ustawa o odpowiedzialnosci podmiotow zbiorowych, Studia, Prawo karne [ Pobierz całość w formacie PDF ]
©Kancelaria Sejmu s. 1/15
USTAWA
Opracowano na pod-
stawie: Dz.U. z 2002
r. Nr 197, poz. 1661;
z dnia 28 października 2002 r.
o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione
pod groźbą kary
Art. 1.
Ustawa określa zasady odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabro-
nione pod groźbą kary jako przestępstwa lub przestępstwa skarbowe oraz zasady po-
stępowania w przedmiocie takiej odpowiedzialności.
Art. 2.
1. Podmiotem zbiorowym w rozumieniu ustawy jest osoba prawna oraz jednostka
organizacyjna niemająca osobowości prawnej, z wyłączeniem Skarbu Państwa,
jednostek samorządu terytorialnego i ich związków oraz organów państwowych
i samorządu terytorialnego.
2. Podmiotem zbiorowym w rozumieniu ustawy jest również spółka handlowa
z udziałem Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub związku ta-
kich jednostek, spółka kapitałowa w organizacji, podmiot w stanie likwidacji
oraz przedsiębiorca niebędący osobą fizyczną, a także zagraniczna jednostka or-
ganizacyjna.
Art. 3.
Podmiot zbiorowy podlega odpowiedzialności za czyn zabroniony, którym jest za-
chowanie osoby fizycznej:
1) działającej w imieniu lub w interesie podmiotu zbiorowego w ramach
uprawnienia lub obowiązku do jego reprezentowania, podejmowania w jego
imieniu decyzji lub wykonywania kontroli wewnętrznej albo przy przekro-
czeniu tego uprawnienia lub niedopełnieniu tego obowiązku;
2) dopuszczonej do działania w wyniku przekroczenia uprawnień lub niedopeł-
nienia obowiązków przez osobę, o której mowa w pkt 1;
3) działającej w imieniu lub w interesie podmiotu zbiorowego, za zgodą lub
wiedzą osoby, o której mowa w pkt 1;
4) będącej przedsiębiorcą
- jeżeli zachowanie to przyniosło lub mogło przynieść podmiotowi zbioro-
wemu korzyść, chociażby niemajątkową.
09-12-02
©Kancelaria Sejmu s. 2/15
Art. 4.
Podmiot zbiorowy podlega odpowiedzialności, jeżeli popełnienie przestępstwa lub
przestępstwa skarbowego przez osobę, o której mowa w art. 3, zostało stwierdzone
prawomocnym wyrokiem skazującym, nakazem karnym, prawomocnym orzeczeniem
o zezwoleniu na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności lub prawomocnym
orzeczeniem warunkowo umarzającym postępowanie albo prawomocnym orzecze-
niem o umorzeniu postępowania z powodu okoliczności wyłączających ściganie
sprawcy.
Art. 5.
Podmiot zbiorowy podlega odpowiedzialności w razie stwierdzenia co najmniej bra-
ku należytej staranności w wyborze osoby fizycznej, o której mowa w art. 3 pkt 2 lub
3, lub co najmniej braku należytego nadzoru nad tą osobą albo gdy organizacja dzia-
łalności tego podmiotu nie zapewnia uniknięcia popełnienia czynu zabronionego, a
mogło je zapewnić zachowanie należytej, wymaganej w danych okolicznościach
ostrożności przez osobę, o której mowa w art. 3 pkt 1 lub 4.
Art. 6.
Odpowiedzialność albo brak odpowiedzialności podmiotu zbiorowego na zasadach
określonych w niniejszej ustawie nie wyłącza odpowiedzialności cywilnej za wyrzą-
dzoną szkodę, odpowiedzialności administracyjnej ani indywidualnej odpowiedzial-
ności prawnej sprawcy czynu zabronionego.
Art. 7.
1. Za czyn określony w ustawie wobec podmiotu zbiorowego orzeka się karę pie-
niężną w wysokości do 10% przychodu określonego w trybie przepisów o po-
datku dochodowym od osób prawnych, osiągniętego w roku podatkowym po-
przedzającym wydanie orzeczenia.
2. Jeżeli przychód, o którym mowa w ust. 1, jest niższy niż 1 000 000 zł, karę pie-
niężną orzeka się w wysokości do 10% wydatków poniesionych w roku poprze-
dzającym wydanie orzeczenia.
3. Kara pieniężna orzeczona na podstawie ust. 1 lub 2 nie może być niższa niż
5 000 zł.
Art. 8.
1. Wobec podmiotu zbiorowego orzeka się przepadek:
1) przedmiotów pochodzących chociażby pośrednio z czynu zabronionego lub
które służyły lub były przeznaczone do popełnienia czynu zabronionego;
2) korzyści majątkowej pochodzącej chociażby pośrednio z czynu zabronione-
go;
09-12-02
©Kancelaria Sejmu s. 3/15
3) równowartości przedmiotów lub korzyści majątkowej pochodzących cho-
ciażby pośrednio z czynu zabronionego.
2. Przepadku wymienionego w ust. 1 nie orzeka się, jeżeli przedmiot, korzyść ma-
jątkowa lub ich równowartość podlega zwrotowi innemu uprawnionemu pod-
miotowi.
Art. 9.
1. Wobec podmiotu zbiorowego można orzec:
1) zakaz promocji lub reklamy prowadzonej działalności, wytwarzanych lub
sprzedawanych wyrobów, świadczonych usług lub udzielanych świadczeń;
2) zakaz korzystania z dotacji, subwencji lub innych form wsparcia finansowe-
go środkami publicznymi;
3) zakaz korzystania z pomocy organizacji międzynarodowych, których Rzecz-
pospolita Polska jest członkiem;
4) zakaz ubiegania się o zamówienia publiczne;
5) zakaz prowadzenia określonej działalności podstawowej lub ubocznej;
6) podanie wyroku do publicznej wiadomości.
2. Zakazy, o których mowa w ust. 1 pkt 1-5, orzeka się na okres od 1 roku
do lat 5; orzeka się je w latach.
3. Zakazu, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, nie orzeka się, jeżeli jego orzeczenie mo-
głoby doprowadzić do upadłości albo likwidacji podmiotu zbiorowego lub
zwolnień, o których mowa w art. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczegól-
nych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn do-
tyczących zakładu pracy (Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 980 i Nr 135, poz. 1146).
Art. 10.
Orzekając karę pieniężną, zakazy lub podanie wyroku do publicznej wiadomości, sąd
uwzględnia w szczególności rozmiary korzyści uzyskanej przez podmiot zbiorowy,
a także społeczne następstwa ukarania.
Art. 11.
1. Orzekając karę pieniężną lub przepadek, sąd uwzględnia prawomocne orzeczenie
o nałożeniu na podmiot zbiorowy odpowiedzialności posiłkowej za grzywnę lub
przepadek orzeczone wobec osoby fizycznej, o której mowa w art. 3, za prze-
stępstwo skarbowe określone w Kodeksie karnym skarbowym.
2. Orzekając przepadek korzyści majątkowej lub jej równowartości, sąd uwzględnia
prawomocne orzeczenie wydane na podstawie art. 52 Kodeksu karnego lub
art. 24 § 5 Kodeksu karnego skarbowego, nakładające na podmiot zbiorowy
obowiązek zwrotu korzyści majątkowej osiągniętej w wyniku przestępstwa oso-
by fizycznej, o której mowa w art. 3.
09-12-02
©Kancelaria Sejmu s. 4/15
Art. 12.
W szczególnie uzasadnionych wypadkach, gdy czyn zabroniony stanowiący podsta-
wę odpowiedzialności podmiotu zbiorowego nie przyniósł temu podmiotowi korzy-
ści, sąd może odstąpić od orzeczenia kary pieniężnej, poprzestając na orzeczeniu
przepadku, zakazu lub podania wyroku do publicznej wiadomości, z zastrzeżeniem
przepisów art. 8 ust. 2 i art. 11.
Art. 13.
Jeżeli przed upływem 5 lat od orzeczenia kary pieniężnej zostanie ponownie popeł-
niony czyn zabroniony stanowiący podstawę odpowiedzialności podmiotu zbiorowe-
go, wobec tego podmiotu można orzec karę pieniężną w wysokości do górnej granicy
ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę; przepisu art. 9 ust. 3 nie stosuje się.
Art. 14.
Kary pieniężnej, przepadku, zakazów ani podania wyroku do publicznej wiadomości
nie orzeka się wobec podmiotu zbiorowego, jeżeli od dnia wydania orzeczenia,
o którym mowa w art. 4, upłynęło 10 lat.
Art. 15.
Kary pieniężnej, przepadku, zakazów ani podania wyroku do publicznej wiadomości
nie wykonuje się, jeżeli od uprawomocnienia się wyroku stwierdzającego odpowie-
dzialność podmiotu zbiorowego za czyn zabroniony pod groźbą kary upłynęło 10 lat.
Art. 16.
1. Podmiot zbiorowy podlega odpowiedzialności na podstawie ustawy, jeżeli osoba,
o której mowa w art. 3, popełniła przestępstwo:
1) przeciwko obrotowi gospodarczemu, określone w:
a) art. 296-306 oraz art. 308 Kodeksu karnego,
b) art. 90f-90k ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpiecze-
niowej (Dz.U. z 1996 r. Nr 11, poz. 62, z 1997 r. Nr 43, poz. 272, Nr
88, poz. 554, Nr 107, poz. 685, Nr 121, poz. 769 i 770 i Nr 139, poz.
934, z 1998 r. Nr 155, poz. 1015, z 1999 r. Nr 49, poz. 483, Nr 101,
poz. 1178 i Nr 110, poz. 1255, z 2000 r. Nr 43, poz. 483, Nr 48, poz.
552, Nr 70, poz. 819, Nr 114, poz. 1193, Nr 116, poz. 1216, z 2001 r.
Nr 37, poz. 424, Nr 88, poz. 961, Nr 100, poz. 1084 i Nr 110, poz. 1189
oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 41, poz. 365 i Nr 153, poz. 1271),
c) art. 38-43a ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o obligacjach (Dz.U.
z 2001 r. Nr 120, poz. 1300),
d) art. 171 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz.U. z
2002 r. Nr 72, poz. 665, Nr 126, poz. 1070, Nr 141, poz. 1178, Nr 144,
poz. 1208, Nr 153, poz. 1271 i Nr 169, poz. 1385 i 1387),
09-12-02
©Kancelaria Sejmu s. 5/15
e) art. 303-305 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności prze-
mysłowej (Dz. U z 2001 r. Nr 49, poz. 508 oraz z 2002 r. Nr 74, poz.
676, Nr 108, poz. 945, Nr 113, poz. 983 i Nr 153, poz. 1271),
f) art. 585-592 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek han-
dlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037, z 2001 r. Nr 102, poz. 117),
g) art. 33 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. o obrocie z zagranicą towa-
rami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpie-
czeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju
i bezpieczeństwa oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 119, poz.
1250, z 2001 r. Nr 154, poz. 1789 oraz z 2002 r. Nr 41, poz. 365, Nr 74,
poz. 676 i Nr 89, poz. 804),
h) art. 36 oraz art. 37 ustawy z dnia 22 czerwca 2001 r. o wykonywaniu
działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami
wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią
o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 67,
poz. 679 oraz z 2002 r. Nr 74, poz. 676 i Nr 117, poz. 1007);
2) przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, określone w:
a) art. 310-314 Kodeksu karnego,
b) art. 165-177 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. - Prawo o publicznym
obrocie papierami wartościowymi (Dz.U. z 2002 r. Nr 49, poz. 447),
c) art. 37 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach
hipotecznych (Dz.U. Nr 140, poz. 940, z 1998 r. Nr 107, poz. 669,
z 2000 r. Nr 6, poz. 70 i Nr 60, poz. 702, z 2001 r. Nr 39, poz. 459 oraz
z 2002 r. Nr 126, poz. 1007 i Nr 153, poz. 1271);
3) łapownictwa i płatnej protekcji, określone w art. 228-230 Kodeksu karnego;
4) przeciwko ochronie informacji, określone w art. 267-269 Kodeksu karnego;
5) przeciwko wiarygodności dokumentów, określone w art. 270-273 Kodeksu
karnego;
6) przeciwko mieniu, określone w art. 286 i 287 oraz w art. 291-293 Kodeksu
karnego;
7) przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, określone w art. 200 § 2, art.
202 oraz w art. 204 Kodeksu karnego;
8) przeciwko środowisku, określone w:
a) art. 181-184 oraz art. 186-188 Kodeksu karnego,
b) art. 34 ustawy z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach
chemicznych (Dz. U. Nr 11, poz. 84, Nr 100, poz. 1085, Nr 123, poz.
1350 i Nr 125, poz. 1367 oraz z 2002 r. Nr 135, poz. 1145 i Nr 142,
poz. 1187),
c) art. 69 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. Nr 62,
poz. 628 oraz z 2002 r. Nr 41, poz. 365 i Nr 113, poz. 984),
d) art. 58-64 ustawy z dnia 22 czerwca 2001 r. o organizmach genetycznie
zmodyfikowanych (Dz.U. Nr 76, poz. 811 oraz z 2002 r. Nr 25, poz.
253 i Nr 41, poz. 365);
09-12-02
[ Pobierz całość w formacie PDF ]