ustawa o prawie autorskim, prawo mediów [ Pobierz całość w formacie PDF ]
USTAWA
z dnia 4 lutego 1994 r.
o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
(tekst jednolity)
Rozdział 1
Przedmiot prawa autorskiego
Art. 1.
1. Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o
indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości,
przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).
2. W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:
1) wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie,
publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe),
2) plastyczne,
3) fotograficzne,
4) lutnicze,
5) wzornictwa przemysłowego,
6) architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne,
7) muzyczne i słowno-muzyczne,
8) sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne,
9) audiowizualne (w tym wizualne i audialne).
3. Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, chociażby miał postać nie
ukończoną.
4. Ochrona przysługuje twórcy niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalności.
Art. 2.
1. Opracowanie cudzego utworu, w szczególności tłumaczenie, przeróbka, adaptacja, jest
przedmiotem prawa autorskiego bez uszczerbku dla prawa do utworu pierwotnego.
2. Rozporządzanie i korzystanie z opracowania zależy od zezwolenia twórcy utworu pierwotnego
(prawo zależne), chyba że autorskie prawa majątkowe do utworu pierwotnego wygasły.
3. Twórca utworu pierwotnego może cofnąć zezwolenie, jeżeli w ciągu pięciu lat od jego udzielenia
opracowanie nie zostało rozpowszechnione. Wypłacone twórcy wynagrodzenie nie podlega
zwrotowi.
4. Za opracowanie nie uważa się utworu, który powstał w wyniku inspiracji cudzym utworem.
5. Na egzemplarzach opracowania należy wymienić twórcę i tytuł utworu pierwotnego.
Art. 3.
Zbiory, antologie, wybory, bazy danych są przedmiotem prawa autorskiego, nawet jeżeli
zawierają nie chronione materiały, o ile przyjęty w nich dobór, układ lub zestawienie ma twórczy
charakter, bez uszczerbku dla praw do wykorzystanych utworów.
Art. 4.
Nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego:
1) akty normatywne lub ich urzędowe projekty,
2) urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole,
3) opublikowane opisy patentowe lub ochronne,
4) proste informacje prasowe.
Art. 5.
Przepisy ustawy stosuje się do utworów:
1) których twórca lub współtwórca jest obywatelem polskim lub
2) które zostały opublikowane po raz pierwszy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo
równocześnie na tym terytorium i za granicą, lub
3) które zostały opublikowane po raz pierwszy w języku polskim, lub
4) których ochrona wynika z umów międzynarodowych.
Art. 6.
W rozumieniu ustawy:
1) utworem opublikowanym jest utwór, który za zezwoleniem twórcy został zwielokrotniony i
którego egzemplarze zostały udostępnione publicznie,
2) opublikowaniem równoczesnym utworu jest opublikowanie utworu na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej i za granicą w okresie trzydziestu dni od jego pierwszej publikacji,
3) utworem rozpowszechnionym jest utwór, który za zezwoleniem twórcy został udostępniony
publicznie.
Art. 7.
Jeżeli umowy międzynarodowe, których Rzeczpospolita Polska jest stroną, przewidują dalej
idącą ochronę, niż to wynika z ustawy, do nie opublikowanych utworów obywateli polskich albo do
utworów opublikowanych po raz pierwszy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub równocześnie
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo opublikowanych po raz pierwszy w języku polskim -
stosuje się postanowienia tych umów.
Rozdział 2
Podmiot prawa autorskiego
Art. 8.
1. Prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej.
2. Domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na
egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny
sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.
3. Dopóki twórca nie ujawnił swojego autorstwa, w wykonywaniu prawa autorskiego zastępuje go
producent lub wydawca, a w razie ich braku - właściwa organizacja zbiorowego zarządzania
prawami autorskimi.
Art. 9.
1. Współtwórcom przysługuje prawo autorskie wspólnie. Domniemywa się, że wielkości
udziałów są równe. Każdy ze współtwórców może żądać określenia wielkości udziałów przez sąd,
na podstawie wkładów pracy twórczej.
2. Każdy ze współtwórców może wykonywać prawo autorskie do swojej części utworu mającej
samodzielne znaczenie, bez uszczerbku dla praw pozostałych współtwórców.
3. Do wykonywania prawa autorskiego do całości utworu potrzebna jest zgoda wszystkich
współtwórców. W przypadku braku takiej zgody każdy ze współtwórców może żądać
rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeka uwzględniając interesy wszystkich współtwórców.
4. Każdy ze współtwórców może dochodzić roszczeń z tytułu naruszenia prawa autorskiego do
całości utworu. Uzyskane świadczenie przypada wszystkim współtwórcom, stosownie do wielkości
ich udziałów.
5. Do autorskich praw majątkowych przysługujących współtwórcom stosuje się odpowiednio
przepisy Kodeksu cywilnego o współwłasności w częściach ułamkowych.
Art. 10.
Jeżeli twórcy połączyli swoje odrębne utwory w celu wspólnego rozpowszechniania, każdy
z nich może żądać od pozostałych twórców udzielenia zezwolenia na rozpowszechnianie tak
powstałej całości, chyba że istnieje słuszna podstawa odmowy, a umowa nie stanowi inaczej.
Przepisy art. 9 ust. 2-4 stosuje się odpowiednio.
Art. 11.
Autorskie prawa majątkowe do utworu zbiorowego, w szczególności do encyklopedii lub
publikacji periodycznej, przysługują producentowi lub wydawcy, a do poszczególnych części
mających samodzielne znaczenie - ich twórcom. Domniemywa się, że producentowi lub wydawcy
przysługuje prawo do tytułu.
Art. 12.
1. Jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik
stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia
utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego
zamiaru stron.
2. Jeżeli pracodawca, w okresie dwóch lat od daty przyjęcia utworu, nie przystąpi do
rozpowszechniania utworu przeznaczonego w umowie o pracę do rozpowszechnienia, twórca może
wyznaczyć pracodawcy na piśmie odpowiedni termin na rozpowszechnienie utworu z tym
skutkiem, że po jego bezskutecznym upływie prawa uzyskane przez pracodawcę wraz z własnością
przedmiotu, na którym utwór utrwalono, powracają do twórcy, chyba że umowa stanowi inaczej.
Strony mogą określić inny termin na przystąpienie do rozpowszechniania utworu.
3. Jeżeli umowa o pracę nie stanowi inaczej, z chwilą przyjęcia utworu pracodawca nabywa
własność przedmiotu, na którym utwór utrwalono.
Art. 13.
Jeżeli pracodawca nie zawiadomi twórcy w terminie sześciu miesięcy od dostarczenia
utworu o jego przyjęciu, nieprzyjęciu lub uzależnieniu przyjęcia od dokonania określonych zmian w
wyznaczonym w tym celu odpowiednim terminie, uważa się, że utwór został przyjęty bez
zastrzeżeń. Strony mogą określić inny termin.
Art. 14.
1. Jeżeli w umowie o pracę nie postanowiono inaczej, instytucji naukowej przysługuje
pierwszeństwo opublikowania utworu naukowego pracownika, który stworzył ten utwór w wyniku
wykonywania obowiązków ze stosunku pracy. Twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia.
Pierwszeństwo opublikowania wygasa, jeżeli w ciągu sześciu miesięcy od dostarczenia utworu nie
zawarto z twórcą umowy o wydanie utworu albo jeżeli w okresie dwóch lat od daty jego przyjęcia
utwór nie został opublikowany.
2. Instytucja naukowa może, bez odrębnego wynagrodzenia, korzystać z materiału naukowego
zawartego w utworze, o którym mowa w ust. 1, oraz udostępniać ten materiał osobom trzecim,
jeżeli to wynika z uzgodnionego przeznaczenia utworu lub zostało postanowione w umowie.
Art. 15.
Domniemywa się, że producentem lub wydawcą jest osoba, której nazwisko lub nazwę
uwidoczniono w tym charakterze na przedmiotach, na których utwór utrwalono, albo podano do
publicznej wiadomości w jakikolwiek sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.
Rozdział 3
Treść prawa autorskiego
Oddział 1
Autorskie prawa osobiste
Art. 16.
Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w
czasie i nie podlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem, a w szczególności prawo
do:
1) autorstwa utworu,
2) oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go
anonimowo,
3) nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania,
4) decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności,
5) nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.
Oddział 2
Autorskie prawa majątkowe
Art. 17.
Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z
utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za
korzystanie z utworu.
Art. 18.
1. Autorskie prawa majątkowe nie podlegają egzekucji, dopóki służą twórcy. Nie dotyczy
to wymagalnych wierzytelności.
2. Po śmierci twórcy, spadkobiercy mogą sprzeciwić się egzekucji z prawa autorskiego do utworu
nie opublikowanego, chyba że sprzeciw byłby niezgodny z ujawnioną wolą twórcy co do
rozpowszechniania utworu.
3. Prawo do wynagrodzenia, o którym mowa w art. 20 ust. 2, art. 30 ust. 2 oraz w art. 70 ust. 3,
nie podlega zrzeczeniu się, zbyciu ani egzekucji. Nie dotyczy to wymagalnych wierzytelności.
Art. 19.
1. Twórcy i jego spadkobiercom przysługuje prawo do wynagrodzenia w wysokości 5%
ceny dokonanych zawodowo odsprzedaży oryginalnych egzemplarzy utworu plastycznego oraz
rękopisów utworów literackich i muzycznych. Do zapłaty tego wynagrodzenia jest obowiązany
sprzedawca, a gdy działa na rzecz osoby trzeciej, odpowiada z nią solidarnie.
2. Sprzedawca jest obowiązany do ujawnienia osoby trzeciej, o której mowa w ust. 1. Z obowiązku
tego może się zwolnić płacąc należne wynagrodzenie.
3. Zrzeczenie się wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 1, jest nieważne, chyba że dotyczy
wymagalnej wierzytelności.
Art. 20.
1. Producenci i importerzy magnetofonów, magnetowidów i innych podobnych urządzeń,
czystych nośników służących do utrwalania przy użyciu tych urządzeń utworów w zakresie
własnego użytku osobistego oraz urządzeń reprograficznych są obowiązani do opłat na rzecz
twórców, artystów wykonawców oraz producentów fonogramów i wideogramów, w wysokości nie
wyższej niż 3% kwoty należnej z tytułu sprzedaży tych urządzeń i nośników.
2. Z kwoty uzyskanej z tytułu opłat, o których mowa w ust. 1, przypada:
1) 50% - twórcom,
2) 25% - artystom wykonawcom,
3) 25% - producentom fonogramów i wideogramów,
z tym że w przypadku urządzeń reprograficznych kwota ta przypada w 100% twórcom.
3. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego po zasięgnięciu opinii
właściwych organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi,
stowarzyszeń twórców, artystów wykonawców oraz organizacji producentów lub importerów
urządzeń i czystych nośników wymienionych w ust. 1 określa, w drodze rozporządzenia, wysokość
opłat, o których mowa w ust. 1, szczegółowe zasady ich pobierania i odprowadzania oraz wskazuje
organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi właściwe do ich
pobierania.
Art. 21.
1. Organizacjom radiowym i telewizyjnym wolno nadawać opublikowane utwory muzyczne
oraz drobne utwory słowne i słowno-muzyczne wyłącznie na podstawie umowy zawartej z
właściwą organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi.
2. Prawo do pierwszego nadania utworów zamówionych przez nadawcę może przysługiwać mu na
podstawie umowy innej niż określona w ust. 1.
3. Twórca może oświadczyć właściwej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub
prawami pokrewnymi, z zachowaniem formy pisemnej pod rygorem nieważności, że o nadaniu
swoich opublikowanych utworów, o których mowa w ust. 1, będzie decydować osobiście.
4. Operatorom sieci kablowych wolno reemitować w sieciach kablowych utwory nadawane w
programach organizacji radiowych i telewizyjnych wyłącznie na podstawie umowy zawartej z
właściwą organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi.
Art. 22.
1. Organizacjom radiowym i telewizyjnym wolno dla własnych celów nadawczych utrwalać
utwory, na których nadanie uprzednio uzyskały zezwolenie.
2. Utrwalenia, o których mowa w ust. 1, powinny być zniszczone w ciągu miesiąca od nadania
utworu.
3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do utrwaleń dokonanych dla celów nadawczych mających
wyjątkowy charakter dokumentalny, o ile zostają umieszczone w archiwum. Twórca powinien
zostać niezwłocznie powiadomiony o umieszczeniu utrwalenia jego utworu w takim archiwum.
Oddział 3
Dozwolony użytek chronionych utworów
Art. 23.
1. Bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu
w zakresie własnego użytku osobistego. Przepis ten nie upoważnia do budowania według cudzego
utworu architektonicznego i architektoniczno-urbanistycznego.
2. Zakres własnego użytku osobistego obejmuje krąg osób pozostających w związku osobistym, w
szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego.
Art. 24.
1. Wolno rozpowszechniać za pomocą anteny zbiorowej oraz sieci kablowej utwory
nadawane przez inną organizację radiową lub telewizyjną drogą satelitarną albo naziemną, jeżeli
następuje to w ramach równoczesnego, integralnego i nieodpłatnego rozpowszechniania
programów radiowych lub telewizyjnych i przeznaczone jest do oznaczonego grona odbiorców
znajdujących się w jednym budynku lub w domach jednorodzinnych obejmujących do 50
gospodarstw domowych.
2. Posiadacze urządzeń służących do odbioru dźwięku lub dźwięku i obrazu mogą za ich pomocą
odbierać nadawane utwory, choćby urządzenia te były umieszczone w miejscu ogólnie dostępnym,
jeżeli nie łączy się z tym osiąganie korzyści majątkowych.
3. Z zastrzeżeniem przepisu ust. 1, operatorom sieci kablowych wolno rozpowszechniać utwory
nadawane przez inne organizacje radiowe lub telewizyjne dostępne na danym obszarze, jeżeli
rozpowszechnianie w sieciach kablowych ma charakter równoczesny i integralny z nadaniem
pierwotnym. Uprawnionym do utworów przysługuje prawo do wynagrodzenia.
Art. 25.
1. Wolno rozpowszechniać w celach informacyjnych w prasie, radiu i telewizji:
1) już rozpowszechnione:
a) sprawozdania o aktualnych wydarzeniach,
b) aktualne artykuły na tematy polityczne, gospodarcze lub religijne, chyba że zostało wyraźnie
zastrzeżone, że ich dalsze rozpowszechnianie jest zabronione,
c) aktualne wypowiedzi i fotografie reporterskie,
2) krótkie wyciągi ze sprawozdań i artykułów, o których mowa w pkt 1 lit. a) i b),
3) przeglądy publikacji i utworów rozpowszechnionych,
4) mowy wygłoszone na publicznych zebraniach i rozprawach; nie upoważnia to jednak do
publikacji zbiorów mów jednej osoby,
5) krótkie streszczenia rozpowszechnionych utworów.
2. Za korzystanie z utworów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b) i c), twórcy przysługuje prawo
do wynagrodzenia.
3. Rozpowszechnianie utworów na podstawie ust. 1 jest dozwolone zarówno w oryginale, jak i w
tłumaczeniu.
Art. 26.
Wolno w sprawozdaniach o aktualnych wydarzeniach przytaczać fragmenty utworów
udostępnianych podczas tych wydarzeń, jednakże w granicach uzasadnionych celem informacji.
Art. 27.
Instytucje naukowe i oświatowe mogą, w celach dydaktycznych lub prowadzenia
własnych badań, korzystać z opublikowanych utworów w oryginale i w tłumaczeniu oraz
sporządzać w tym celu egzemplarze fragmentów opublikowanego utworu.
Art. 28.
Biblioteki, archiwa i szkoły mogą:
[ Pobierz całość w formacie PDF ]