Ustawa o Notariuszach, Prawo [ Pobierz całość w formacie PDF ]
©Kancelaria Sejmu
s. 1/52
Dz.U. 1991 Nr 22 poz. 91
USTAWA
z dnia 14 lutego 1991 r.
Prawo o notariacie
Opracowano na pod-
stawie: tj. Dz. U. z
2008 r. Nr 189, poz.
1158, z 2009 r. Nr 37,
poz. 286, Nr 166, poz.
1317, z 2010 r. Nr
182, poz. 1228, z 2011
r. Nr 85, poz. 458, Nr
87, poz. 483, Nr 106,
poz. 622, Nr 142, poz.
830.
DZIAŁ I
Ustrój notariatu
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
§ 1. Notariusz jest powołany do dokonywania czynności, którym strony są obowią-
zane lub pragną nadać formę notarialną (czynności notarialnych).
§ 2. W wypadkach określonych w ustawie czynności notarialnych może dokony-
wać również asesor notarialny zatrudniony w kancelarii notarialnej.
Art. 2.
§ 1. Notariusz w zakresie swoich uprawnień, o których mowa w art. 1, działa jako
osoba zaufania publicznego, korzystając z ochrony przysługującej funkcjona-
riuszom publicznym.
§ 2. Czynności notarialne, dokonane przez notariusza zgodnie z prawem, mają cha-
rakter dokumentu urzędowego.
§ 3. Czynności notarialnych dokonuje się w języku polskim. Na żądanie strony no-
tariusz może dokonać dodatkowo tej czynności w języku obcym, wykorzystu-
jąc własną znajomość języka obcego wykazaną w sposób określony dla tłuma-
czy przysięgłych lub korzystając z pomocy tłumacza przysięgłego.
Art. 3.
§ 1. Czynności notarialnych notariusz dokonuje w kancelarii notarialnej, zwanej da-
lej „kancelarią”.
§ 2. Czynność notarialna może być dokonana także w innym miejscu, jeżeli prze-
mawia za tym charakter czynności lub szczególne okoliczności.
Art. 4.
§ 1. Notariusz może prowadzić tylko jedną kancelarię.
§ 2. Notariusz zatrudnia pracowników kancelarii oraz zapewnia warunki lokalowe i
wyposażenie kancelarii, stosowne dla notariatu.
2011-08-19
©Kancelaria Sejmu
s. 2/52
§ 3. Kilku notariuszy może prowadzić jedną kancelarię na zasadach spółki cywilnej
lub partnerskiej. W takim jednak wypadku każdy z notariuszy dokonuje czyn-
ności notarialnych we własnym imieniu i ponosi odpowiedzialność za czynno-
ści przez siebie dokonane.
Art. 5.
§ 1. Notariuszowi za dokonanie czynności notarialnych przysługuje wynagrodzenie
określone na podstawie umowy ze stronami czynności, nie wyższe niż mak-
symalne stawki taksy notarialnej właściwe dla danej czynności.
§ 2. Wynagrodzenie, o którym mowa w § 1, nie obejmuje kosztów przejazdu i in-
nych niezbędnych wydatków, poniesionych przez notariusza w związku z do-
konaniem czynności.
§ 3. Minister Sprawiedliwości, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
instytucji finansowych, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Notarialnej,
określi, w drodze rozporządzenia, maksymalne stawki taksy notarialnej za
czynności notarialne, o których mowa w § 1, oraz maksymalne kwoty, o które
może być zwiększone wynagrodzenie za dokonanie czynności notarialnych
poza kancelarią notarialną, mając na względzie wartość przedmiotu i rodzaj
czynności notarialnej, stopień jej zawiłości, nakład pracy notariusza, czas
przeznaczony na dokonanie czynności oraz interes społeczny gwarantujący na-
leżyty dostęp do czynności notarialnych w obrocie cywilnoprawnym, a także
uwzględniając, że maksymalna stawka za czynność notarialną nie może prze-
kroczyć sześciokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospo-
darce narodowej w poprzednim roku, ogłaszanego do celów emerytalnych w
Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” przez Pre-
zesa Głównego Urzędu Statystycznego, stosowanego poczynając od drugiego
kwartału każdego roku przez okres jednego roku.
Art. 6.
§ 1. Jeżeli strona czynności notarialnej nie jest w stanie bez uszczerbku utrzymania
koniecznego dla siebie i rodziny ponieść żądanego przez notariusza wynagro-
dzenia, może wystąpić z wnioskiem do sądu rejonowego właściwego ze
względu na jej miejsce zamieszkania o zwolnienie w całości lub w części od
ponoszenia tego wynagrodzenia.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do osoby prawnej, która wykaże, że nie ma
dostatecznych środków na ponoszenie wynagrodzenia żądanego przez notariu-
sza.
§ 3. Sąd po ustaleniu, że zachodzi potrzeba dokonania czynności notarialnej,
uwzględnia wniosek i wyznacza notariusza do dokonania żądanej przez stronę
czynności notarialnej.
§ 4. Za stronę zwolnioną od ponoszenia wynagrodzenia za dokonaną czynność no-
tarialną wynagrodzenie ponosi Skarb Państwa. Wynagrodzenie przyznaje nota-
riuszowi, na jego wniosek, sąd, który wyznaczył notariusza, na podstawie tak-
sy, o której mowa w art. 5.
§ 5. Do rozpoznania wniosku, o którym mowa w § 1, oraz przyznania notariuszowi
wynagrodzenia stosuje się przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o postę-
2011-08-19
©Kancelaria Sejmu
s. 3/52
powaniu nieprocesowym, z uwzględnieniem przepisów o zwolnieniu od kosz-
tów sądowych.
Art. 7.
§ 1. Notariusz jako płatnik na podstawie odrębnych przepisów pobiera podatki.
§ 2. Jeżeli wniosek o wpis do księgi wieczystej, o którym mowa w art. 92 § 4, pod-
lega opłacie sądowej, notariusz pobiera od wnioskodawców tę opłatę i zazna-
cza w akcie notarialnym wysokość pobranej opłaty sądowej. Notariusz obo-
wiązany jest uzależnić sporządzenie aktu notarialnego od uprzedniego uisz-
czenia przez strony należnej opłaty sądowej. Pobraną opłatę sądową notariusz
przekazuje właściwemu sądowi rejonowemu.
§ 2
1
. Jeżeli wnioskodawca, o którym mowa w § 2, został zwolniony od kosztów są-
dowych od wniosku o dokonanie wpisu do księgi wieczystej, notariusz obo-
wiązany jest zaznaczyć w akcie notarialnym, że opłata sądowa nie została po-
brana, i załączyć do wypisu aktu notarialnego przesyłanego do sądu w trybie
art. 92 § 4 prawomocne postanowienie sądu w przedmiocie zwolnienia od
kosztów sądowych. W takim wypadku przepisu § 2 nie stosuje się.
§ 3. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, sposób pobierania
i uiszczania oraz sposób i termin przekazywania sądom, a także zwrotu należ-
ności, o których mowa w § 2, oraz sposób prowadzenia ich ewidencji.
Art. 8.
Notariusz używa pieczęci urzędowej z wizerunkiem orła.
Art. 9.
§ 1. Minister Sprawiedliwości prowadzi rejestr kancelarii.
§ 2. Minister Sprawiedliwości do dnia 31 stycznia każdego roku ogłasza w formie
obwieszczenia w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor
Polski” wykaz zarejestrowanych kancelarii.
Rozdział 2
Powoływanie i odwoływanie notariuszy
Art. 10.
§ 1. Notariusza powołuje i wyznacza siedzibę jego kancelarii Minister Sprawiedli-
wości, na wniosek osoby zainteresowanej, po zasięgnięciu opinii rady właści-
wej izby notarialnej.
§ 2. Niewyrażenie opinii, o której mowa w § 1, w ciągu 60 dni od dnia otrzymania
wniosku Ministra Sprawiedliwości, uważane jest za wyrażenie opinii pozy-
tywnej.
§ 3. Minister Sprawiedliwości może odmówić powołania na stanowisko notariusza
osoby, o której mowa w § 1, tylko wtedy, gdy kandydat ten nie spełnia wymo-
gów, o których mowa w art. 11–13. Ministrowi Sprawiedliwości oraz organom
2011-08-19
©Kancelaria Sejmu
s. 4/52
samorządu notarialnego opiniującym kandydata na notariusza przysługuje
prawo wglądu do akt osobowych i dyscyplinarnych osoby składającej wniosek.
Art. 11.
Notariuszem może być powołany ten, kto:
1) posiada obywatelstwo polskie i korzysta w pełni z praw cywilnych i obywa-
telskich;
2) jest nieskazitelnego charakteru i daje rękojmię prawidłowego wykonywania
zawodu notariusza;
3) ukończył wyższe studia prawnicze w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskał ty-
tuł magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznane w Rzeczypospolitej
Polskiej;
4) odbył aplikację notarialną;
5) złożył egzamin notarialny;
6) pracował w charakterze asesora notarialnego co najmniej 2 lata;
7) ukończył 26 lat.
Art. 12.
§ 1. Wymagania, o których mowa w art. 11 pkt 4–6, nie dotyczą:
1) profesorów i doktorów habilitowanych nauk prawnych;
2) osób, które zajmowały stanowisko sędziego lub prokuratora;
3) osób, które wykonywały zawód adwokata lub radcy prawnego przez okres
co najmniej 3 lat;
4) osób, które co najmniej 3 lata zajmowały stanowisko radcy lub starszego
radcy Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa.
§ 2. Do egzaminu notarialnego składanego przed komisją, o której mowa w art. 71b
§ 1 lub 2, bez odbycia aplikacji notarialnej mogą przystąpić:
1) doktorzy nauk prawnych;
2) osoby, które przez okres co najmniej 5 lat w okresie nie dłuższym niż 8 lat
przed złożeniem wniosku o dopuszczenie do egzaminu zatrudnione były na
stanowisku referendarza sądowego, starszego referendarza sądowego, asy-
stenta sędziego lub asystenta prokuratora;
3) osoby, które po ukończeniu wyższych studiów prawniczych przez okres co
najmniej 5 lat w okresie nie dłuższym niż 10 lat przed złożeniem wniosku
o dopuszczenie do egzaminu wykonywały wymagające wiedzy prawniczej
czynności bezpośrednio związane z czynnościami wykonywanymi przez no-
tariusza w kancelarii notarialnej, na podstawie umowy o pracę lub umowy
cywilnoprawnej;
4) osoby, które po ukończeniu wyższych studiów prawniczych przez okres co
najmniej 5 lat w okresie nie dłuższym niż 10 lat przed złożeniem wniosku
o dopuszczenie do egzaminu były zatrudnione w urzędach organów władzy
2011-08-19
©Kancelaria Sejmu
s. 5/52
publicznej i wykonywały wymagające wiedzy prawniczej czynności bezpo-
średnio związane ze świadczeniem pomocy prawnej na rzecz tych urzędów;
5) osoby, które zdały egzamin sędziowski, prokuratorski, adwokacki lub rad-
cowski w zakresie, w którym ustawowo określony przedmiot zdanego przez
nich egzaminu jest różny od zakresu prawa określonego w art. 71b § 4;
6) osoby, które zajmują stanowisko radcy lub starszego radcy Prokuratorii Ge-
neralnej Skarbu Państwa.
§ 3. W przypadku wykonywania pracy w niepełnym wymiarze okresy, o których
mowa w § 2 pkt 2–4, podlegają proporcjonalnemu wydłużeniu.
§ 4. Osoby, o których mowa w § 2, muszą spełniać wymagania przewidziane w art.
11 pkt 1–3 i 7.
Art. 13.
Wniosek, o którym mowa w art. 10 § 1, powinien zawierać dane o kwalifikacjach
osoby zainteresowanej, wymienionej w art. 11 lub art. 12 § 1, oraz wskazywać lokal
przewidywany do prowadzenia kancelarii i termin jej uruchomienia. Do wniosku
osoba zainteresowana jest obowiązana dołączyć – w przypadku osoby urodzonej
przed dniem 1 sierpnia 1972 r. – oświadczenie, o którym mowa w art. 7 ust. 1 ustawy
z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bez-
pieczeństwa państwa z lat 1944–1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z 2007 r.
Nr 63, poz. 425, z późn. zm.
1)
) albo informację, o której mowa w art. 7 ust. 3a tej
ustawy.
Art. 13a.
Minister Sprawiedliwości zasięga z Krajowego Rejestru Karnego informacji o osobie
zainteresowanej powołaniem na stanowisko notariusza.
Art. 14.
§ 1. Notariusz jest obowiązany w ciągu 2 miesięcy od zawiadomienia o powołaniu
uruchomić kancelarię i zgłosić o tym Ministrowi Sprawiedliwości.
§ 2. W razie nieuruchomienia kancelarii w terminie, o którym mowa w § 1, powo-
łanie traci moc; okoliczność tę stwierdza Minister Sprawiedliwości.
Art. 15.
§ 1. Przy powołaniu notariusz składa wobec Ministra Sprawiedliwości ślubowanie
według następującej roty:
„Ślubuję uroczyście jako notariusz powierzone mi obowiązki wypełniać zgod-
nie z prawem i sumieniem, dochować tajemnicy zawodowej, w postępowa-
niu swym kierować się zasadami godności, honoru i uczciwości.”.
1)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 83, poz.
561, Nr 85, poz. 571, Nr 115, poz. 789, Nr 165, poz. 1171 i Nr 176, poz. 1242, z 2009 r. Nr 178,
poz. 1375, z 2010 r. Nr 79, poz. 522, Nr 96, poz. 620, Nr 127, poz. 857, Nr 155, poz. 1036 i Nr 182,
poz. 1228 oraz z 2011 r. Nr 21, poz. 113, Nr 76, poz. 408, Nr 84, poz. 455 i Nr 89, poz. 514.
2011-08-19
[ Pobierz całość w formacie PDF ]