uszkodzenia tkanek, Ginekologia, Chirurgia Immunologia, Chirurgia (pajro) [ Pobierz całość w formacie PDF ]
Uszkodzeniatkanek
Uszkodzeniatkanekdzielimyna:
1.Obra»eniazamkni¦te-stłuczenia
2.Obra»eniaotwarte-rany
1Stłuczenie(contusio)
Stłuczenie(contusio)-rana,wktórejnadprzerwanymitkankamiznajdujesi¦nieuszkodzonaskóra.Nast¦puje
zniszczenieorganizacjitkanek.Wi¦kszo±¢stłucze«powstajenaskutekzgnieceniatkanekpomi¦dzyko±ci¡aprzedmio-
temdziałaj¡cym.
Tkankimałowytrzymałe:
1.tkankatłuszczowa
2.napi¦temi¦±nie
3.wypełnionyp¦cherzmoczowy
4.narz¡dywewn¦trzne
Tkankinapi¦tełatwiejulegaj¡rozerwaniu.
Objawystłuczenia:
1.obrz¦k
2.krwawepodbiegni¦cie-powstajenaskutekwypływukrwizuszkodzonychnaczy«krwiono±nych
3.ucieplenieskórywmiejscuurazu
4.bólsamoistnyibolesno±¢uciskowa
Leczenie:
1.Wpierwszejdobie-zimnem-zakładamyopask¦uciskow¡iokładamynp.workiemzlodem.
2.Po24godzinach(krwiakiobrz¦kprzestaj¡narasta¢)-ciepłem(przyspieszatoprzebudow¦stłuczonychtkanek).
Opaskauciskowaprzyspieszaleczenie.Nienale»ystosowa¢mokrychokładów(borozpulchniaj¡skór¦izwi¦kszaj¡
podatno±¢nazaka»enia).
Wskazanejestzabezpieczenieprzedprzypadkowymiurazamiiunikanieruchów.
Je±liwobr¦bieuszkodzeniapowstałkrwiak-nale»ygoewakuowa¢wci¡gu24godzin.Potymczasiekrwiaknale»y
pozostawi¢dosamoistnejresorpcji.
2Rany
Rana(vulnus)-przerwanieci¡gło±citkanki.
2.1Podziałran
Zewzgl¦dunagł¦boko±¢:
1.Otarcie(excoriatio)-powierzchowneuszkodzenienaskórka
2.Powierzchowna(v.superficiale)-przerwanieci¡gło±ciskóryitkankipodskórnej
3.Gł¦boka(v.profundum)
4.Powikłana(v.complicandum)-dr¡»¡cadojamciałalubuszkadzaj¡canaczynia,nerwy,±ci¦gna
Podziałzewzgl¦dunarodzajnarz¦dzia,którymranazastałazadana:
1.Kłuta(v.ictum)-niezieje,brzegiszybkozrastaj¡si¦,wn¦trzemo»eby¢zaka»onelubzawiera¢ciałaobce
1
2.Ci¦ta(v.sectum)-gładkiebrzegi,obfitekrwawienie
3.Tłuczona(v.contusum)
•
brzeginierówne,obrz¦kni¦te
•
wotoczeniuobecnes¡krwawepodbiegni¦cia
•
krwawienieniezbytobfite(bonaczynias¡zgniecione)
•
krewnaciekas¡siaduj¡cetkanki
•
brzegiranys¡utworzonezmartwychtkanek
•
ranajestwysocepodatnanazaka»enie
4.Szarpana(v.laceratum)
5.Postrzałowa(v.sclopetarium)
6.Mia»d»ona(v.conquasatum)
7.Zatruta(v.venenatum)
8.K¡sana(v.morsum)-małyotwórjestotoczonyzmia»d»onymitkankami.
Ka»depogryzienieprzezzwierz¦tawymagaodszukaniazwierz¦ciaizbadaniagoprzezweterynarza.Je±liwykryje
onw±cieklizn¦,lubniemo»najednoznaczniejejwykluczy¢,nale»ychoregoskierowa¢doszczepienia.
Pogryzienieprzez»mij¦-post¦powanie:
(a)na1godzin¦zało»y¢opask¦uciskow¡powy»ejzranienia(zdj¡¢j¡po30minutnakilkaminut)
(b)przemywa¢ran¦wod¡-podtrzymujetokrwawienieiwypłukujejad
(c)je±lis¡odpowiedniewarunki-ostrzykn¡¢ran¦nowokain¡inaci¡¢
(d)poda¢surowic¦przeciwjadowi»miji(najlepiejwmiejscuuk¡szenia)
9.Oparzeniowa(v.combustum)
10.Odmro»eniowa(v.congelatum)
1.Czysta-np.pozabieguchirurgicznym
2.Zaka»ona
1.Powikłana
2.Niepowikłana
2.2Gojeniesi¦rany
2.2.1Czynnikiwpływaj¡cenaprocesgojeniarany
Czynnikimiejscowe:
1.Sprawnyukładkrzepni¦cia
2.Sprawnasyntezakolagenu
3.Prawidłowedziałaniemakrofagów
4.Angiogeneza
5.Obecno±¢zaka»enia-spowalniaprocesgojenia(zaka»enieniszczyfibroblastyip¡czkuj¡cenaczynia)
6.Obecno±¢tkankimartwiczej-powstrzymujegojeniedoczasucałkowitegooczyszczeniarany
7.Wła±ciweukrwienierany
8.Wła±ciwezej±ciesi¦brzegówrany
9.Unikanieurazówwobr¦bierany
2
10.Lokalizacjarany:ranynagłowie,szyigoj¡si¦szybkoiczysto(szwymo»nazdj¡¢ju»po2dobach-adzi¦kitemu
niepozostawiaj¡one±ladównaskórze),nako«czynachdolnych,plecach-wolno(nako«czynachdolnychszwy
±ci¡gamypo10dniach,naplecach-po2tygodniach),naklatcepiersiowej,brzuchu,pachwinach-szwy±ci¡gamy
po7dniach
Czynnikiogólne:
1.Chorobytowarzysz¡ce-¹lenaprocesgojeniawpływaj¡:cukrzyca,mia»d»yca,skazykrwotoczne,zaburzenia
immunologiczne,białaczki
2.Wiekpacjenta-udzieciranygoj¡si¦najszybciej
3.Niedo»ywienie
4.Niedokrwisto±¢
5.Niedoborynp.witamin,białka,mikroelementów
6.Wiek
7.Leki:
(a)kortykoidy-hamuj¡angiogenez¦,proliferacj¦fibroblastówinarastanienaskórka,utrudniaj¡wyleczenie
zaka»enia
(b)cytostatyki-opó¹niaj¡procesgojenia
(c)promieniowaniejonizuj¡ce-opó¹niaj¡procesgojenia
2.2.2Tkankowareakcjapourazowa
1.Aktywacjaukładówkrzepni¦ciakrwi.
2.Napływneutrocytów,limfocytówimakrofagów.
3.Wypełnienieranygranulocytami,włóknikiem,białkamiosocza,erytrocytamiileukocytami.
4.Zprzerwanychnaczy«chłonnychwydobywasi¦chłonka,którakrzepn¡ctworzyzapor¦dlabakterii.
5.Upo±ledzonekr¡»eniewobr¦bieranyizwi¦kszonaliczbakomórekpowoduj¡niedobórtlenuwobr¦bierany!#
pH.
6.Granulocytyfagocytuj¡martwetkanki.Rozpadaj¡cesi¦granulocytyuwalniaj¡enzymyrozkładaj¡cemartwe
tkanki.
7.Rozpoczynasi¦odrostnabłonka-wranachczystychpo12godzinach,wranachzaka»onych-pó¹niej.Odrost
zachodziskokamico15-18godzin.Naskórekuczłowiekanieodtwarzagruczołówimieszkówwłosowych.Nabłonek
przykrywaj¡cydu»¡powierzchni¦łatwoulegauszkodzeniuimo»eby¢miejscemrozwojuraka.
8.Po48godzinach-malejeliczbagranulocytów,zwi¦kszasi¦liczbamonocytów.Monocytyfagocytuj¡martwe
tkankiibakterie.
9.Rozpoczynasi¦proliferacjanaczy«krwiono±nychichłonnych,któreumo»liwiaj¡przemieszczaniesi¦fibroblastów.
Ruchemfibroblastówkieruj¡makrofagi,aleukocytyigranulocytychroni¡przedzaka»eniami.
10.2-3dzie«-pojawiaj¡si¦fibroblasty.Ponitkachwłóknikaprzesuwaj¡si¦down¦trzarany.Wytwarzaj¡kolagen,
którywypełniaran¦-pomi¦dzy4a21dniem.
11.Od4dnia-odrostwłókiennerwowych.
12.Wytrzymało±¢ranywstosunkudotkanekotaczaj¡cych:
1.1-3dzie«-do2%
2.5-21dzie«-do20%
3.po40dniach-ok.50%
Najszybciejmocnyzrostpowstajew»oł¡dkuijelitach(do14dnia),skóra-po7-14dniachmo»nazdj¡¢szwy,
mi¦±nie,±ci¦gnaipowi¦zie-wolno.
3
2.2.3Sposobygojeniasi¦rany
1.przezrychłozrost-je±liranajestczysta,ozdrowychbrzegach(np.ranaci¦ta),brzegis¡doci±ni¦te.Czasgojenia
-ok.1tydzie«.
2.przezziarninowacenie-gdywraniewyst¦pujeubytektkaneklubranajestzanieczyszczona.Najpierwnast¦puje
oczyszczenierany-zmia»d»onetkankiulegaj¡rozpadowiis¡usuwanezrany.Pooczyszczeniuranynast¦pujejej
wypełnienieziarnin¡-jestto»ywoczerwonatkanka.Najejpowierzchni¦narastanaskórek(naszeroko±cido1-2
cmodbrzegurany).Ziarninaulegazwłóknieniu,kurczysi¦izaciskaran¦.
3.przezwtórnegojenie
4.podstrupem-jesttoodmianagojeniaprzezziarninowacenie.Strup-tkankimartwicze,kolagen.
2.3Zaopatrywanieran
Post¦powanie:
1.Zatamowaniekrwawienie-poprzezuciskWMIEJSCUkrwawienie.
2.Wraziewstrz¡sulubodwodnienia-podj¡¢odpowiedniedziałania.
3.Zaopatrzenierany:
1.Zdj¦cieopatrunku
2.Oczyszczenie:
i.przepłukanieH
2
O
2
lubNaCl,obmycieskóry(myjemyodranynazewn¡trz)
ii.brzegidezynfekujemy±rodkiemantyseptycznym(uniaka¢przedostaniasi¦płynudown¦trzarany-powo-
dujeonuszkodzeniatkanekiupo±ledzagojenie)
3.Opracowaniechirurgiczne:
i.Usuni¦cieciałobcych,skrzepów,tkanekmartwiczych
ii.Naprawauszkodzonych±ci¦gien,naczy«,nerwów
iii.Usuni¦ciebrzegówidnarany(wyj¡tek:ranytwarzyidłoni)
iv.Szycie:
1.Szewpierwotny:ranaci¦ta,czysta,do4godzinodurazu-zaszywamyszczelnie,mo»napozostawi¢
dren
2.Szewpierwotnyodroczony-wranachzanieczyszczonych,zakładamyszwy,aleichniezawi¡zujemy
3.Po4godzinachodurazu-niewolnozaszywa¢,pozostawiamyran¦dowygojeniaprzezziarninowanie
4.Post¦powanieprzeciwt¦»cowe,antybiotykoterapia.
3T¦»ec(tetanus)
Czynniketiologiczny:laseczkibeztlenoweClostridiumtetani.
Drogazara»enia:zarodnikiznajduj¡si¦wziemi,poprzezzanieczyszczon¡ran¦trafiaj¡dotkanek.Najlepiejrozwijaj¡
si¦wranachonieregularnychbrzegach-jestwnichupo±ledzonydopływtlenu.Laseczkinieprzenikaj¡dokrwiobiegu,
tylkowytwarzaj¡toksynydziałaj¡cenaukładnerwowy.
Inkubacja:do14dni.
Objawykliniczne:toksynydziałaj¡nakomórkirdzeniakr¦gowegopowoduj¡cskurczemi¦±niiichwzmo»onenapi¦cie
(szcz¦ko±cisk,skurczemm.mimicznych!u±miechszyderczy(risussardonicus),zaburzeniapołykania,oddychania,
bolesneskurczemm.szkieletowychcałegociała).Nawetniewielkiebod¹cemog¡wywoływa¢skurczemi¦±ni(dlatego
choregohospitalizowanegonale»yumie±ci¢wprzyciemnionymicichympomieszczeniu).
Zapobieganie:szczepieniaochronne(ostatniadawka-19r.».,pó¹niejdawkiprzypominaj¡ceco5lat).Poostatnim
szczepieniuodporno±¢utrzymujesi¦przez5lat.Je±liodostatniegoszczepieniemin¦łowi¦cejni»4latalubniewiemy
kiedyosobabyłaszczepiona-podajemyanatoksyn¦(odzjadliwion¡toksyn¦)wtrzechdawkach:wdniuzranienia,
po1miesi¡cuiporoku.Surowicazprzeciwciałami(antytoksyna)niejeststosowanazewzgl¦dunaznaczn¡ilo±¢
wywoływanychpowikła«.Podczaszaopatrywaniaranynale»yusun¡¢martwetkanki,umo»liwi¢odpływwydzieliny,
poda¢antybiotyki,płuka¢wod¡utlenion¡.
4
[ Pobierz całość w formacie PDF ]