ustawa nbp, Ekonomia, Studia, II rok, bankowosc centralna [ Pobierz całość w formacie PDF ]
USTAWA
z dnia 29 sierpnia 1997 r.
o Narodowym Banku Polskim
(tekst jednolity ogłoszony w Dz.U. z 2005. Nr 1, poz .2)
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
Narodowy Bank Polski, zwany dalej "NBP", jest bankiem centralnym
Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 2.
1. NBP posiada osobowość prawną i prawo używania pieczęci z godłem
państwowym.
2. NBP nie podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorstw państwowych.
3. Działalność NBP jest prowadzona na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.
4. Siedzibą NBP jest Warszawa.
Art. 3.
1. Podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu
cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej Rządu, o ile nie ogranicza to
podstawowego celu NBP.
2. Do zadań NBP należy także:
1) organizowanie rozliczeń pieniężnych;
2) prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi;
3) prowadzenie działalności dewizowej w granicach określonych ustawami;
4) prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa;
5) regulowanie płynności banków oraz ich refinansowanie;
6) kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju systemu bankowego;
7) opracowywanie statystyki pieniężnej i bankowej, bilansu płatniczego oraz międzynarodowej
pozycji inwestycyjnej;
8) wykonywanie innych zadań określonych ustawami.
Art. 4.
NBP przysługuje wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych
Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 5.
1. NBP może:
1) być członkiem międzynarodowych instytucji finansowych i bankowych;
2) pokrywać ze środków własnych wydatki związane z członkostwem w instytucjach
określonych w pkt 1.
1a.NBP pokrywa ze środków własnych wydatki związane z członkostwem
Rzeczypospolitej Polskiej w Międzynarodowym Funduszu Walutowym.
1b. NBP jest uprawniony do otrzymywania, przypadających Rzeczypospolitej Polskiej
od Międzynarodowego Funduszu Walutowego, wszelkich wymagalnych kwot z tytułów
finansowanych ze środków własnych NBP, w tym płatności zwrotnych, odsetek i innych
dochodów.
2. NBP nie może być udziałowcem bądź akcjonariuszem innych osób prawnych, z
wyjątkiem prowadzących działalność usługową wyłącznie na rzecz instytucji finansowych i
Skarbu Państwa.
Rozdział 2
Organizacja NBP
Art. 6.
Organami NBP są:
1) Prezes NBP;
2) Rada Polityki Pieniężnej;
3) Zarząd NBP.
Art. 7.
1. NBP wykonuje zadania przez Centralę i inne jednostki organizacyjne.
2. Zarząd NBP w drodze uchwały:
1) powołuje, przekształca i likwiduje komórki organizacyjne Centrali NBP i inne jednostki
organizacyjne;
2) określa zakres działalności oraz organizację wewnętrzną Centrali NBP i pozostałych jednostek
organizacyjnych NBP.
Art. 8.
Działalność jednostek organizacyjnych NBP podlega rewizji wewnętrznej, którą
wykonuje komórka Centrali NBP podporządkowana Prezesowi NBP.
A. Prezes NBP
Art. 9.
1. Prezes NBP jest powoływany i odwoływany przez Sejm na wniosek
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Kadencja Prezesa NBP wynosi 6 lat. Ta sama osoba nie może być Prezesem NBP
dłużej niż przez dwie kolejne kadencje.
3. Prezes NBP obejmuje obowiązki po złożeniu wobec Sejmu przysięgi następującej
treści:
"Obejmując obowiązki Prezesa Narodowego Banku Polskiego przysięgam uroczyście, że
postanowień Konstytucji i innych ustaw będę ściśle przestrzegać oraz że we wszystkich
swoich działaniach dążyć będę do rozwoju gospodarczego Ojczyzny i pomyślności
obywateli".
Przysięga może być złożona z dodaniem słów "Tak mi dopomóż Bóg".
4. Kadencja Prezesa NBP wygasa:
1) po upływie okresu sześcioletniego;
2) w razie śmierci;
3) w razie złożenia rezygnacji;
4) w razie odwołania.
5. Odwołanie Prezesa NBP może nastąpić, gdy:
1) nie wypełnia on swych obowiązków na skutek długotrwałej choroby;
2) został skazany prawomocnym wyrokiem sądu za popełnione przestępstwo;
3) Trybunał Stanu orzekł wobec niego zakaz zajmowania kierowniczych stanowisk lub pełnienia
funkcji związanych ze szczególną odpowiedzialnością w organach państwowych.
Art. 10.
1. Prezesa NBP w czasie jego nieobecności zastępuje wiceprezes NBP -
pierwszy zastępca Prezesa NBP.
2. (uchylony).
3. Wiceprezesi NBP kierują wyznaczonymi przez Prezesa NBP działami pracy NBP.
Art. 11.
1. Prezes NBP jest przełożonym wszystkich pracowników NBP. Prawa i
obowiązki pracowników NBP określa Kodeks pracy i pragmatyka służbowa określona
odrębną ustawą.
2. Prezes NBP przewodniczy Radzie Polityki Pieniężnej, Zarządowi NBP, Komisji
Nadzoru Bankowego oraz reprezentuje NBP na zewnątrz.
3. Prezes NBP reprezentuje interesy Rzeczypospolitej Polskiej w międzynarodowych
instytucjach bankowych oraz, o ile Rada Ministrów nie postanowi inaczej, w
międzynarodowych instytucjach finansowych.
4. Prezes NBP przy wydawaniu zarządzeń podlegających ogłoszeniu oraz decyzji
administracyjnych ma prawo używania pieczęci z godłem państwowym.
5. Prezes NBP:
1) ustala, w porozumieniu z
Ministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji
(1)
, zasady
przechowywania wartości pieniężnych w bankach i przedsiębiorstwach produkujących znaki
pieniężne oraz transportowania tych wartości przez banki i te przedsiębiorstwa;
2) realizuje zadania wynikające z przepisów o powszechnym obowiązku obrony
Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 12.
1. Rada Polityki Pieniężnej, zwana dalej "Radą", ustala corocznie założenia
polityki pieniężnej i przedkłada je do wiadomości Sejmowi równocześnie z przedłożeniem
przez Radę Ministrów projektu ustawy budżetowej. Rada składa Sejmowi sprawozdanie z
wykonania założeń polityki pieniężnej w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego.
2. Kierując się założeniami polityki pieniężnej Rada w szczególności:
1) ustala wysokość stóp procentowych NBP;
2) ustala stopy rezerwy obowiązkowej banków i wysokość jej oprocentowania;
3) określa górne granice zobowiązań wynikających z zaciągania przez NBP pożyczek i kredytów
w zagranicznych instytucjach bankowych i finansowych;
4) zatwierdza plan finansowy NBP oraz sprawozdanie z działalności NBP;
5) przyjmuje roczne sprawozdanie finansowe NBP;
6) ustala zasady operacji otwartego rynku.
3. Rada dokonuje ocen działalności Zarządu NBP w zakresie realizacji założeń polityki
pieniężnej.
4. (uchylony).
Art. 13.
1. W skład Rady wchodzą:
1) Przewodniczący Rady, którym jest Prezes NBP;
2) 9 członków powoływanych w równej liczbie przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej,
Sejm i Senat, spośród specjalistów z zakresu finansów.
2. Kadencja członka Rady wynosi 6 lat. Funkcję członka Rady można pełnić tylko jedną
kadencję.
3. Powołanie nowych członków Rady powinno nastąpić najpóźniej do dnia wygaśnięcia
kadencji poprzednich.
B. Rada Polityki Pieniężnej
4. Członek Rady przed objęciem obowiązków w Radzie składa przed organem
powołującym przysięgę następującej treści:
"Obejmując obowiązki członka Rady Polityki Pieniężnej przysięgam uroczyście, że będę
działać z pełną bezstronnością, posiadaną wiedzą i doświadczeniem w zakresie polityki
pieniężnej, zgodnie z celami działalności Narodowego Banku Polskiego."
Przysięga może być złożona z dodaniem słów "Tak mi dopomóż Bóg".
5. Organy uprawnione do powołania członka Rady odwołują go wyłącznie w przypadku:
1) zrzeczenia się swej funkcji;
2) choroby trwale uniemożliwiającej sprawowanie funkcji;
3) skazania prawomocnym wyrokiem sądu za popełnienie przestępstwa;
4) przyczyn, o których mowa w art. 14 ust. 2.
6. W razie śmierci członka Rady, organ powołujący stwierdza wygaśnięcie jego
mandatu.
7. Uzupełnienia składu Rady na miejsce opróżnione z przyczyn określonych w ust. 5 i 6
organy powołujące dokonują nie później niż w okresie 3 miesięcy od odwołania lub
stwierdzenia wygaśnięcia mandatu członka Rady.
8. (uchylony).
Art. 14.
1. W okresie kadencji członek Rady nie może zajmować żadnych innych
stanowisk i podejmować działalności zarobkowej lub publicznej poza pracą naukową,
dydaktyczną lub twórczością autorską, a za zgodą Rady wyrażoną w drodze uchwały (bez
udziału zainteresowanego) - dopuszczalna jest działalność w organizacjach
międzynarodowych.
2. Członek Rady będący członkiem partii politycznej lub związku zawodowego
obowiązany jest na okres kadencji w Radzie zawiesić działalność w tej partii lub w tym
związku, pod rygorem odwołania z Rady.
3. Członkom Rady przysługuje wynagrodzenie w wysokości równej wynagrodzeniu
wiceprezesów NBP. Wynagrodzenie to przysługuje również w ciągu 3 miesięcy od daty
wygaśnięcia kadencji, z wyjątkiem, gdy powodem odwołania jest skazanie prawomocnym
wyrokiem sądu za popełnienie przestępstwa.
Art. 15.
W posiedzeniach Rady uczestniczą wiceprezesi NBP bez prawa udziału w
głosowaniu.
Art. 16.
1. Posiedzenia Rady zwołuje Przewodniczący co najmniej raz w miesiącu.
Posiedzenie Rady może być zwołane również na pisemny wniosek co najmniej 3 członków
Rady.
1a. W czasie nieobecności Przewodniczącego posiedzeniu przewodniczy jeden z
członków Rady.
2. Tryb działania Rady oraz wyboru członka, który przewodniczy obradom podczas
nieobecności Przewodniczącego Rady, określa regulamin uchwalony przez Radę większością
głosów.
3. Ustalenia Rady podejmowane są w formie uchwał większością głosów przy obecności
co najmniej 5 członków, w tym Przewodniczącego Rady. W przypadku równej liczby głosów
rozstrzyga głos Przewodniczącego Rady.
4. Stanowiska zajęte przez członków Rady w głosowaniu podlegają ogłoszeniu w
Monitorze Sądowym i Gospodarczym po upływie 6 tygodni, ale nie później niż 3 miesięcy od
daty podjęcia uchwały.
C. Zarząd NBP
Art. 17.
1. Działalnością NBP kieruje Zarząd.
2. W skład Zarządu NBP wchodzą: Prezes NBP - jako przewodniczący oraz 6-8
członków Zarządu, w tym 2 wiceprezesów NBP.
2a. Członków Zarządu NBP powołuje i odwołuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na
wniosek Prezesa NBP.
2b. Członkowie Zarządu NBP są powoływani na okres 6 lat. Przepisy art. 9 ust. 2, art. 13
ust. 3 i ust. 5-7 stosuje się odpowiednio.
3. Zarząd NBP:
1) realizuje uchwały Rady;
2) podejmuje uchwały w sprawach niezastrzeżonych w ustawie do wyłącznej kompetencji
innych organów NBP.
4. Do zakresu działania Zarządu NBP należy w szczególności:
1) (uchylony);
2) realizowanie zadań z zakresu polityki kursowej;
3) okresowa ocena obiegu pieniężnego i rozliczeń pieniężnych oraz obrotu dewizowego;
4) nadzorowanie operacji otwartego rynku;
5) ocena funkcjonowania systemu bankowego;
6) uchwalanie planu działalności i planu finansowego NBP;
7) uchwalanie prowizji i opłat bankowych stosowanych przez NBP oraz ustalanie ich wysokości;
8) określanie zasad gospodarowania funduszami NBP;
9) określanie zasad organizacji i podziału zadań w NBP;
10) określanie zasad polityki kadrowej i płacowej w NBP;
11) uchwalanie rocznego sprawozdania z działalności NBP;
12) sporządzanie rocznego sprawozdania finansowego NBP;
13) opracowywanie bilansów obrotów płatniczych państwa z zagranicą;
14) przygotowywanie i rozpatrywanie projektów uchwał i innych materiałów kierowanych do
Rady.
Art. 18.
Członek Zarządu NBP nie może zajmować żadnych innych stanowisk i
podejmować działalności zarobkowej lub publicznej poza pracą naukową, dydaktyczną lub
twórczością autorską. Przepis art. 14 ust. 2 stosuje się odpowiednio.
Art. 19.
Uchwały Zarządu NBP zapadają większością bezwzględną głosów, a w
przypadku równej liczby głosów rozstrzyga głos Prezesa NBP.
Art. 20.
Szczegółowy tryb działania Zarządu NBP określa regulamin uchwalony przez
Zarząd.
Rozdział 3
NBP a władze państwowe
Art. 21.
W wykonaniu swoich zadań NBP współdziała z właściwymi organami państwa
w kształtowaniu i realizacji polityki gospodarczej państwa, dążąc przy tym do zapewnienia
należytej realizacji założeń polityki pieniężnej, a w szczególności:
1) przekazuje organom państwa założenia polityki pieniężnej oraz informacje dotyczące
realizacji polityki pieniężnej i sytuacji w systemie bankowym;
2) współdziała z Ministrem Finansów w opracowaniu planów finansowych państwa;
[ Pobierz całość w formacie PDF ]