. Nr 185, poz. 1439);
8a) podmiot zależny – podmiot zależny w rozumieniu ustawy o ofercie pu-
blicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorgani-
zowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych;
9) (uchylony);
10) reprezentant do spraw roszczeń – pełnomocnik zakładu ubezpieczeń wyko-
nującego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub innego państwa
członkowskiego Unii Europejskiej działalność w zakresie ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, z wyjąt-
kiem odpowiedzialności cywilnej przewoźnika, umocowany w państwie
członkowskim Unii Europejskiej innym niż państwo siedziby zakładu ubez-
pieczeń zgodnie z prawem państwa, w którym jest ustanowiony, co naj-
mniej do dokonywania czynności prawnych niezbędnych do wypłaty lub
odmowy wypłaty odszkodowania w imieniu i na rachunek reprezentowane-
go zakładu ubezpieczeń;
10a) rodzaje reasekuracji:
a) reasekuracja ubezpieczeń na życie, o których mowa w dziale I załączni-
ka do ustawy,
b) reasekuracja pozostałych ubezpieczeń osobowych oraz ubezpieczeń
majątkowych, o których mowa w dziale II załącznika do ustawy;
11) spółka publiczna – spółkę publiczną w rozumieniu ustawy o ofercie publicz-
nej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowa-
nego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych;
12) ubezpieczeniowa grupa kapitałowa – grupę podmiotów, w skład której
wchodzi zakład ubezpieczeń lub zakład reasekuracji podlegający nadzorowi
dodatkowemu oraz co najmniej:
a) jeden z podmiotów, o którym mowa w pkt 5c lit. a–c, a także
b) podmioty będące podmiotami zależnymi, podmiotami ze znaczącym
udziałem kapitałowym lub w inny sposób blisko powiązane z zakładem
ubezpieczeń lub zakładem reasekuracji podlegającym nadzorowi do-
datkowemu,
c) podmioty dominujące, posiadające znaczący udział kapitałowy lub w
inny sposób blisko powiązane z zakładem ubezpieczeń lub zakładem
reasekuracji podlegającym nadzorowi dodatkowemu,
d) podmioty będące podmiotami zależnymi, podmiotami ze znaczącym
udziałem kapitałowym lub w inny sposób blisko powiązane z podmio-
tami, o których mowa w lit. c;
2012-12-12
©Kancelaria Sejmu
s. 5/138
13) ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy – w ubezpieczeniu, o którym mowa
w dziale I grupa 3 załącznika do ustawy, wydzielony fundusz aktywów, sta-
nowiący rezerwę tworzoną ze składek ubezpieczeniowych, inwestowany w
sposób określony w umowie ubezpieczenia;
13a) dominujący podmiot ubezpieczeniowy – podmiot dominujący, niebędący
dominującym podmiotem nieregulowanym w rozumieniu ustawy o nadzo-
rze uzupełniającym:
a) który posiada znaczące udziały kapitałowe w podmiotach zależnych
oraz
b) którego podmiotami zależnymi są
wyłącznie lub w większości zakłady
ubezpieczeń lub zakłady reasekuracji, a przynajmniej jednym z tych
zakładów jest krajowy zakład ubezpieczeń lub krajowy zakład reaseku-
racji lub zagraniczny zakład ubezpieczeń, który uzyskał zezwolenie w
jednym z państw członkowskich Unii Europejskiej, lub zagraniczny za-
kład reasekuracji, który uzyskał zezwolenie w jednym z państw człon-
kowskich Unii Europejskiej;
13b) znaczący udział kapitałowy – znaczący udział kapitałowy w rozumieniu
ustawy o nadzorze uzupełniającym;
14) Urząd – Urząd Komisji Nadzoru Finansowego;
15) zagraniczny ubezpieczeniowy fundusz gwarancyjny – podmiot, którego
siedziba znajduje się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, gwarantu-
jący zaspokojenie roszczeń z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpo-
wiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w przypadku
niespełnienia obowiązku ubezpieczenia lub nieustalenia sprawcy szkody;
16) zagraniczny zakład ubezpieczeń – przedsiębiorcę zagranicznego, w rozu-
mieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej,
wykonującego działalność ubezpieczeniową;
16a) krajowy zakład reasekuracji – przedsiębiorcę, w rozumieniu ustawy z dnia
2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, z siedzibą na teryto-
rium Rzeczypospolitej Polskiej, który uzyskał zezwolenie na wykonywanie
działalności reasekuracyjnej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
16b) zagraniczny zakład reasekuracji – przedsiębiorcę zagranicznego, w rozu-
mieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej,
wykonującego działalność reasekuracyjną;
17) bliskie powiązania – bliskie powiązania w rozumieniu ustawy o nadzorze
uzupełniającym;
18) zdarzenie losowe – niezależne od woli ubezpieczającego zdarzenie przy-
szłe i niepewne, którego nastąpienie powoduje uszczerbek w dobrach osobi-
stych lub w dobrach majątkowych albo zwiększenie potrzeb majątkowych
po stronie ubezpieczającego lub innej osoby objętej ochroną ubezpiecze-
niową.
2. Ilekroć w ustawie, jest mowa o państwach członkowskich Unii Europejskiej na-
leży przez to rozumieć także państwa członkowskie Europejskiego Porozumie-
nia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Go-
spodarczym.
2012-12-12
[ Pobierz całość w formacie PDF ]