ustawa o stanie wojennym, Studia, Bezpieczeństwo narodowe, Zarządzanie kryzysowe [ Pobierz całość w formacie PDF ]
©Kancelaria Sejmu s. 1/20
USTAWA
z dnia 29 sierpnia 2002 r.
Opracowano na pod-
stawie: Dz.U. z 2002
r. Nr 156, poz. 1301,
z 2003 r. Nr 228, poz.
2261, z 2004 r. Nr
107, poz. 1135.
o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i
zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
Ustawa określa tryb wprowadzenia i zniesienia stanu wojennego, zasady działania
organów władzy publicznej oraz zakres ograniczeń wolności i praw człowieka i
obywatela w czasie stanu wojennego, a także kompetencje Naczelnego Dowódcy Sił
Zbrojnych i zasady jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Pol-
skiej.
Art. 2.
1. W razie zewnętrznego zagrożenia państwa, w tym spowodowanego działaniami
terrorystycznymi, zbrojnej napaści na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub
gdy z umowy międzynarodowej wynika zobowiązanie do wspólnej obrony prze-
ciwko agresji, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej może, na wniosek Rady Mi-
nistrów, wprowadzić stan wojenny na części albo na całym terytorium państwa.
2. We wniosku, o którym mowa w ust. 1, Rada Ministrów określa przyczyny i ob-
szar, na którym ma być wprowadzony stan wojenny, a także odpowiednie do
stopnia i charakteru zagrożenia, w zakresie dopuszczonym niniejszą ustawą, ro-
dzaje ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela.
Art. 3.
1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej niezwłocznie rozpatruje wniosek, o którym
mowa w art. 2 ust. 1, a następnie wydaje rozporządzenie o wprowadzeniu stanu
wojennego albo postanawia odmówić wydania takiego rozporządzenia. Rozpo-
rządzenie o wprowadzeniu stanu wojennego Prezydent Rzeczypospolitej Pol-
skiej przedstawia Sejmowi w ciągu 48 godzin od jego podpisania.
2. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1, określa się przyczyny wprowadze-
nia oraz obszar, na którym wprowadza się stan wojenny, a także - w zakresie
04-06-02
©Kancelaria Sejmu s. 2/20
dopuszczonym niniejszą ustawą - rodzaje ograniczeń wolności i praw człowieka
i obywatela.
Art. 4.
1. Stan wojenny obowiązuje od dnia ogłoszenia rozporządzenia, o którym mowa w
art. 3 ust. 1, w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.
2. W przypadku uchylenia rozporządzenia, o którym mowa w art. 3 ust. 1, przez
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwałę Sejmu w tej sprawie niezwłocznie
ogłasza się w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.
3. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o wprowadzeniu stanu
wojennego oraz inne akty prawne dotyczące tego stanu podaje się do publicznej
wiadomości, w drodze obwieszczenia właściwego wojewody, przez rozplakato-
wanie w miejscach publicznych, a także w sposób zwyczajowo przyjęty na da-
nym obszarze.
Art. 5.
Redaktorzy naczelni dzienników oraz nadawcy programów radiowych i telewizyj-
nych są obowiązani do niezwłocznego, nieodpłatnego podania do publicznej wiado-
mości rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o wprowadzeniu stanu
wojennego i innych aktów prawnych dotyczących tego stanu przekazanych im przez
wojewodę właściwego ze względu na siedzibę redakcji lub nadawcy.
Art. 6.
Minister właściwy do spraw zagranicznych notyfikuje Sekretarzowi Generalnemu
Organizacji Narodów Zjednoczonych i Sekretarzowi Generalnemu Rady Europy
wprowadzenie i przyczyny wprowadzenia stanu wojennego, a także jego zniesienie.
Art. 7.
1. Wprowadzenie stanu wojennego wywołuje skutki określone w niniejszej ustawie
i w innych przepisach dotyczących stanu wojennego w stosunku do organów
władzy publicznej, obywateli polskich zamieszkałych lub czasowo przebywają-
cych na obszarze, na którym został wprowadzony stan wojenny, osób prawnych
oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej mających
siedzibę lub prowadzących działalność gospodarczą na obszarze objętym stanem
wojennym.
2. W przypadku gdy niniejsza ustawa, a także inne ustawy albo ratyfikowane umo-
wy międzynarodowe nie stanowią inaczej oraz nie zabrania tego powszechnie
uznany zwyczaj międzynarodowy, przepis ust. 1 stosuje się również do cudzo-
ziemców przebywających na obszarze, na którym został wprowadzony stan wo-
jenny, oraz do ich mienia, jak również mienia innych państw.
Art. 8.
1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek Rady Ministrów, w drodze
rozporządzenia, znosi stan wojenny, jeżeli ustaną przyczyny, dla których stan
04-06-02
©Kancelaria Sejmu s. 3/20
wojenny został wprowadzony oraz zostanie przywrócone normalne funkcjono-
wanie państwa.
2. Przepisy art. 4 ust. 1 i 3 stosuje się odpowiednio do rozporządzenia, o którym
mowa
w ust. 1.
Rozdział 2
Zasady działania organów władzy publicznej
Art. 9.
W czasie stanu wojennego organy władzy publicznej działają w dotychczasowych
strukturach organizacyjnych państwa i w ramach przysługujących im kompetencji, z
zastrzeżeniem przepisów niniejszej ustawy.
Art. 10.
1. Jeżeli w czasie stanu wojennego wystąpi konieczność obrony państwa, obroną tą
kieruje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej we współdziałaniu z Radą Mini-
strów.
2. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w czasie stanu wojennego w szczególności:
1) postanawia, na wniosek Rady Ministrów, o przejściu organów władzy pu-
blicznej na określone stanowiska kierowania,
2) postanawia, na wniosek Rady Ministrów, o stanach gotowości bojowej Sił
Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, zwanych dalej „Siłami Zbrojnymi”,
3) określa, na wniosek Rady Ministrów, zadania Sił Zbrojnych w czasie stanu
wojennego,
4) może mianować, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, Naczelnego Dowód-
cę Sił Zbrojnych,
5) zatwierdza, na wniosek Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych, plany opera-
cyjnego użycia Sił Zbrojnych,
6) uznaje, na wniosek Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych, określone obszary
Rzeczypospolitej Polskiej jako strefy bezpośrednich działań wojennych.
Art. 11.
1. Rada Ministrów w czasie stanu wojennego w szczególności:
1) zarządza uruchomienie systemu kierowania obroną państwa,
2) zarządza przejście na wojenne, określone w odrębnych przepisach, zasady
działania organów władzy publicznej,
3) określa, na wniosek Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych, zasady działania
organów władzy publicznej w strefie bezpośrednich działań wojennych,
4) może zawiesić funkcjonowanie organów władzy publicznej w strefie bezpo-
średnich działań wojennych,
04-06-02
©Kancelaria Sejmu s. 4/20
5) może przekazać organom wojskowym określone kompetencje organów wła-
dzy publicznej w strefie bezpośrednich działań wojennych.
2. Jeżeli w czasie stanu wojennego Rada Ministrów nie może zebrać się na posie-
dzenie, konstytucyjne kompetencje Rady Ministrów wykonuje Prezes Rady Mi-
nistrów.
Art. 12.
Minister Obrony Narodowej w czasie stanu wojennego w szczególności:
1) dokonuje oceny zagrożeń wojennych i możliwości obronnych oraz formu-
łuje i przedstawia właściwym organom propozycje dotyczące obrony pań-
stwa,
2) koordynuje realizację zadań organów administracji rządowej i jednostek
samorządu terytorialnego wynikających z zadań dotyczących obrony pań-
stwa,
3) przedstawia właściwym organom potrzeby w zakresie świadczeń organów
państwowych i jednostek samorządu terytorialnego, przedsiębiorców i in-
nych jednostek organizacyjnych oraz osób fizycznych, na rzecz Sił Zbroj-
nych i obrony państwa,
4) sprawuje ogólny nadzór nad realizacją zadań obronnych wykonywanych
przez organy administracji rządowej i jednostki samorządu terytorialnego,
5) organizuje mobilizacyjne rozwinięcie, uzupełnianie i wyposażanie Sił
Zbrojnych,
6) współdziała z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych w zakresie
świadczeń, o których mowa w pkt 3,
7) koordynuje realizację zadań państwa-gospodarza wynikających z umów
międzynarodowych.
Art. 13.
1. W czasie stanu wojennego wojewoda kieruje realizacją zadań obronnych i obro-
ną cywilną na terenie województwa.
2. Wojewoda w czasie stanu wojennego w szczególności:
1) ocenia zagrożenia,
2) wprowadza, w zakresie nienależącym do właściwości innych organów,
ograniczenia wolności i praw człowieka i obywatela oraz łagodzi i uchyla te
ograniczenia,
3) występuje z wnioskami do właściwych organów o wprowadzenie ograniczeń
wolności i praw człowieka i obywatela, jak również o ich złagodzenie lub
uchylenie,
4) określa zadania wynikające z przepisów stanu wojennego,
5) koordynuje i kontroluje działalność organów władzy publicznej, przedsię-
biorców oraz innych jednostek organizacyjnych działających na obszarze
województwa,
04-06-02
©Kancelaria Sejmu s. 5/20
6) może nakładać zadania i nakazywać jednostkom samorządu terytorialnego
dokonywanie określonych wydatków, na zasadach określonych w odręb-
nych przepisach.
3. W zakresie działań, o których mowa w ust. 2, wojewodzie są podporządkowane
wszystkie jednostki organizacyjne administracji rządowej i samorządowej dzia-
łające na obszarze województwa oraz inne siły i środki wydzielone do jego dys-
pozycji i skierowane do wykonywania zadań związanych z obroną państwa i
województwa, a także związanych z obroną cywilną.
Art. 14.
1. Jeżeli organy gminy, powiatu lub samorządu województwa nie wykazują dosta-
tecznej skuteczności w wykonywaniu zadań publicznych lub w realizacji działań
wynikających z przepisów o wprowadzeniu stanu wojennego, Prezes Rady Mi-
nistrów, na wniosek właściwego wojewody, może zawiesić te organy do czasu
zniesienia stanu wojennego lub na czas określony i ustanowić w ich miejsce za-
rząd komisaryczny sprawowany przez komisarza rządowego.
2. Komisarza rządowego powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek
wojewody.
3. Komisarz rządowy z dniem powołania przejmuje wykonywanie zadań i kompe-
tencji zawieszonych organów gminy, powiatu lub samorządu województwa.
4. Stan zawieszenia organów gminy, powiatu lub samorządu województwa ustaje z
upływem czasu określonego przez Prezesa Rady Ministrów oraz z mocy prawa z
dniem zniesienia stanu wojennego.
Art. 15.
Decyzje wydane przez organy władzy publicznej na podstawie niniejszej ustawy lub
przepisów wykonawczych podlegają natychmiastowemu wykonaniu. Przepisy o po-
stępowaniu egzekucyjnym w administracji stosuje się odpowiednio.
Rozdział 3
Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych
Art. 16.
1. Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych podlega Prezydentowi Rzeczypospolitej Pol-
skiej.
2. Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych dowodzi Siłami Zbrojnymi oraz innymi pod-
porządkowanymi jednostkami organizacyjnymi.
3. Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych w szczególności:
1) dowodzi siłami, o których mowa w ust. 2, w celu odparcia zbrojnej napaści
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
2) zapewnia współdziałanie podległych mu Sił Zbrojnych z siłami sojuszni-
czymi w planowaniu i prowadzeniu działań wojennych,
04-06-02
[ Pobierz całość w formacie PDF ]