ustawa o stanie kleski zywiolowej, Studia, Zarządzanie kryzysowe, Ustawy i rozporządzenia [ Pobierz całość w formacie PDF ]
Dz.U.02.62.558
2002.06.29
zm. Dz.U.02.74.676
art. 220
2006.06.29
zm. Dz.U.06.50.360
art. 3
2007.01.01
zm. Dz.U.06.191.1410
art. 55
2007.08.22
zm. Dz.U.07.89.590
art. 30
USTAWA
z dnia 18 kwietnia 2002 r.
o stanie klęski żywiołowej.
(Dz. U. z dnia 22 maja 2002 r.)
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
Ustawa określa tryb wprowadzenia i zniesienia stanu klęski żywiołowej, a także zasady
działania organów władzy publicznej oraz zakres ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela w
czasie stanu klęski żywiołowej.
Art. 2.
Stan klęski żywiołowej może być wprowadzony dla zapobieżenia skutkom katastrof
naturalnych lub awarii technicznych noszących znamiona klęski żywiołowej oraz w celu ich usunięcia.
Art. 3.
1. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) klęsce żywiołowej - rozumie się przez to katastrofę naturalną lub awarię techniczną, których skutki
zagrażają życiu lub zdrowiu dużej liczby osób, mieniu w wielkich rozmiarach albo środowisku na
znacznych obszarach, a pomoc i ochrona mogą być skutecznie podjęte tylko przy zastosowaniu
nadzwyczajnych środków, we współdziałaniu różnych organów i instytucji oraz specjalistycznych
służb i formacji działających pod jednolitym kierownictwem,
2) katastrofie naturalnej - rozumie się przez to zdarzenie związane z działaniem sił natury, w
szczególności wyładowania atmosferyczne, wstrząsy sejsmiczne, silne wiatry, intensywne opady
atmosferyczne, długotrwałe występowanie ekstremalnych temperatur, osuwiska ziemi, pożary, susze,
powodzie, zjawiska lodowe na rzekach i morzu oraz jeziorach i zbiornikach wodnych, masowe
występowanie szkodników, chorób roślin lub zwierząt albo chorób zakaźnych ludzi albo też działanie
innego żywiołu,
3) awarii technicznej - rozumie się przez to gwałtowne, nieprzewidziane uszkodzenie lub zniszczenie
obiektu budowlanego, urządzenia technicznego lub systemu urządzeń technicznych powodujące
przerwę w ich używaniu lub utratę ich właściwości.
2. Katastrofą naturalną lub awarią techniczną może być również zdarzenie wywołane działaniem
terrorystycznym.
Art. 4.
1. Stan klęski żywiołowej może być wprowadzony na obszarze, na którym wystąpiła klęska
żywiołowa, a także na obszarze, na którym wystąpiły lub mogą wystąpić skutki tej klęski.
2. Stan klęski żywiołowej wprowadza się na czas oznaczony, niezbędny dla zapobieżenia skutkom
klęski żywiołowej lub ich usunięcia, nie dłuższy niż 30 dni.
Art. 5.
1. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, może wprowadzić stan klęski żywiołowej z
własnej inicjatywy lub na wniosek właściwego wojewody.
2. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1, określa się przyczyny, datę wprowadzenia oraz
obszar i czas trwania stanu klęski żywiołowej, a także, w zakresie dopuszczonym niniejszą ustawą,
rodzaje niezbędnych ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela.
3. Rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, ogłasza się w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej
Polskiej, a ponadto podaje do publicznej wiadomości, w drodze obwieszczenia właściwego wojewody
przez rozplakatowanie w miejscach publicznych, a także w sposób zwyczajowo przyjęty na danym
obszarze.
4. Redaktorzy naczelni dzienników oraz nadawcy programów radiowych i telewizyjnych są
obowiązani do niezwłocznego, nieodpłatnego podania do publicznej wiadomości rozporządzenia Rady
Ministrów o wprowadzeniu stanu klęski żywiołowej, przekazanego im przez wojewodę właściwego ze
względu na siedzibę redakcji lub nadawcy.
Art. 6.
1. Stan klęski żywiołowej może zostać przedłużony na czas oznaczony, w drodze
rozporządzenia Rady Ministrów, po wyrażeniu przez Sejm zgody na to przedłużenie.
2. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, znosi stan klęski żywiołowej na całym obszarze jego
obowiązywania lub na części tego obszaru przed upływem czasu, na który został wprowadzony, jeżeli
ustaną przyczyny jego wprowadzenia.
3. Przepisy art. 5 stosuje się odpowiednio do rozporządzeń, o których mowa w ust. 1 i 2.
Rozdział 2
Zasady działania organów władzy publicznej
Art. 7.
W czasie stanu klęski żywiołowej organy władzy publicznej działają w dotychczasowych
strukturach organizacyjnych państwa i w ramach przysługujących im kompetencji, z zastrzeżeniem
przepisów niniejszej ustawy.
Art. 8.
W czasie stanu klęski żywiołowej działaniami prowadzonymi w celu zapobieżenia skutkom
klęski żywiołowej lub ich usunięcia kierują:
1) wójt (burmistrz, prezydent miasta) - jeżeli stan klęski żywiołowej wprowadzono tylko na obszarze
gminy,
2) starosta - jeżeli stan klęski żywiołowej wprowadzono na obszarze więcej niż jednej gminy wchodzącej
w skład powiatu,
3) wojewoda - jeżeli stan klęski żywiołowej wprowadzono na obszarze więcej niż jednego powiatu
wchodzącego w skład województwa,
4) minister właściwy do spraw wewnętrznych lub inny minister, do zakresu działania którego należy
zapobieganie skutkom danej klęski żywiołowej lub ich usuwanie, a w przypadku wątpliwości co do
właściwości ministra lub w przypadku gdy właściwych jest kilku ministrów - minister wyznaczony
przez Prezesa Rady Ministrów - jeżeli stan klęski żywiołowej wprowadzono na obszarze więcej niż
jednego województwa.
Art. 9.
1. W czasie stanu klęski żywiołowej właściwy miejscowo wójt (burmistrz, prezydent miasta)
kieruje działaniami prowadzonymi na obszarze gminy w celu zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub
ich usunięcia.
2. W zakresie działań, o których mowa w ust. 1, wójt (burmistrz, prezydent miasta) może wydawać
polecenia wiążące organom jednostek pomocniczych, kierownikom jednostek organizacyjnych
utworzonych przez gminę, kierownikom jednostek ochrony przeciwpożarowej działających na obszarze
gminy oraz kierownikom jednostek organizacyjnych czasowo przekazanych przez właściwe organy do
jego dyspozycji i skierowanych do wykonywania zadań na obszarze gminy.
3. W zakresie działań, o których mowa w ust. 1, wójt (burmistrz, prezydent miasta) może występować
do kierowników innych jednostek organizacyjnych niż określone w ust. 2, działających na obszarze gminy,
z wnioskami o wykonanie czynności niezbędnych w celu zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub ich
usunięcia. W razie odmowy wykonania tych czynności lub ich niewłaściwego wykonywania wójt
(burmistrz, prezydent miasta) niezwłocznie zawiadamia organ, któremu podlega kierownik lub który
sprawuje nadzór nad nim.
4. W zakresie działań, o których mowa w ust. 1, w przypadkach określonych w art. 8 pkt 2-4, wójt
(burmistrz, prezydent miasta niebędącego miastem na prawach powiatu) podlega staroście.
5. W razie niezdolności do kierowania lub niewłaściwego kierowania działaniami prowadzonymi w
celu zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięcia wojewoda z inicjatywy własnej lub na
wniosek starosty może zawiesić uprawnienia wójta (burmistrza, prezydenta miasta), określone w ust. 2 i 3,
oraz wyznaczyć pełnomocnika do kierowania tymi działaniami. Do pełnomocnika stosuje się odpowiednio
przepis ust. 4.
6. W przypadku, o którym mowa w art. 8 pkt 2, wójt (burmistrz, prezydent miasta) albo pełnomocnik,
o którym mowa w ust. 5, wykonują czynności kierownicze na właściwym dla siebie obszarze wobec
podmiotów, o których mowa w ust. 2.
Art. 10.
1. W czasie stanu klęski żywiołowej właściwy miejscowo starosta kieruje działaniami
prowadzonymi na obszarze powiatu w celu zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięcia.
2. W zakresie działań, o których mowa w ust. 1, starosta może wydawać polecenia wiążące wójtom
(burmistrzom, prezydentom miast niebędących miastami na prawach powiatu), kierownikom jednostek
organizacyjnych utworzonych przez powiat, kierownikom powiatowych służb, inspekcji i straży,
kierownikom jednostek ochrony przeciwpożarowej działających na obszarze powiatu oraz kierownikom
jednostek organizacyjnych czasowo przekazanych przez właściwe organy do jego dyspozycji i
skierowanych do wykonywania zadań na obszarze powiatu.
3. W zakresie działań, o których mowa w ust. 1, starosta może występować do kierowników innych
jednostek organizacyjnych niż określone w ust. 2, działających na obszarze powiatu, z wnioskami o
wykonanie czynności niezbędnych w celu zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięcia. W
razie odmowy wykonania tych czynności lub ich niewłaściwego wykonywania starosta niezwłocznie
zawiadamia organ, któremu podlega kierownik lub który sprawuje nadzór nad nim.
4. W zakresie działań, o których mowa w ust. 1, w przypadkach określonych w art. 8 pkt 3 i 4,
starosta podlega wojewodzie.
5. W razie niezdolności do kierowania lub niewłaściwego kierowania działaniami prowadzonymi w
celu zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięcia, wojewoda może zawiesić uprawnienia
starosty określone w ust. 2 i 3 oraz wyznaczyć pełnomocnika do kierowania tymi działaniami. Do
pełnomocnika stosuje się odpowiednio przepis ust. 4.
6. W przypadku, o którym mowa w art. 8 pkt 3, wójt (burmistrz, prezydent miasta) albo pełnomocnik,
o którym mowa w art. 9 ust. 5, oraz starosta albo pełnomocnik, o którym mowa w ust. 5, wykonują
czynności kierownicze na właściwym dla siebie obszarze wobec podmiotów, o których mowa odpowiednio
w ust. 2 oraz w art. 9 ust. 2.
Art. 11.
1. W czasie stanu klęski żywiołowej właściwy wojewoda kieruje działaniami prowadzonymi w
celu zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięcia na obszarze województwa.
2. W zakresie działań, o których mowa w ust. 1, wojewodzie są podporządkowane organy i jednostki
organizacyjne administracji rządowej i samorządu województwa działające na obszarze województwa
oraz inne siły i środki wydzielone do jego dyspozycji i skierowane do wykonywania tych działań na
obszarze województwa, w tym pododdziały i oddziały Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.
3. W zakresie działań, o których mowa w ust. 1, w przypadku określonym w art. 8 pkt 4 wojewoda
podlega właściwemu ministrowi.
4. W razie niezdolności do kierowania lub niewłaściwego kierowania działaniami prowadzonymi w
celu zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięcia minister, o którym mowa w art. 8 pkt 4,
może zawiesić uprawnienia wojewody, o których mowa w ust. 1 i 2, oraz wyznaczyć pełnomocnika do
kierowania tymi działaniami. Do pełnomocnika stosuje się odpowiednio przepis ust. 3.
5. W przypadku, o którym mowa w art. 8 pkt 4, wójt (burmistrz, prezydent miasta) albo pełnomocnik,
o którym mowa w art. 9 ust. 5, starosta albo pełnomocnik, o którym mowa w art. 10 ust. 5, oraz wojewoda
albo pełnomocnik, o którym mowa w ust. 4, wykonują czynności kierownicze na właściwym dla siebie
obszarze wobec podmiotów, o których mowa odpowiednio w ust. 2, w art. 9 ust. 2 oraz art. 10 ust. 2.
Art. 12.
(uchylony).
Art. 13.
1. W zakresie działań prowadzonych w celu zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub ich
usunięcia minister, o którym mowa w art. 8 pkt 4, może wydawać polecenia wiążące organom
administracji rządowej, z wyjątkiem Rady Ministrów, Prezesa Rady Ministrów i wiceprezesów Rady
Ministrów, a także wydawać polecenia wiążące organom samorządu terytorialnego.
2. W razie odmowy wykonania polecenia, o którym mowa w ust. 1, lub niewłaściwego wykonywania
polecenia przez:
1) organy administracji rządowej - minister, o którym mowa w art. 8 pkt 4, niezwłocznie zawiadamia
Prezesa Rady Ministrów,
2) organy samorządu terytorialnego - minister, o którym mowa w art. 8 pkt 4, może zawiesić
odpowiednie uprawnienia takiego organu oraz wyznaczyć pełnomocnika do wykonywania tych
uprawnień, zawiadamiając o tym właściwego wojewodę i Prezesa Rady Ministrów.
Art. 14.
Kierowanie działaniami prowadzonymi w celu zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub
ich usunięcia na obszarach i w obiektach jednostek organizacyjnych podległych, podporządkowanych lub
nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej, Ministra Sprawiedliwości, ministra właściwego do
spraw zagranicznych oraz ministra właściwego do spraw wewnętrznych, Szefa Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego lub Szefa Agencji Wywiadu wymaga współdziałania:
1) organu, o którym mowa w art. 8 pkt 1-3, z właściwymi kierownikami jednostek organizacyjnych
podległych, podporządkowanych lub nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej, Ministra
Sprawiedliwości, ministra właściwego do spraw zagranicznych oraz ministra właściwego do spraw
wewnętrznych, Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub Szefa Agencji Wywiadu,
2) ministra, o którym mowa w art. 8 pkt 4, z właściwym ministrem, Szefem Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego lub Szefem Agencji Wywiadu.
Art. 15.
1. Wojewodowie albo pełnomocnicy, o których mowa w art. 11 ust. 4, są obowiązani do
współdziałania i wzajemnego przekazywania informacji w zakresie zapobiegania skutkom klęski
żywiołowej lub ich usuwania.
2. Obowiązek przewidziany w ust. 1 dotyczy odpowiednio wójtów (burmistrzów, prezydentów miast),
starostów albo pełnomocników, o których mowa w art. 9 ust. 5 i art. 10 ust. 5.
Art. 16.
Minister, o którym mowa w art. 8 pkt 4, jest obowiązany do informowania na bieżąco
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i Prezesa Rady Ministrów o skutkach klęski żywiołowej i działaniach
podejmowanych w celu zapobieżenia tym skutkom lub ich usunięcia.
Art. 17.
1. W zapobieganiu skutkom klęski żywiołowej lub ich usuwaniu są obowiązane
uczestniczyć: Państwowa Straż Pożarna i inne jednostki ochrony przeciwpożarowej, Policja, jednostki
systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego, dyspozytorzy medyczni i centra powiadamiania
ratunkowego, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym
Ratownictwie Medycznym (Dz. U. Nr 190, poz. 1410), i jednostki ochrony zdrowia, Straż Graniczna,
Morska Służba Poszukiwania i Ratownictwa oraz inne właściwe w tych sprawach państwowe urzędy,
agencje, inspekcje, straże i służby.
2. Podmioty, o których mowa w ust. 1, podlegają kierownictwu organów, o których mowa w art. 8,
albo pełnomocników, o których mowa w art. 9 ust. 5, art. 10 ust. 5 i art. 11 ust. 4.
Art. 18.
1. W czasie stanu klęski żywiołowej, jeżeli użycie innych sił i środków jest niemożliwe lub
niewystarczające, Minister Obrony Narodowej może przekazać do dyspozycji wojewody, na którego
obszarze działania występuje klęska żywiołowa, pododdziały lub oddziały Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej
Polskiej, wraz ze skierowaniem ich do wykonywania zadań związanych z zapobieżeniem skutkom klęski
żywiołowej lub ich usunięciem.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, pododdziały i oddziały Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej
Polskiej pozostają pod dowództwem przełożonych służbowych i wykonują zadania określone przez
wojewodę.
3. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określi szczegółowe zasady udziału pododdziałów i
oddziałów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w zapobieganiu skutkom klęski żywiołowej lub ich
usuwaniu, uwzględniając:
1) rodzaje działań ratowniczych lub prewencyjnych, w których pododdziały i oddziały Sił Zbrojnych
Rzeczypospolitej Polskiej mogą brać udział,
2) sposób koordynowania i dowodzenia ich działaniami,
3) sposób zapewnienia im zabezpieczenia logistycznego.
Art. 19.
Kierujący działaniami prowadzonymi w celu zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub ich
usunięcia współpracują ze społecznymi organizacjami ratowniczymi, charytatywnymi, stowarzyszeniami,
fundacjami oraz innymi podmiotami działającymi na obszarze ich właściwości, a na wniosek lub za zgodą
tych podmiotów koordynują ich działalność.
Rozdział 3
Zakres ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela
Art. 20.
Ograniczenia wolności i praw człowieka i obywatela w stanie klęski żywiołowej stosuje się do
osób fizycznych zamieszkałych lub czasowo przebywających na obszarze, na którym został wprowadzony
stan klęski żywiołowej, oraz odpowiednio do osób prawnych i jednostek organizacyjnych nieposiadających
osobowości prawnej, mających siedzibę lub prowadzących działalność na obszarze, na którym został
wprowadzony stan klęski żywiołowej, z zastrzeżeniem art. 24 i art. 25.
Art. 21.
1. Ograniczenia, o których mowa w art. 20, mogą polegać na:
1) zawieszeniu działalności określonych przedsiębiorców,
2) nakazie lub zakazie prowadzenia działalności gospodarczej określonego rodzaju,
3) nakazaniu pracodawcy oddelegowania pracowników do dyspozycji organu kierującego działaniami
prowadzonymi w celu zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięcia,
4) całkowitej lub częściowej reglamentacji zaopatrzenia w określonego rodzaju artykuły,
5) obowiązku poddania się badaniom lekarskim, leczeniu, szczepieniom ochronnym oraz stosowaniu
innych środków profilaktycznych i zabiegów, niezbędnych do zwalczania chorób zakaźnych oraz
skutków skażeń chemicznych i promieniotwórczych,
6) obowiązku poddania się kwarantannie,
7) obowiązku stosowania środków ochrony roślin lub innych środków zapobiegawczych niezbędnych do
zwalczania organizmów szkodliwych dla ludzi, zwierząt lub roślin,
8) obowiązku stosowania określonych środków zapewniających ochronę środowiska,
9) obowiązku stosowania środków lub zabiegów niezbędnych do zwalczania chorób zakaźnych
zwierząt,
10) obowiązku opróżnienia lub zabezpieczenia lokali mieszkalnych bądź innych pomieszczeń,
11) dokonaniu przymusowych rozbiórek i wyburzeń budynków lub innych obiektów budowlanych albo ich
części,
12) nakazie ewakuacji w ustalonym czasie z określonych miejsc, obszarów i obiektów,
13) nakazie lub zakazie przebywania w określonych miejscach i obiektach oraz na określonych
obszarach,
14) zakazie organizowania lub przeprowadzania imprez masowych,
15) nakazie lub zakazie określonego sposobu przemieszczania się,
16) wykorzystaniu, bez zgody właściciela lub innej osoby uprawnionej, nieruchomości i rzeczy
ruchomych,
17) zakazie prowadzenia strajku w odniesieniu do określonych kategorii pracowników lub w określonych
dziedzinach,
18) ograniczeniu lub odstąpieniu od określonych zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, jednakże
niepowodującym bezpośredniego narażenia życia lub zdrowia pracownika,
19) wykonywaniu świadczeń osobistych i rzeczowych określonych w art. 22.
2. Ograniczenia, o których mowa w art. 20, w stosunku do osób zatrudnionych u pracodawcy, wobec
którego został wydany nakaz prowadzenia działalności gospodarczej określonego rodzaju, mogą polegać
na:
1) zmianie systemu, wymiaru i rozkładu czasu pracy, w tym wydłużeniu okresu rozliczeniowego do
dwunastu miesięcy, na zasadach określonych w Kodeksie pracy,
2) obowiązku pracy w niedziele, święta i dni wolne od pracy wynikające z rozkładu czasu pracy w
pięciodniowym tygodniu pracy, w tym wydłużeniu okresu rozliczeniowego do dwunastu miesięcy, na
zasadach określonych w Kodeksie pracy,
3) powierzeniu pracownikowi wykonywania pracy innego rodzaju niż wynikający z nawiązanego
stosunku pracy; w takim przypadku pracownik zachowuje prawo do dotychczasowego
wynagrodzenia, obliczonego według zasad obowiązujących przy obliczaniu wynagrodzenia za czas
urlopu wypoczynkowego.
3. Ograniczenia, o których mowa w ust. 2, nie mogą być stosowane wobec pracowników
[ Pobierz całość w formacie PDF ]