urazy do wysłania, Prywatne, masaż, masaż [ Pobierz całość w formacie PDF ]
Rozwój stawu biodrowego
•
Na skutek szybkiego rozwoju płodu oraz nacisku elastycznych ścian,
kończyny dolne przybierają pozycję zgięciową podobną jak u
czworonoga, w której znajdują się aż do chwili porodu;
•
W chwili porodu staw nie jest przygotowany do pozycji wyprostnej;
•
We wczesnym okresie płodowym panewka obejmuje głowę kości
udowej niemal w całości. Następnie panewka staje się coraz płytsza z
apogeum w okresie porodu, a więc czterdziestego tygodnia ciąży. Po
porodzie panewka ponownie się pogłębia.
•
Zwichnięcie i dysplazja
stawu biodrowego
W ciągu pierwszego roku życia staw biodrowy ulega stopniowej
przebudowie, przygotowującej go do pracy w pozycji wyprostowanej;
•
Nagłe prostowanie przy zwiększonym kącie trzonowo-szyjkowym
(koślawość) powoduje przemieszczanie się głowy kości udowej na
górno-przednią powierzchnię panewki, która staje się płytka, a głowa
stopniowo wysuwa się (wiotkie więzadło biodrowo-udowe i wiotka
torebka stawowa)
Rozwojowa dysplazja i zwichnięcie stawu biodrowego
(dysplasia et luxatio coxae congenita)
Rozwój stawu biodrowego
Dysplazja
to niepełne ukształtowanie się stawu w okresie życia
płodowego, który to stan w przypadku niewłaściwej pielęgnacji i
braku odpowiedniego postępowania może przejść w pełne
zwichnięcie stawu.
•
Kąt szyjkowo – trzonowy
to kąt zawarty między osią
szyjki kości udowej a osią jednej trzeciej bliższej trzonu
kości udowej. Wynosi około 130 stopni w okresie
płodowym i 125 stopni u dorosłych.
•
Kąt antetorsji
to kąt zawarty między osią szyjki kości
udowej a płaszczyzną czołową. Zmienia się on w trakcie
rozwoju płodowego od wartości niskich do kąta około 30
stopni przy porodzie, by u dorosłych ponownie się
zmniejszyć do kąta około 15 stopni.
Wraz ze wzrostem dziecka wzrasta niedorozwój struktur stawu
biodrowego, głównie panewki, głowy kości udowej, torebki i
więzadeł.
•
Najważniejszym czynnikiem wpływającym na kształt
panewki jest obecność głowy kości udowej w panewce.
Rozwój stawu biodrowego
•
Szczelina stawu biodrowego pojawia się ok. 3 – 10 tyg. Życia płodowego;
•
12 – 14 tyg. płód może wykonywać już pierwsze ruchy kończynami;
Trzy okresy rozwoju wewnątrzmacicznego, w których staw biodrowy rozwija się
w warunkach szczególnego ryzyka:
•
W dwunastym tygodniu życia płodowego dochodzi do pierwszej zmiany
pozycji, czyli ruchu rotacji wewnętrznej. Torebka stawowa jest w tym okresie
słaba i może dojść do zwichnięcia stawu, które utrzyma się do końca ciąży.
Powoduje to brak prawidłowego rozwoju panewki i głowy kości udowej i
najcięższą postać dysplazji.
•
W osiemnastym tygodniu ciąży zaczyna się duża aktywność ruchowa płodu i
istnieje możliwość zaczepienia nóżką o podbródek lub pępowinę. Jeśli taka
pozycja utrzyma się przewlekle, prowadzi to do dysplazji stawu.
•
Ostatnie cztery tygodnie życia płodowego to okres, w którym na płód
działają silne siły ściskające macicy.
1
Objawy dysplazji
•
Asymetria fałdów udowo-pośladkowych – może
występować przy prawidłowo zbudowanych stawach;
•
Zwiększenie kąta przodoskręcenia (antetorsji) o
ponad 30 stopni;
Do gwałtownego wyprostowania stawu może dojść w czasie:
1.
Pomocy ręcznej;
2.
„cucenia” urodzonego w zamartwicy dziecka przez
chwytanie je za nóżki i unoszenie je do góry;
3.
Stosowania sztucznego oddychania za pomocą
prostowania i zginania nóżek z uciskiem brzucha;
4.
Mierzenia długości ciemieniowo-piętowej, jeżeli dla
uzyskania dokładnego pomiaru stawy biodrowe były
gwałtownie wyprostowane;
Objawy dysplazji
•
Brak głowy kości udowej w panewce w badaniu
klinicznym;
•
Najczęstszymi i najdłużej działającymi czynnikami jest
niewłaściwe pielęgnowanie niemowlęcia
;
–
Krępowanie i zawijanie nóżek wyprostowanych;
–
Przykrywanie dziecka ciężkimi kołdrami;
–
Noszenie na jednym ręku;
•
Dodatni objaw „pompowania” – przesuwanie się
naciskanego wzdłuż osi uda;
•
objaw Trendelenburga
– przy obciążeniu nogi chorej
miednica opada po stronie zdrowej.
•
Objaw Duchenne
– jako następstwo objawu
Trendelenburga sprawia że tułów odchyla się w stronę
chorą
•
Chód kaczkowaty (obustronne zwichnięcie), utykający
Objawy dysplazji
diagnostyka
•
Objaw przeskakiwania (Ortolaniego)
– w czasie odwodzenia
ud przy zgiętych stawach biodrowych wyczuwa się
przeskakiwanie głowy kości udowej przez krawędź panewki
(wiotka torebka i nieduże napięcie mięśni);
•
Ograniczenie odwodzenia i rotacji wewnętrznej;
2
Typ IB
Ultrasonografia – klasyfikacja Grafa
•
Typy Ia i Ib to odmiany prawidłowo rozwiniętego stawu biodrowego
•
Typ IIa to biodro niedojrzałe, lecz jeszcze nie w stopniu wymagającym
leczenia. Typ ten musi być kontrolowany gdyż u części dzieci z tym
typem dochodzi do samoistnej poprawy (IIa+), a część nie rozwija się
prawidłowo i staje się biodrami dysplastycznymi (IIa- przed końcem 3
miesiąca życia i IIb po ukończeniu 3 m.ż.)
•
Typ IIc to nieprawidłowe stawy biodrowe czyli dysplazji zagrożonej
przemieszczeniem
•
Typy IIIa i IIIb to biodra podwichnięte
•
Typ IV to biodro zwichnięte
•
Typ D jest biodrem dysplastycznym z decentracją głowy kości udowej
Kryteria grafa
Zapobieganie
Tabela 1: Kryteria oceny stawu biodrowego w badaniu ultrasonograficznym według
Grafa
Typ
•
przy przewijaniu dziecka nie wolno zbyt silnie pociągać go za
nóżki, prostując je w ten sposób i przywodząc do siebie. Dziecko
samo w odpowiednim czasie zacznie je prostować i składać je
razem;
Ukształtowa
nie panewki
Kostny brzeg
panewki
Obrąbek
chrzęstny
Kąt alfa
Kąt beta
wąski i długi
lub krótki o
szerokiej
podstawie
ostry lub
tępy
Ia i Ib
dobre
> 60°
< 55°
•
nie wolno zawijać niemowlęcia „na mumię”. W ten sposób nie
tylko wyprostowuje się nadmiernie stawy biodrowe, wzmagając
napięcie więzadeł i torebki stawowej, ale także pozbawia się
niemowlę możliwości wykonywania ruchów. Zawijanie
niemowlęcia w podany sposób może doprowadzić do
częściowego wyważenia głowy kości udowej z panewki.
Utrwalony stan przedzwichnięciowy przekształci się w
zwichnięcie całkowite w momencie, gdy dziecko zacznie chodzić.
szeroki
obejmujący
głowę kości
udowej
IIa+
dość dobre
zaokrąglony
50°-59°
> 55°
IIa < 3 m.ż.
IIa-
wadliwe
jw.
jw.
50°-59°
> 55°
IIb > 3 m.ż.
wadliwe
jw.
jw.
50°-59°
> 55°
3
Leczenie
Poduszka frejki
•
ma na celu scentrowanie lub nawet wprowadzenie głowy kości udowej do
panewki stawowej i unieruchomienie kończyny, dopóki panewka nie
wykształci się prawidłowo. Im wcześniej się tego dokona tym lepiej. Po
upływie 3 roku życia leczenie jest znacznie trudniejsze, z reguły operacyjne, a
wyniki nie zawsze są korzystne.
•
Do leczenia wrodzonego zwichnięcia stawu biodrowego czy dysplazji
przystępuje się natychmiast po stwierdzeniu wady. Leczenie w pierwszym
półroczu życia polega na ustawieniu nóżek w odwiedzeniu.
•
Uzyskuje się to stosując:
–
poduszkę lub aparat odwodzący Puttiego,
–
aparat Hanauska,
–
poduszkę Frejki
–
szelki Pavlika.
Dzięki powolnemu kształtowaniu panewki oraz adaptacji torebki, więzadeł i mięśni
stawu biodrowego dochodzi do stopniowego wstawiania się nadwichniętej lub
zwichniętej głowy kości udowej w panewkę. Sposób ten wystarcza do wyleczenia
noworodków i osesków.
Leczenie
szelki pavlika
•
W wieku 6-12 miesięcy poduszki ani szelki już nie wystarczają. Nóżki należy
unieruchomić w tzw. „pajacyku” utrzymującym je w zgięciu i odwiedzeniu, a
zezwalającym na inne ruchy w stawie biodrowym oraz na pełne ruchy w
pozostałych stawach.
•
U dzieci starszych (1-3 rok życia) nadwichnięcie czy zwichnięcie najczęściej
nastawia się w uśpieniu, kończyny unieruchamia si w opatrunku gipsowym,
ustawiając je w zgięciu pod katem 100° - 110° w stawach biodrowych i w
takim odwiedzeniu i skręceniu, w jakim głowa kości udowej utrzymuje się w
panewce. Po 3 miesiącach zmienia się opatrunek gipsowy i kończyny ustawia
się w odwiedzeniu do kąta 30° i w skręceniu do wewnątrz.
•
Gdy leczenie zachowawcze nie dało spodziewanych rezultatów należy
zastosować leczenie operacyjne.
4
Rodzaje stosowanych zabiegów
•
otwarta prosta repozycja biodra
Uraz
jest nastpstwem działania na organizm różnych
sił
•
osteotomia miednicy
zewntrznych
(mechanicznych,
chemicznych,
•
jednoczasowa rekonstrukcja biodra
termicznych
itp.),
które
mog
doprowadzi
do
uszkodzenia wielu narzdów.
Uraz bezpo
Ļ
redni
gdy do uszkodzenia tkanek dochodzi
w miejscu zadziałania urazu (stłuczenie, zmiażdżenie,
złamanie).
Uraz po
Ļ
redni
powstaje z dala od miejsca urazu W tych
wypadkach najczciej dochodzi do uszkodzenia aparatu
torebkowo-wizadłowego stawów lub do złama.
Aby całkowity powrót do zdrowia był możliwy i przebiegał szybko
należy po zabiegach operacyjnych przeprowadzać ćwiczenia.
Rodzaj i natężenie ćwiczenia są uzależnione od stanu, wieku i
możliwości pacjenta. Ćwiczenia wprowadza się stopniowo, w
miarę upływu czasu od operacji.
Urazowe uszkodzenia narz
Ģ
du ruchu
Podczas prowadzenia ćwiczeń należy uwzględnić:
•
poprawne ułożenie dziecka z ustabilizowana miednicą
•
liczbę powtórzeń
-zamknite obrażenia tkanek mikkich,
-rany,
-złamania,
-uszkodzenia stawów
•
tempo ćwiczeń
•
stopniowanie natężenia wysiłku
•
wiek dziecka, aby przyjąć formę zabawową lub ścisłą
Zamkni
ħ
te obra
Ň
enia tkanek mi
ħ
kkich
a. Stłuczenie mi
ħĻ
nia:
wiże si z wynaczynieniem krwi.
Stłuczony misie jest obrzknity i tkliwy, a skóra nad nim
zaczerwieniona lub sina. Po resorpcji krwiaka kolor skóry
zmienia si w żółto-zielony.
b. Naci
Ģ
gni
ħ
cie mi
ħĻ
nia:
uszkodzenie włókien miniowych, do
których dochodzi przy nadmiernym rozcigniciu lub w razie
jego silnego obkurczenia wbrew oporowi.
I stopie
ı
naci
Ģ
gni
ħ
cia
spowodowany niewielkim urazem
rozcigajcym. Charakteryzuje si skurczem minia, łagodnym
obrzkiem, miejscow tkliwoci i nieznacznym osłabieniem
funkcji.
II stopie
ı
naci
Ģ
gni
ħ
cia
(naderwanie) czciowe rozerwanie
włókien miniowych z obrzkiem, zasinieniem i wyranym
zmniejszeniem siły miniowej.
III stopie
ı
naci
Ģ
gni
ħ
cia
to całkowite przerwanie minia.
Objawy jak w drugim stopniu plus wyczuwalne palpacyjnie
wybrzuszenie spowodowane przez obkurczony brzusiec
miniowy.
Traumatologia narządu
ruchu
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]