ustawa o referendum lokalnym, prawo administracyjne(1) [ Pobierz całość w formacie PDF ]
©Kancelaria Sejmu
s. 1/1
USTAWA
z dnia 15 września 2000 r.
o referendum lokalnym
Opracowano na pod-
stawie: Dz.U. z 2000
r. Nr 88, poz. 985, z
2002 r. Nr 23, poz.
220, Nr 113, poz. 984,
Nr 153, poz. 1271, z
2004 r. Nr 102, poz.
1055, z 2005 r. Nr
175, poz. 1457, z 2007
r. Nr 112, poz. 766.
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
1. Ustawa określa zasady i tryb przeprowadzania referendum lokalnego.
2. W zakresie nieuregulowanym w ustawie do referendum lokalnego stosuje się
odpowiednio przepisy ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. - Ordynacja wyborcza do
rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz.U. Nr 95, poz. 602 i Nr
160, poz. 1060).
Art. 2.
1. W referendum lokalnym, zwanym dalej „referendum”, mieszkańcy jednostki sa-
morządu terytorialnego jako członkowie wspólnoty samorządowej wyrażają w
drodze głosowania swoją wolę co do sposobu rozstrzygania sprawy dotyczącej
tej wspólnoty, mieszczącej się w zakresie zadań i kompetencji organów danej
jednostki lub w sprawie odwołania organu stanowiącego tej jednostki, a w przy-
padku gminy także wójta (burmistrza, prezydenta miasta).
2. Referendum polega na udzieleniu na urzędowej karcie do głosowania pozytyw-
nej lub negatywnej odpowiedzi na postawione pytanie lub pytania w zakresie
spraw określonych w ust. 1 albo na dokonaniu wyboru pomiędzy zaproponowa-
nymi wariantami.
Art. 3.
W referendum mają prawo brać udział osoby stale zamieszkujące na obszarze danej
jednostki samorządu terytorialnego, posiadające czynne prawo wyborcze do organu
stanowiącego tej jednostki.
Art. 4.
Referendum przeprowadza się, z zastrzeżeniem art. 5 ust. 1, z inicjatywy organu sta-
nowiącego danej jednostki samorządu terytorialnego lub na wniosek co najmniej:
2007-07-10
©Kancelaria Sejmu
s. 2/2
1) 10% uprawnionych do głosowania mieszkańców gminy albo powiatu,
2) 5% uprawnionych do głosowania mieszkańców województwa.
Art. 5.
1. W sprawach odwołania organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego
przed upływem kadencji rozstrzyga się wyłącznie w drodze referendum prze-
prowadzonego na wniosek mieszkańców, o którym mowa w art. 4.
1a. Wniosek mieszkańców gminy, o którym mowa w ust. 1, może dotyczyć odwoła-
nia rady gminy i wójta (burmistrza, prezydenta miasta) albo odwołania jednego
z tych organów.
1b. Referendum w sprawie odwołania wójta (burmistrza, prezydenta miasta) może
być przeprowadzone także z inicjatywy rady gminy.
1c. Uchwała rady gminy o przeprowadzeniu referendum w sprawie odwołania wójta
(burmistrza, prezydenta miasta) podejmowana jest w trybie art. 28a albo art. 28b
ustawy, o której mowa w art. 6 pkt 1.
2. Wniosek mieszkańców, o którym mowa w ust. 1 i 1a, może zostać złożony po
upływie 10 miesięcy od dnia wyboru organu albo 10 miesięcy od dnia ostatniego
referendum w sprawie jego odwołania i nie później niż na 8 miesięcy przed za-
kończeniem jego kadencji.
Art. 6.
Referendum jest, odpowiednio do wspólnoty samorządowej, której spraw dotyczy:
1) referendum gminnym w rozumieniu ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samo-
rządzie gminnym (Dz.U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74, Nr 58, poz. 261, Nr 106,
poz. 496 i Nr 132, poz. 622, z 1997 r. Nr 9, poz. 43, Nr 106, poz. 679, Nr
107, poz. 686, Nr 113, poz. 734 i Nr 123, poz. 775, z 1998 r. Nr 155, poz.
1014 i Nr 162, poz. 1126 oraz z 2000 r. Nr 26, poz. 306, Nr 48, poz. 552 i
Nr 62, poz. 718),
2) referendum powiatowym w rozumieniu ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o
samorządzie powiatowym (Dz.U. Nr 91, poz. 578 i Nr 155, poz. 1014 oraz z
2000 r. Nr 12, poz. 136, Nr 26, poz. 306, Nr 48, poz. 552 i Nr 62, poz. 718),
3) referendum wojewódzkim w rozumieniu ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o
samorządzie województwa (Dz.U. Nr 91, poz. 576, Nr 155, poz. 1014, Nr
160, poz. 1060 i Nr 162, poz. 1126 oraz z 2000 r. Nr 12, poz. 136, Nr 26,
poz. 306, Nr 48, poz. 550 i 552 i Nr 62, poz. 718).
Art. 7.
Przedmiotem referendum gminnego może być również samoopodatkowanie się
mieszkańców na cele publiczne mieszczące się w zakresie zadań i kompetencji orga-
nów gminy; w tych sprawach rozstrzyga się wyłącznie w drodze referendum.
Art. 8.
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
2007-07-10
©Kancelaria Sejmu
s. 3/3
1) jednostkach samorządu terytorialnego - rozumie się przez to także miasto
stołeczne Warszawę,
2) (skreślony),
3) terytorialnych i obwodowych komisjach - rozumie się przez to, z zastrzeże-
niem przepisów niniejszej ustawy, terytorialne i obwodowe komisje wybor-
cze w rozumieniu ustawy, o której mowa w art. 1 ust. 2.
Rozdział 2
Referendum przeprowadzane z inicjatywy organu stanowiącego jednostki
samorządu terytorialnego
Art. 9.
1. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego podejmuje uchwałę w
sprawie przeprowadzenia referendum bezwzględną większością głosów swojego
ustawowego składu, z zastrzeżeniem art. 5 ust. 1c.
2. Uchwała, o której mowa w ust. 1, zawiera:
1) pytanie lub pytania referendum albo warianty zaproponowane mieszkańcom
jednostki do wyboru,
2) termin przeprowadzenia referendum,
3) wzór karty do głosowania,
4) kalendarz czynności związanych z przeprowadzeniem referendum.
3. W przypadku gdy przedmiotem referendum gminnego jest samoopodatkowanie
się mieszkańców na cele publiczne, uchwała rady gminy wskazuje również cel
lub cele oraz zasady samoopodatkowania.
Art. 10.
1. Uchwała organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego w sprawie
przeprowadzenia referendum podlega ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku
urzędowym, przy czym uchwała rady gminy podlega ponadto bezzwłocznemu
rozplakatowaniu lub ogłoszeniu w inny sposób zwyczajowo przyjęty w danej
gminie.
2. Referendum przeprowadza się w dzień wolny od pracy, najpóźniej w 50 dniu od
dnia opublikowania uchwały w wojewódzkim dzienniku urzędowym, z zastrze-
żeniem ust. 3.
3. Jeżeli wojewoda wydał rozstrzygnięcie nadzorcze stwierdzające nieważność
uchwały w sprawie przeprowadzenia referendum, w przypadku uwzględnienia
przez sąd administracyjny skargi złożonej na to rozstrzygnięcie, referendum
przeprowadza się w dzień wolny od pracy, najpóźniej w 50 dniu od dnia upra-
womocnienia się wyroku sądu administracyjnego.
4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, organ stanowiący jednostki samorządu
terytorialnego podejmuje uchwałę w sprawie aktualizacji kalendarza czynności,
o którym mowa w art. 9 ust. 2 pkt 4.
2007-07-10
©Kancelaria Sejmu
s. 4/4
Rozdział 3
Przepisy ogólne dotyczące referendum przeprowadzanego
na wniosek mieszkańców
Art. 11.
1. Z inicjatywą przeprowadzenia referendum na wniosek mieszkańców jednostki
samorządu terytorialnego wystąpić może:
1) grupa co najmniej 15 obywateli, którym przysługuje prawo wybierania do
organu stanowiącego danej jednostki samorządu terytorialnego, a w odnie-
sieniu do referendum gminnego - także pięciu obywateli, którym przysługu-
je prawo wybierania do rady gminy,
2) statutowa struktura terenowa partii politycznej działająca w danej jednostce
samorządu terytorialnego,
3) organizacja społeczna posiadająca osobowość prawną, której statutowym te-
renem działania jest co najmniej obszar danej jednostki samorządu teryto-
rialnego.
2. Podmioty, o których mowa w ust. 1, zwane są dalej „inicjatorami referendum”.
Art. 12.
1. Inicjator referendum powiadamia na piśmie przewodniczącego zarządu danej
jednostki samorządu terytorialnego, a w gminie wójta (burmistrza, prezydenta
miasta), o zamiarze wystąpienia z inicjatywą przeprowadzenia referendum.
2. Powiadomienie, o którym mowa w ust. 1, zawiera:
1) jeżeli inicjatorem referendum jest grupa obywateli - nazwiska, imiona, adre-
sy zamieszkania oraz numery ewidencyjne PESEL wszystkich członków
grupy oraz wskazanie osoby będącej jej pełnomocnikiem,
2) jeżeli inicjatorem referendum jest partia polityczna lub organizacja społecz-
na - nazwę inicjatora, adres siedziby oraz nazwisko, imię, adres zamieszka-
nia i numer ewidencyjny PESEL osoby będącej jej pełnomocnikiem, przy
czym do powiadomienia dołącza się poświadczony odpis z ewidencji partii
politycznych lub odpis z rejestru organizacji wraz z jej statutem,
3) określenie sprawy, w której ma zostać przeprowadzone referendum.
3. Przewodniczący zarządu jednostki samorządu terytorialnego, a w gminie wójt
(burmistrz, prezydent miasta),
niezwłocznie potwierdza na piśmie otrzymanie
powiadomienia.
4. Pełnomocnikiem inicjatora referendum może być jedynie osoba, której przysłu-
guje prawo wybierania do organu stanowiącego danej jednostki samorządu tery-
torialnego.
5. Na pisemny wniosek inicjatora referendum przewodniczący zarządu jednostki
samorządu terytorialnego, a w gminie wójt (burmistrz, prezydent miasta), w cią-
gu 14 dni od otrzymania wniosku powiadamia, w formie pisemnej, inicjatora re-
ferendum lub jego pełnomocnika o liczbie mieszkańców jednostki samorządu te-
2007-07-10
©Kancelaria Sejmu
s. 5/5
rytorialnego uprawnionych do głosowania, o której mowa w art. 4, objętych re-
jestrem wyborców w gminie na koniec kwartału poprzedzającego złożenie
wniosku. Liczbę tę dla powiatów i województw ustalają i niezwłocznie przeka-
zują właściwym starostom i marszałkom województw komisarze wyborczy na
podstawie kwartalnych meldunków o stanie rejestrów wyborców składanych
przez wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) do 10 dnia miesiąca następują-
cego po zakończeniu kwartału.
6. Inicjator referendum w sprawie odwołania organu jednostki samorządu teryto-
rialnego przed upływem kadencji powiadamia o zamiarze wystąpienia z taką
inicjatywą również komisarza wyborczego; do tego powiadomienia stosuje się
odpowiednio przepisy ust. 1-3.
Art. 13.
1. Inicjator referendum, na swój koszt, podaje do wiadomości mieszkańców danej
jednostki samorządu terytorialnego przedmiot zamierzonego referendum, przy
czym podanie do wiadomości w gminie następuje w sposób zwyczajowo przyję-
ty w danej gminie, a w powiecie i w województwie - poprzez ogłoszenie w pra-
sie codziennej ogólnodostępnej w danej jednostce samorządu terytorialnego.
2. Informacja o zamierzonym referendum powinna zawierać pytanie lub pytania re-
ferendum albo warianty zaproponowane do wyboru, a jeżeli wniosek dotyczy re-
ferendum w sprawie samoopodatkowania - cel lub cele oraz zasady samoopo-
datkowania.
3. Informacja o zamierzonym referendum w sprawie odwołania organu jednostki
samorządu terytorialnego zawiera uzasadnienie odwołania.
Art. 14.
1. W terminie 60 dni od dnia powiadomienia, o którym mowa w art. 12 ust. 1, ini-
cjator przeprowadzenia referendum zbiera podpisy mieszkańców uprawnionych
do wybierania organu stanowiącego danej jednostki samorządu terytorialnego,
którzy chcą poprzeć inicjatywę w tej sprawie.
2. Podpisy zbiera się na kartach, z których każda zawiera informacje o przedmiocie
zamierzonego referendum oraz o tym, że poparcia nie można wycofać. Karta
zawiera również:
1) nazwiska i imiona członków grupy oraz imię, nazwisko i miejsce zamiesz-
kania pełnomocnika, jeżeli inicjatorem referendum jest grupa obywateli,
2) nazwę i adres siedziby statutowej struktury terenowej partii politycznej lub
organizacji społecznej oraz imię, nazwisko i adres zamieszkania pełnomoc-
nika, jeżeli inicjatorem referendum jest partia polityczna lub organizacja
społeczna.
3. Podpisy popierające wniosek w sprawie przeprowadzenia referendum z inicjaty-
wy mieszkańców można zbierać w miejscu, czasie i w sposób wykluczający sto-
sowanie jakichkolwiek nacisków zmierzających do wymuszenia podpisów.
4. Mieszkaniec jednostki samorządu terytorialnego popierający wniosek o prze-
prowadzenie referendum podaje na karcie nazwisko, imię, adres zamieszkania i
numer ewidencyjny PESEL. Dane te potwierdza własnoręcznym podpisem. Wy-
cofanie udzielonego poparcia jest bezskuteczne.
2007-07-10
[ Pobierz całość w formacie PDF ]