ustawa o ochronie przeciwpozarowej, BHP, P.POŻ - W ZAKŁADZIE [ Pobierz całość w formacie PDF ]
USTAWA
z dnia 24 sierpnia 1991 r.
o ochronie przeciwpożarowej.
(tekst jednolity z 2002r. Dz.U. Nr 147, poz. 1229 ze zmianami)
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
Ochrona przeciwpożarowa polega na realizacji przedsięwzięć mających na celu ochronę
życia, zdrowia, mienia lub środowiska przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym
zagrożeniem poprzez:
1) zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski żywiołowej lub innego
miejscowego zagrożenia,
2) zapewnienie sił i środków do zwalczania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego
zagrożenia,
3) prowadzenie działań ratowniczych.
Art. 2.
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) zapobieżeniu powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski żywiołowej lub innego
miejscowego zagrożenia - rozumie się przez to:
a) zapewnienie koniecznych warunków ochrony technicznej nieruchomościom i
ruchomościom,
b) tworzenie warunków organizacyjnych i formalnoprawnych zapewniających ochronę ludzi i
mienia, a także przeciwdziałających powstawaniu lub minimalizujących skutki pożaru,
klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia,
2) działaniach ratowniczych - rozumie się przez to każdą czynność podjętą w celu ochrony życia,
zdrowia, mienia lub środowiska, a także likwidację przyczyn powstania pożaru, wystąpienia
klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia,
3) innym miejscowym zagrożeniu - rozumie się przez to zdarzenie wynikające z rozwoju
cywilizacyjnego i naturalnych praw przyrody niebędące pożarem ani klęską żywiołową,
stanowiące zagrożenie dla życia, zdrowia, mienia lub środowiska, któremu zapobieżenie lub
którego usunięcie skutków nie wymaga zastosowania nadzwyczajnych środków,
4) krajowym systemie ratowniczo-gaśniczym - rozumie się przez to integralną część organizacji
bezpieczeństwa wewnętrznego państwa, obejmującą, w celu ratowania życia, zdrowia, mienia
lub środowiska, prognozowanie, rozpoznawanie i zwalczanie pożarów, klęsk żywiołowych lub
innych miejscowych zagrożeń; system ten skupia jednostki ochrony przeciwpożarowej, inne
służby, inspekcje, straże, instytucje oraz podmioty, które dobrowolnie w drodze umowy
cywilnoprawnej zgodziły się współdziałać w akcjach ratowniczych.
Rozdział 2
Zapobieganie pożarowi, klęsce żywiołowej lub innemu miejscowemu zagrożeniu
Art. 3.
1. Osoba fizyczna, osoba prawna, organizacja lub instytucja korzystające ze
środowiska, budynku, obiektu lub terenu są obowiązane zabezpieczyć je przed zagrożeniem
pożarowym lub innym miejscowym zagrożeniem.
2. Właściciel, zarządca lub użytkownik budynku, obiektu lub terenu, a także podmioty, o
których mowa w ust. 1, ponoszą odpowiedzialność za naruszenie przepisów przeciwpożarowych, w
trybie i na zasadach określonych w innych przepisach.
Art. 4.
1. Właściciel, zarządca lub użytkownik budynku, obiektu lub terenu, zapewniając jego
ochronę przeciwpożarową, obowiązany jest w szczególności:
1) przestrzegać przeciwpożarowych wymagań budowlanych, instalacyjnych i technologicznych,
2) wyposażyć budynek, obiekt lub teren w sprzęt pożarniczy i ratowniczy oraz środki gaśnicze
zgodnie z zasadami określonymi w odrębnych przepisach,
2a) zapewnić konserwację i naprawy sprzętu oraz urządzeń określonych w pkt 2, zgodnie z
zasadami i wymaganiami gwarantującymi sprawne i niezawodne ich funkcjonowanie,
3) zapewnić osobom przebywającym w budynku, obiekcie lub na terenie bezpieczeństwo i
możliwość ewakuacji,
4) przygotować budynek, obiekt lub teren do prowadzenia akcji ratowniczej,
4a) zaznajomić pracowników z przepisami przeciwpożarowymi,
5) ustalić sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru, klęski żywiołowej lub innego
miejscowego zagrożenia.
2. Czynności z zakresu ochrony przeciwpożarowej mogą wykonywać osoby posiadające
odpowiednie kwalifikacje.
3. Minister właściwy do spraw wewnętrznych
(1)
określi, w drodze rozporządzenia, wymagania
w zakresie kwalifikacji zawodowych oraz dotyczące warunków fizycznych i psychicznych osób
zatrudnionych w jednostkach ochrony przeciwpożarowej, o których mowa w art. 15 pkt 1a-5 i 8, a
także wymagania w zakresie kwalifikacji zawodowych innych osób wykonujących czynności z
zakresu ochrony przeciwpożarowej.
akty wykonawcze
Art. 5.
(2)
Właściciel, zarządca lub użytkownik budynku, obiektu lub terenu, obowiązany do
założenia urządzeń sygnalizacyjno-alarmowych, zobowiązany jest połączyć te urządzenia z
najbliższą komendą lub jednostką ratowniczo-gaśniczą Państwowej Straży Pożarnej, o ile w tym
budynku, obiekcie lub na terenie nie działa jego własna jednostka ratownicza.
akty wykonawcze
Art. 6.
1. Właściwe urzędy, instytucje, organizacje, przedsiębiorcy lub osoby fizyczne są
obowiązane uwzględnić wymagania w zakresie ochrony przeciwpożarowej przy zagospodarowaniu
i uzbrajaniu terenu.
2. Autorzy dokumentacji projektowej zapewniają jej zgodność z wymaganiami ochrony
przeciwpożarowej. Minister właściwy do spraw wewnętrznych
(3)
określi, w drodze rozporządzenia,
zakres, tryb i zasady uzgadniania projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej.
2a. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 2, określa się w szczególności:
1) rodzaje obiektów, których projekty budowlane wymagają uzgodnienia,
2) tryb i zakres dokonywania uzgodnień przez rzeczoznawców do spraw zabezpieczeń
przeciwpożarowych,
3)
(4)
szczegółowe zasady powoływania i odwoływania rzeczoznawców do spraw zabezpieczeń
przeciwpożarowych oraz nadzorowania ich działalności i podnoszenia przez nich kwalifikacji
zawodowych,
4) szczegółowe zasady prowadzenia kontroli przez komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży
Pożarnej nad uzgadnianiem projektów budowlanych pod względem ochrony przeciwpożarowej.
3. Obowiązek spełnienia wymagań ochrony przeciwpożarowej ciąży także na wytwórcy
maszyn, urządzeń i innych wyrobów oraz nabywcy licencji zagranicznych lub maszyn, urządzeń i
innych wyrobów pochodzących z importu.
4. Obowiązek, o którym mowa w ust. 3, ciąży również na użytkowniku maszyn, urządzeń i
innych wyrobów.
5. Rozpoczęcie eksploatacji nowej, przebudowanej lub wyremontowanej budowli, obiektu lub
terenu, maszyny, urządzenia lub instalacji albo innego wyrobu może nastąpić wyłącznie, gdy:
1) zostały spełnione wymagania przeciwpożarowe,
2) sprzęt, urządzenia pożarnicze i ratownicze oraz środki gaśnicze zapewniają skuteczną ochronę
przeciwpożarową.
akty wykonawcze
wzory
Art. 7.
1. Wyroby służące do ochrony przeciwpożarowej mogą być wprowadzone do obrotu i
stosowane wyłącznie na podstawie certyfikatu zgodności w rozumieniu przepisów o badaniach i
certyfikacji.
2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych
(5)
określi, w drodze rozporządzenia, wykaz
wyrobów, o których mowa w ust. 1.
3. Szczegółowe zasady, warunki i tryb wydawania certyfikatów zgodności określają przepisy o
badaniach i certyfikacji.
akty wykonawcze
Art. 8.
Korzystanie przez właściciela, zarządcę lub użytkownika budynku, obiektu lub terenu z
usług z zakresu ochrony przeciwpożarowej jest dobrowolne.
Art. 9.
Kto zauważy pożar, klęskę żywiołową lub inne miejscowe zagrożenie, obowiązany jest
niezwłocznie zawiadomić osoby znajdujące się w strefie zagrożenia oraz jednostkę ochrony
przeciwpożarowej bądź policję lub wójta albo sołtysa.
Art. 10.
1. Prawo do przeprowadzania czynności kontrolno-rozpoznawczych z zakresu ochrony
przeciwpożarowej mają uprawnieni strażacy pełniący służbę w Państwowej Straży Pożarnej oraz
osoby upoważnione przez komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej.
2. Zasady przeprowadzania czynności kontrolno-rozpoznawczych z zakresu ochrony
przeciwpożarowej określi minister właściwy do spraw wewnętrznych
(6)
w drodze rozporządzenia.
akty wykonawcze
Art. 11.
(7)
Strażacy, o których mowa w art. 10 ust. 1, w przypadku stwierdzenia naruszenia
przepisów przeciwpożarowych mają prawo do nakładania grzywny w drodze mandatu karnego.
Art. 11a.
Członkowie ochotniczych straży pożarnych mogą uczestniczyć w przeglądach
przeprowadzanych przez gminy w ramach realizacji zadań z zakresu ochrony przeciwpożarowej.
Rozdział 3
Organizacja ochrony przeciwpożarowej
Art. 12.
Minister właściwy do spraw wewnętrznych
(8)
odpowiada za realizację polityki
państwa w zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz pełni nadzór nad funkcjonowaniem krajowego
systemu ratowniczo-gaśniczego.
Art. 13.
(9)
1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia,
sposoby i warunki ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów.
2. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1, uwzględnia się:
1) czynności, których wykonywanie w obiektach budowlanych oraz na terenach przyległych do
nich jest zabronione ze względu na możliwość spowodowania pożaru lub jego
rozprzestrzeniania się albo możliwość wystąpienia utrudnień w prowadzeniu działań
ratowniczych lub ewakuacji,
2) sposób, w jaki właściciele, zarządcy lub użytkownicy obiektów budowlanych lub terenów
powinni spełniać swoje obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej,
3) sposoby postępowania przy używaniu lub przechowywaniu materiałów niebezpiecznych,
4) odpowiednie warunki ewakuacji oraz warunki, w których użytkowany budynek istniejący uznaje
się za zagrażający życiu ludzi,
5) wymagania, jakie powinny spełniać instalacje wodociągowe przeciwpożarowe,
6) zakres obligatoryjnego stosowania w obiektach budowlanych stałych urządzeń gaśniczych,
systemów sygnalizacji pożarowej obejmujących urządzenia sygnalizacyjno-alarmowe oraz
dźwiękowych systemów ostrzegawczych i gaśnic,
7) wymagania, jakie powinny spełniać instalacje i urządzenia techniczne w obiektach budowlanych,
8) sposoby prowadzenia prac niebezpiecznych pod względem pożarowym i oceny zagrożenia
wybuchem,
9) sposoby zabezpieczenia przeciwpożarowego lasów,
10) sposoby zabezpieczenia przeciwpożarowego zbioru palnych płodów rolnych, ich transportu i
składowania.
3. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, wymagania w
zakresie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych.
4. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 3, uwzględnia się:
1) rodzaje obiektów, w stosunku do których jest wymagane zapewnienie zaopatrzenia w wodę do
zewnętrznego gaszenia pożaru,
2) sposoby określania wymaganej ilości wody do celów przeciwpożarowych,
3) wymagania przeciwpożarowe, jakie powinny spełniać sieci wodociągowe,
4) źródła wody do zewnętrznego gaszenia pożaru,
5) wymagania, jakie powinny spełniać hydranty zewnętrzne przeciwpożarowe,
6) rodzaje obiektów budowlanych, do których powinna być doprowadzona droga pożarowa,
7) wymagania, jakie powinna spełniać droga pożarowa.
akty wykonawcze
Art. 14.
1. Krajowy system ratowniczo-gaśniczy ma na celu ochronę życia, zdrowia, mienia
lub środowiska poprzez:
1) walkę z pożarami lub innymi klęskami żywiołowymi,
2) ratownictwo techniczne,
3) ratownictwo chemiczne,
4) ratownictwo ekologiczne,
5) ratownictwo medyczne,
6)
(10)
współpracę z systemem Państwowe Ratownictwo Medyczne.
2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe
zasady organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, w szczególności w zakresie:
1) organizacji na obszarze powiatu, województwa i kraju,
2) walki z pożarami i innymi klęskami żywiołowymi,
3) ratownictwa technicznego, chemicznego, ekologicznego i medycznego,
4) dysponowania do działań ratowniczych,
5) kierowania działaniem ratowniczym,
6) prowadzenia dokumentacji zdarzeń określonych w art. 2 pkt 2 oraz dokumentacji
funkcjonowania krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego,
7) organizacji odwodów operacyjnych,
8)
(11)
organizacji stanowisk kierowania,
8)
(12)
organizacji centrów powiadamiania ratunkowego i stanowisk kierowania.
3. Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej, wojewoda lub starosta odpowiednio na
obszarze kraju, województwa lub powiatu określają zadania krajowego systemu ratowniczo-
gaśniczego, koordynują jego funkcjonowanie i kontrolują wykonywanie wynikających stąd zadań, a
w sytuacjach nadzwyczajnych zagrożeń życia, zdrowia lub środowiska kierują tym systemem.
4. Wojewoda i starosta wykonują swoje zadania przy pomocy odpowiednio wojewódzkiego i
powiatowego zespołu reagowania kryzysowego, działających na podstawie przepisów o stanie
klęski żywiołowej.
5. Wójt (burmistrz lub prezydent miasta) koordynuje funkcjonowanie krajowego systemu
ratowniczo-gaśniczego na obszarze gminy w zakresie ustalonym przez wojewodę. Zadanie to
wykonywane jest przy pomocy komendanta gminnego ochrony przeciwpożarowej, jeżeli
komendant taki został zatrudniony przez gminę.
6.-9. (skreślone).
akty wykonawcze
Art. 15.
Jednostkami ochrony przeciwpożarowej są:
1) jednostki organizacyjne Państwowej Straży Pożarnej,
1a) jednostki organizacyjne wojskowej ochrony przeciwpożarowej,
2) zakładowa straż pożarna,
3) zakładowa służba ratownicza,
4) gminna zawodowa straż pożarna,
4a) powiatowa (miejska) zawodowa straż pożarna,
5) terenowa służba ratownicza,
6) ochotnicza straż pożarna,
7) związek ochotniczych straży pożarnych,
8) inne jednostki ratownicze.
orzeczenia sądów
Art. 16.
Zadania i organizację Państwowej Straży Pożarnej określa odrębna ustawa.
Art. 16a.
1. Jednostki ochrony przeciwpożarowej, o których mowa w art. 15 pkt 2-5 i 8, tworzy
się jako jednostki umundurowane i wyposażone w specjalistyczny sprzęt, przeznaczone do walki z
pożarami, klęskami żywiołowymi lub innymi miejscowymi zagrożeniami.
2. W jednostkach wymienionych w art. 15 pkt 2-5 i 8 zatrudnieni są pracownicy podlegający
szczególnym obowiązkom wynikającym z charakteru pracy oraz posiadający odpowiednie
kwalifikacje i warunki psychofizyczne, zwani dalej "strażakami jednostek ochrony
przeciwpożarowej".
Art. 17.
1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, a za jego zgodą inni ministrowie,
wojewodowie, organy jednostek samorządu terytorialnego, mogą, w drodze zarządzenia, tworzyć,
przekształcać lub likwidować zakładowe straże pożarne, zakładowe służby ratownicze, gminne
(miejskie) albo powiatowe (miejskie) zawodowe straże pożarne, terenowe służby ratownicze lub
inne jednostki ratownicze, uwzględniając częstotliwość występowania pożarów, klęsk żywiołowych
i innych miejscowych zagrożeń oraz potrzeby w zakresie zapewnienia należytej ochrony
przeciwpożarowej na danym terenie.
2. Instytucje, organizacje, osoby prawne lub fizyczne mogą, za zgodą ministra właściwego do
spraw wewnętrznych, tworzyć, przekształcać lub likwidować zakładowe straże pożarne, zakładowe
służby ratownicze, gminne (miejskie) albo powiatowe (miejskie) zawodowe straże pożarne,
terenowe służby ratownicze lub inne jednostki ratownicze, uwzględniając częstotliwość
występowania pożarów, klęsk żywiołowych i innych miejscowych zagrożeń oraz potrzeby w
zakresie zapewnienia należytej ochrony przeciwpożarowej na danym terenie.
Art. 18.
Organizację i szczegółowe zasady funkcjonowania zakładowej straży pożarnej,
zakładowej służby ratowniczej, gminnej zawodowej straży pożarnej, terenowej służby ratowniczej
oraz innych jednostek ratowniczych - określą osoby prawne lub fizyczne je tworzące, w
porozumieniu i pod nadzorem komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej
właściwego ze względu na teren działania.
Art. 19.
1. Ochotnicza straż pożarna i związek ochotniczych straży pożarnych funkcjonują w
oparciu o przepisy ustawy - Prawo o stowarzyszeniach.
1a. Ochotnicza straż pożarna jest jednostką umundurowaną, wyposażoną w specjalistyczny
sprzęt, przeznaczoną w szczególności do walki z pożarami, klęskami żywiołowymi lub innymi
miejscowymi zagrożeniami.
2. Szczegółowe zadania i organizację ochotniczej straży pożarnej i ich związku określa statut.
3. Wszelkie sprawy dotyczące ochrony przeciwpożarowej, określone w statucie ochotniczej
straży pożarnej i ich związku, wymagają uzgodnienia z komendantem powiatowym (miejskim)
Państwowej Straży Pożarnej właściwym ze względu na teren działania lub Komendantem
Głównym Państwowej Straży Pożarnej w przypadku związku ochotniczych straży pożarnych
działającego na terenie całego kraju.
Art. 20.
Minister właściwy do spraw wewnętrznych
(13)
określi, w drodze rozporządzenia,
zakres, szczegółowe warunki i tryb włączania jednostek ochrony przeciwpożarowej, o których
mowa w art. 15 pkt 1a-6 i 8, do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego.
akty wykonawcze
Art. 21.
1. Wojewoda może żądać od:
[ Pobierz całość w formacie PDF ]