ustawa o ochronie gruntow rolnych i lesnych, GEODEZJA, ustawy i rozporzadzenia [ Pobierz całość w formacie PDF ]
USTAWA
z dnia 3 lutego 1995 r.
o ochronie gruntów rolnych i leśnych
(tekst jednolity)
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
Ustawa reguluje zasady ochrony gruntów rolnych i leśnych oraz rekultywacji i poprawiania
wartości użytkowej gruntów.
Art. 2.
1. Gruntami rolnymi, w rozumieniu ustawy, są grunty:
1) określone w ewidencji gruntów jako użytki rolne;
2) pod stawami rybnymi i innymi zbiornikami wodnymi, służącymi wyłącznie dla potrzeb rolnictwa;
3) pod wchodzącymi w skład gospodarstw rolnych budynkami mieszkalnymi oraz innymi
budynkami i urządzeniami służącymi wyłącznie produkcji rolniczej oraz przetwórstwu rolno-
spożywczemu;
4) pod budynkami i urządzeniami służącymi bezpośrednio do produkcji rolniczej uznanej za dział
specjalny, stosownie do przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku dochodowym
od osób prawnych;
5) parków wiejskich oraz pod zadrzewieniami i zakrzewieniami śródpolnymi, w tym również pod
pasami przeciwwietrznymi i urządzeniami przeciwerozyjnymi;
6) pracowniczych ogrodów działkowych i ogrodów botanicznych;
7) pod urządzeniami: melioracji wodnych, przeciwpowodziowych i przeciwpożarowych,
zaopatrzenia rolnictwa w wodę, kanalizacji oraz utylizacji ścieków i odpadów dla potrzeb rolnictwa i
mieszkańców wsi;
8) zrekultywowane dla potrzeb rolnictwa;
9) torfowisk i oczek wodnych;
10) pod drogami dojazdowymi do gruntów rolnych.
2. Gruntami leśnymi, w rozumieniu ustawy, są grunty:
1) określone jako lasy w przepisach o lasach;
2) zrekultywowane dla potrzeb gospodarki leśnej;
3) pod drogami dojazdowymi do gruntów leśnych.
3. Nie uważa się za grunty rolne gruntów znajdujących się pod parkami i ogrodami wpisanymi do rejestru
zabytków.
orzeczenia sądów
orzeczenia administracji
tezy z piśmiennictwa
Art. 3.
1. Ochrona gruntów rolnych polega na:
1) ograniczaniu przeznaczania ich na cele nierolnicze lub nieleśne;
2)
(1)
zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji gruntów rolnych oraz szkodom w produkcji
rolniczej, powstającym wskutek działalności nierolniczej i ruchów masowych ziemi,
3) rekultywacji i zagospodarowaniu gruntów na cele rolnicze;
4) zachowaniu torfowisk i oczek wodnych jako naturalnych zbiorników wodnych.
2. Ochrona gruntów leśnych polega na:
1) ograniczaniu przeznaczania ich na cele nieleśne lub nierolnicze;
2)
(2)
zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji gruntów leśnych oraz szkodom w
drzewostanach i produkcji leśnej, powstającym wskutek działalności nieleśnej i ruchów masowych ziemi,
3) przywracaniu wartości użytkowej gruntom, które utraciły charakter gruntów leśnych wskutek
działalności nieleśnej;
4) poprawianiu ich wartości użytkowej oraz zapobieganiu obniżania ich produkcyjności.
Art. 4.
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) gruntach bez bliższego określenia - rozumie się przez to grunty rolne i leśne;
2) budynkach i urządzeniach służących wyłącznie produkcji rolniczej oraz przetwórstwu rolno-
spożywczemu - rozumie się przez to budynki i urządzenia służące przechowywaniu środków produkcji,
prowadzeniu produkcji rolniczej, przetwarzaniu i magazynowaniu wyprodukowanych w gospodarstwie
produktów rolniczych;
3) osobach - rozumie się przez to osobę fizyczną lub prawną albo jednostkę organizacyjną
nieposiadającą osobowości prawnej;
4) właścicielu - rozumie się przez to również posiadacza samoistnego, zarządcę lub użytkownika,
użytkownika wieczystego i dzierżawcę;
5) wójcie - rozumie się przez to również burmistrza lub prezydenta miasta;
6) przeznaczeniu gruntów na cele nierolnicze lub nieleśne - rozumie się przez to ustalenie innego
niż rolniczy lub leśny sposobu użytkowania gruntów rolnych oraz innego niż leśny sposobu użytkowania
gruntów leśnych;
7) warstwie próchnicznej - rozumie się przez to wierzchnią warstwę gleby o zawartości powyżej 1,5
% próchnicy glebowej; miąższość tej warstwy określa się w decyzji, o której mowa w art. 11 ust. 1;
8) glebach pochodzenia organicznego - rozumie się przez to wytworzone przy udziale materii
organicznej, w warunkach nadmiernego uwilgotnienia, gleby torfowe i murszowe;
9) glebach pochodzenia mineralnego - rozumie się przez to inne gleby niż wymienione w pkt 8;
10) oczkach wodnych - rozumie się przez to naturalne śródpolne i śródleśne zbiorniki wodne o
powierzchni do 1 ha, niepodlegające klasyfikacji gleboznawczej;
11) wyłączeniu gruntów z produkcji - rozumie się przez to rozpoczęcie innego niż rolnicze lub leśne
użytkowanie gruntów; nie uważa się za wyłączenie z produkcji gruntów, o których mowa w art. 2 ust. 1
pkt 3, jeżeli przerwa w rolniczym użytkowaniu tych obiektów jest spowodowana zmianą kierunków
produkcji rolniczej i trwa nie dłużej niż 5 lat;
12) należności - rozumie się przez to jednorazową opłatę z tytułu trwałego wyłączenia gruntów z
produkcji;
13) opłacie rocznej - rozumie się przez to opłatę roczną z tytułu użytkowania na cele nierolnicze lub
nieleśne gruntów wyłączonych z produkcji, w wysokości 10 % należności wyrażonej w tonach ziarna żyta
lub w m
3
drewna, uiszczaną: w razie trwałego wyłączenia - przez lat 10, a w przypadku nietrwałego
wyłączenia - przez okres tego wyłączenia, nie dłużej jednak niż przez 20 lat od chwili wyłączenia tych
gruntów z produkcji;
14) obszarach ograniczonego użytkowania - rozumie się przez to obszary tworzone na podstawie
przepisów o ochronie środowiska;
15) utracie albo ograniczeniu wartości użytkowej gruntów - rozumie się przez to całkowity zanik albo
zmniejszenie zdolności produkcyjnej gruntów;
16) gruntach zdegradowanych - rozumie się przez to grunty, których rolnicza lub leśna wartość
użytkowa zmalała, w szczególności w wyniku pogorszenia się warunków przyrodniczych albo wskutek
zmian środowiska oraz działalności przemysłowej, a także wadliwej działalności rolniczej;
17) gruntach zdewastowanych - rozumie się przez to grunty, które utraciły całkowicie wartość
użytkową w wyniku przyczyn, o których mowa w pkt 16;
18) rekultywacji gruntów - rozumie się przez to nadanie lub przywrócenie gruntom zdegradowanym
albo zdewastowanym wartości użytkowych lub przyrodniczych przez właściwe ukształtowanie rzeźby
terenu, poprawienie właściwości fizycznych i chemicznych, uregulowanie stosunków wodnych,
odtworzenie gleb, umocnienie skarp oraz odbudowanie lub zbudowanie niezbędnych dróg;
19) zagospodarowaniu gruntów - rozumie się przez to rolnicze, leśne lub inne użytkowanie gruntów
zrekultywowanych;
20) drogach dojazdowych do gruntów rolnych i leśnych - rozumie się przez to drogi zakładowe
prowadzące do gospodarstw rolnych i leśnych oraz drogi wiejskie w rozumieniu przepisów o drogach
publicznych;
21) urządzeniach turystycznych - rozumie się przez to parkingi, pola biwakowe, wieże widokowe,
kładki, szlaki turystyczne (ścieżki dydaktyczne) i miejsca widokowe;
22) planie urządzenia lasu - rozumie się przez to plan urządzenia lasu, określony w przepisach o
lasach;
23) typie siedliskowym lasu - rozumie się przez to jednostkę klasyfikacji siedlisk leśnych, stosowaną
w planie urządzenia lasu;
24) inwestycji - rozumie się przez to budowę, jak również modernizację budowli lub urządzeń, które
wymagają wyłączenia gruntów z produkcji;
25) zakładzie przemysłowym - rozumie się przez to osobę, której działalność może powodować
utratę lub ograniczenie wartości użytkowej gruntów;
26) działalności przemysłowej - rozumie się przez to działalność nierolniczą i nieleśną, powodującą
utratę albo ograniczenie wartości użytkowej gruntów;
27) przepływie nienaruszalnym - rozumie się przez to przepływ minimalnej ilości wody, niezbędnej do
utrzymania życia biologicznego w cieku wodnym,
28)
(3)
ruchach masowych ziemi - rozumie się przez to ruchy masowe ziemi w rozumieniu przepisów
ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627, z późn. zm.
1)
).
orzeczenia sądów
Art. 5.
1. Jeżeli przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej, właściwym w sprawach ochrony gruntów
rolnych jest starosta, a gruntów leśnych - dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych, z wyjątkiem
obszarów parków narodowych, gdzie właściwym jest dyrektor parku.
2. Zadania starosty, o których mowa w ustawie, są zadaniami z zakresu administracji rządowej.
Rozdział 2
Ograniczanie przeznaczania gruntów na cele nierolnicze i nieleśne
Art. 6.
1. Na cele nierolnicze i nieleśne można przeznaczać przede wszystkim grunty oznaczone w
ewidencji gruntów jako nieużytki, a w razie ich braku - inne grunty o najniższej przydatności produkcyjnej.
2. Przy budowie, rozbudowie lub modernizacji obiektów związanych z działalnością przemysłową, a
także innych obiektów budowlanych należy stosować takie rozwiązania, które ograniczają skutki ujemnego
oddziaływania na grunty.
tezy z piśmiennictwa
Art. 7.
1. Przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne, wymagającego zgody,
o której mowa w ust. 2, dokonuje się w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego,
sporządzonym w trybie określonym w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
2. Przeznaczenie na cele nierolnicze i nieleśne:
1) gruntów rolnych stanowiących użytki rolne klas I-III, jeżeli ich zwarty obszar projektowany do
takiego przeznaczenia przekracza 0,5 ha - wymaga uzyskania zgody
Ministra Rolnictwa i Gospodarki
Żywnościowej
(
4)
,
2) gruntów leśnych stanowiących własność Skarbu Państwa - wymaga uzyskania zgody
Ministra
Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa
(
5)
lub upoważnionej przez niego osoby,
3) gruntów rolnych stanowiących użytki rolne klas IV, jeżeli ich zwarty obszar projektowany do
takiego przeznaczenia przekracza 1 ha,
4) gruntów rolnych stanowiących użytki rolne klas V i VI, wytworzonych z gleb pochodzenia
organicznego i torfowisk, jeżeli ich zwarty obszar projektowany do takiego przeznaczenia przekracza 1
ha,
5) pozostałych gruntów leśnych
- wymaga uzyskania zgody wojewody wyrażanej po uzyskaniu opinii izby rolniczej.
3. Wyrażenie zgody, o której mowa w ust. 2 pkt 1-5, następuje na wniosek wójta (burmistrza, prezydenta
miasta). Do wniosku dotyczącego gruntów leśnych stanowiących własność Skarbu Państwa wójt (burmistrz,
prezydent miasta) dołącza opinię dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych, a w odniesieniu do
gruntów parków narodowych - opinię dyrektora parku.
4. Do wniosku dotyczącego gruntów, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 2, wojewoda dołącza swoją opinię i
przekazuje wniosek odpowiedniemu ministrowi w terminie do 30 dni od chwili złożenia wniosku przez wójta
(burmistrza, prezydenta miasta).
5. Organ wyrażający zgodę, o którym mowa w ust. 2, może żądać złożenia wniosku w kilku wariantach,
przedstawiających różne kierunki projektowanego przestrzennego rozwoju zabudowy.
orzeczenia sądów
orzeczenia administracji
tezy z piśmiennictwa
Art. 8.
Przepisów art. 7 nie stosuje się do okresowego wyłączania gruntów z produkcji, związanego z
podjęciem natychmiastowych działań interwencyjnych wynikających z klęsk żywiołowych lub wypadków
losowych.
Art. 9.
1. Zasady zaliczania lasów do lasów ochronnych określają przepisy o lasach.
2. W lasach ochronnych mogą być wznoszone budynki i budowle służące gospodarce leśnej, obronności
lub bezpieczeństwu państwa, oznakowaniu nawigacyjnemu, geodezyjnemu, ochronie zdrowia oraz
urządzenia służące turystyce.
3. W przypadkach uzasadnionych ważnymi względami społecznymi i brakiem innych gruntów lasy
ochronne mogą być przeznaczone na inne cele niż określone w ust. 2, po uzyskaniu zgody właściwego
organu wymienionego w art. 7 ust. 2.
orzeczenia sądów
Art. 10.
1. Wniosek, o którym mowa w art. 7 ust. 4, powinien zawierać:
1) uzasadnienie potrzeby zmiany przeznaczenia gruntów, o których mowa w art. 7 ust. 2;
2) wykaz powierzchni gruntów, o których mowa w pkt 1, z uwzględnieniem klas bonitacyjnych
gruntów rolnych i typów siedliskowych gruntów leśnych;
3) ekonomiczne uzasadnienie projektowanego przeznaczenia, uwzględniające w szczególności:
a) sumę należności i opłat rocznych za grunty projektowane do przeznaczenia na cele nierolnicze i
nieleśne,
b) przewidywany rozmiar strat, które poniesie rolnictwo i leśnictwo w wyniku ujemnego oddziaływania
inwestycji lokalizowanych na gruntach projektowanych do przeznaczenia na cele nierolnicze i
nieleśne.
2. Do wniosku powinna być dołączona mapa gminy lub miasta, z oznaczeniem gruntów zabudowanych,
z wyjątkiem gruntów, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 3 i 4 oraz ust. 2 pkt 1, klas bonitacyjnych gruntów
rolnych i typów siedliskowych gruntów leśnych oraz granic gruntów, o których mowa w ust. 1 pkt 1, wykonana
w skali takiej jak mapa planu zagospodarowania gminy lub miasta. W odniesieniu do gruntów leśnych mapa
stanowiąca załącznik do wniosku zawiera treść mapy gospodarczej lasów.
3. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, dotyczący gruntów o obszarze ponad 10 ha na cele inwestycji
górniczych, powinien zawierać oprócz danych określonych w ust. 1 i 2 także wariantowe rozwiązania w
zakresie rekultywacji i zagospodarowania gruntów w trakcie i po zakończeniu działalności przemysłowej,
określające dla każdego wariantu koszty rekultywacji i zagospodarowania oraz straty, które poniesie rolnictwo
i leśnictwo.
4. Organ wyrażający zgodę, o którym mowa w art. 7 ust. 2, może w szczególnie uzasadnionym
przypadku odstąpić od wymogu przedkładania uzasadnienia ekonomicznego oraz rozwiązań wariantowych, o
których mowa w ust. 3.
Rozdział 3
Wyłączanie gruntów z produkcji rolniczej lub leśnej
Art. 11.
1. Wyłączenie z produkcji użytków rolnych wytworzonych z gleb pochodzenia mineralnego i
organicznego, zaliczonych do klas I, II, III, IIIa, IIIb, oraz użytków rolnych klas IV, IVa, IVb, V i VI
wytworzonych z gleb pochodzenia organicznego, a także gruntów, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2-10,
oraz gruntów leśnych, przeznaczonych na cele nierolnicze i nieleśne - może nastąpić po wydaniu decyzji
zezwalających na takie wyłączenie. W decyzji określa się obowiązki związane z wyłączeniem.
2. W odniesieniu do gruntów wchodzących w skład parków narodowych decyzje, o których mowa w ust.
1, wydają dyrektorzy tych parków, z zastrzeżeniem art. 7 ust. 5.
3. Decyzje, o których mowa w ust. 1 i 2, dotyczące gruntów wymienionych w art. 8, mogą być wydane po
dniu faktycznego wyłączenia gruntów z produkcji.
4. Wydanie decyzji, o których mowa w ust. 1 i 2, następuje przed uzyskaniem pozwolenia na budowę.
5. Osoba ubiegająca się o wydanie decyzji, o których mowa w ust. 1 i 2, celem wydobywania torfów jest
obowiązana przedstawić właściwemu organowi następujące dokumenty:
1) dokumentację określającą położenie, powierzchnię i miąższość torfowiska oraz rodzaj
występującego tam torfu;
2) projekt eksploatacji, uwzględniający podział na etapy i termin jej zakończenia;
3) projekt rekultywacji torfowiska i termin jej zakończenia;
4) ocenę wpływu eksploatacji torfowiska na środowisko przyrodnicze, ze szczególnym
uwzględnieniem gospodarki wodnej.
6. Nie wymaga się decyzji, o których mowa w ust. 1 i 2, jeżeli grunty rolne mają być użytkowane na cele
leśne.
orzeczenia sądów
Art. 12.
1. Osoba, która uzyskała zezwolenie na wyłączenie gruntów z produkcji, jest obowiązana uiścić
należność i opłaty roczne, a w odniesieniu do gruntów leśnych - także jednorazowe odszkodowanie w razie
dokonania przedwczesnego wyrębu drzewostanu. Obowiązek taki powstaje od dnia faktycznego wyłączenia
gruntów z produkcji.
2. Właściciel, który w okresie 2 lat zrezygnuje w całości lub w części z uzyskanego prawa do wyłączenia
gruntów z produkcji rolniczej lub leśnej, otrzymuje zwrot należności, jaką uiścił, odpowiednio do powierzchni
gruntów niewyłączonych z produkcji. Zwrot uiszczonej należności następuje w terminie do trzech miesięcy od
dnia zgłoszenia rezygnacji.
3. W razie zbycia gruntów, co do których wydano decyzje, o których mowa w art. 11 ust. 1 i 2, a
niewyłączonych jeszcze z produkcji, obowiązek uiszczenia należności i opłat rocznych ciąży na nabywcy,
który wyłączył grunt z produkcji. Zbywający jest obowiązany uprzedzić nabywcę o tym obowiązku.
4. W razie zbycia gruntów wyłączonych z produkcji, obowiązek uiszczania opłat rocznych przechodzi na
nabywcę. Zbywający jest obowiązany uprzedzić o tym nabywcę.
5. Wysokość jednorazowego odszkodowania za przedwczesny wyrąb drzewostanu stanowi różnicę
między spodziewaną wartością drzewostanu w wieku rębności, określonym w planie urządzania lasu, a
wartością w chwili jego wyrębu. W drzewostanach młodszych, w których nie można pozyskać sortymentów
drzewnych, odszkodowanie to stanowi wartość kosztów poniesionych na założenie i pielęgnację
drzewostanów.
5a. Minister właściwy do spraw środowiska określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady
ustalania jednorazowego odszkodowania, o którym mowa w ust. 5, za przedwczesny wyrąb drzewostanu,
uwzględniając wartość drzewostanów, stopień zadrzewienia drzewostanu w wieku wyrębu faktycznego,
powierzchnię drzewostanu oraz aktualną cenę sprzedaży 1 m
3
drewna.
6. Należność pomniejsza się o wartość gruntu, ustaloną według cen rynkowych stosowanych w danej
miejscowości w obrocie gruntami, w dniu faktycznego wyłączenia tego gruntu z produkcji.
7. Należność za wyłączenie z produkcji 1 ha gruntów rolnych wymienionych w art. 2 ust. 1 pkt 1, 3 i 5
wynosi:
Grunty orne i sady, pod budynkami i
urządzeniami wchodzącymi w skład
gospodarstw rolnych oraz pod
zadrzewieniami i zakrzewieniami
śródpolnymi, w tym pod pasami
przeciwwietrznymi i urządzeniami
przeciwerozyjnymi
Łąki i pastwiska trwałe, pod budynkami i
urządzeniami wchodzącymi w skład
gospodarstw rolnych oraz pod
zadrzewieniami i zakrzewieniami
śródpolnymi, w tym pod pasami
przeciwwietrznymi i urządzeniami
przeciwerozyjnymi
klasa
równowartość ton
ziarna żyta
klasa
równowartość ton
ziarna żyta
wytworzone z gleb pochodzenia mineralnego
I
II
IIIa
IIIb
750
650
550
450
Ł i Ps I
Ł i Ps II
Ł i Ps III
750
620
500
wytworzone z gleb pochodzenia organicznego
IVa
IVb
V
VI
350
250
200
150
Ł i Ps IV
Ł V
Ps V
Ł i Ps VI
300
250
200
150
8. Równowartość tony ziarna żyta ustala się w wysokości stosowanej do wymierzania podatku rolnego,
ogłaszanej przez Główny Urząd Statystyczny.
9. Należność za wyłączenie z produkcji parków wiejskich oraz gruntów wymienionych w art. 2 ust. 1 pkt
4 i 10 ustala się jak za grunty pod budynkami i urządzeniami wchodzącymi w skład gospodarstw rolnych oraz
grunty pod zadrzewieniami i zakrzewieniami śródpolnymi.
10. Należność za wyłączenie z produkcji 1 ha gruntów pod stawami rybnymi oraz za grunty wymienione
w art. 2 ust. 1 pkt 6-9 wynosi równowartość 400 ton ziarna żyta.
11. Należność za wyłączenie z produkcji 1 ha gruntu leśnego bez drzewostanu wynosi:
Lp.
Typy siedliskowe lasów
Równowartość ceny 1 m
3
drewna w wysokości
ogłaszanej przez Główny
Urząd Statystyczny
1
Lasy: świeży, wilgotny, łęgowy i górski oraz ols
jesionowy i ols górski
2.000
2
Lasy mieszane: świeży, wilgotny i bagienny,
wyżynny, górski i ols
1.500
3
Bory mieszane: świeży, wilgotny, bagienny, wyżynny
i górski
1.150
4
Bory: świeży, wilgotny, górski
600
5
Bory: suchy i bagienny
250
12. Należność i opłaty roczne za wyłączenie z produkcji gruntów leśnych w lasach ochronnych są
wyższe o 50 % od należności i opłat, o których mowa w ust. 11.
13. Należność uiszcza się w terminie do 60 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna.
14. Opłatę roczną za dany rok uiszcza się w terminie do dnia 30 czerwca tego roku, przyjmując za
[ Pobierz całość w formacie PDF ]