USTAWA, BHP 2, Ocena Ryzyka Zawodowego [ Pobierz całość w formacie PDF ]
Dz.U.05.81.716
2008.04.05
zm.
Dz.U.08.48.288
§ 1
ROZPORZ
Ą
DZENIE
MINISTRA ZDROWIA
)
z dnia 22 kwietnia 2005 r.
w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w
ś
rodowisku
pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo nara
Ŝ
onych na te
czynniki
)
(Dz. U. z dnia 11 maja 2005 r.)
Na podstawie
art. 222
§ 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.
U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.) zarządza się, co następuje:
§ 1.
Rozporządzenie określa:
1) klasyfikację i wykaz szkodliwych czynników biologicznych;
2) wykaz prac naraŜających pracowników na działanie czynników biologicznych;
3) szczegółowe warunki ochrony pracowników przed zagroŜeniami spowodowanymi
przez szkodliwe czynniki biologiczne, w tym rodzaje środków niezbędnych do
zapewnienia ochrony zdrowia i Ŝycia pracowników naraŜonych na działanie tych
czynników, zakres stosowania tych środków oraz warunki i sposób monitorowania
stanu zdrowia naraŜonych pracowników;
4) sposób prowadzenia rejestru prac naraŜających pracowników na działanie
szkodliwych czynników biologicznych i rejestru pracowników zatrudnionych przy tych
pracach oraz sposób przechowywania i przekazywania tych rejestrów do podmiotów
właściwych do rozpoznawania lub stwierdzania choroby zawodowej.
§ 2.
1. Szkodliwe czynniki biologiczne mogące być przyczyną zakaŜenia, alergii
lub zatrucia obejmują:
1) drobnoustroje komórkowe, w tym zmodyfikowane genetycznie;
2) jednostki bezkomórkowe zdolne do replikacji lub przenoszenia materiału
genetycznego, w tym zmodyfikowane genetycznie;
3) hodowle komórkowe;
4) pasoŜyty wewnętrzne człowieka.
2. Klasyfikacja i wykaz szkodliwych czynników biologicznych są określone w
załączniku nr 1 do rozporządzenia.
§ 3.
Wykaz prac naraŜających pracowników na działanie czynników
biologicznych jest określony w załączniku nr 2 do rozporządzenia.
§ 4.
1. W celu ochrony pracowników przed zagroŜeniami spowodowanymi przez
szkodliwy czynnik biologiczny pracodawca jest obowiązany do stosowania, na
warunkach określonych w rozporządzeniu, wszelkich dostępnych środków
1
eliminujących naraŜenie lub ograniczających stopień tego naraŜenia, zwanych dalej
"środkami zapobiegawczymi".
2. JeŜeli pracownik jest zatrudniony w warunkach naraŜenia na działanie
szkodliwego czynnika biologicznego zakwalifikowanego do grupy 1 zagroŜenia,
pracodawca stosuje środki zapobiegawcze określone w przepisach z zakresu
bezpieczeństwa i higieny pracy.
3.
(2)
JeŜeli w środowisku pracy występują mikroorganizmy genetycznie
zmodyfikowane, co do których istnieje podejrzenie, Ŝe mogą wykazywać właściwości
chorobotwórcze, pracodawca, w zakresie swojej właściwości, zapewnia warunki
określone w przepisach
ustawy
z dnia 22 czerwca 2001 r. o organizmach
genetycznie zmodyfikowanych (Dz. U. z 2007 r. Nr 36, poz. 233).
4. JeŜeli w środowisku pracy występują mikroorganizmy o nieustalonej
przynaleŜności gatunkowej, co do których istnieje podejrzenie, Ŝe mogą wykazywać
właściwości chorobotwórcze, pracodawca, w zakresie swojej właściwości, zapewnia
środki zapobiegawcze, przewidziane dla szkodliwego czynnika biologicznego
zakwalifikowanego do najwyŜszej grupy zagroŜenia.
§ 5.
1. Przed wyborem środka zapobiegawczego pracodawca dokonuje oceny
ryzyka zawodowego, na jakie jest lub moŜe być naraŜony pracownik, uwzględniając
w szczególności:
1) klasyfikację i wykaz szkodliwych czynników biologicznych;
2) rodzaj, stopień oraz czas trwania naraŜenia na działanie szkodliwego czynnika
biologicznego;
3) informację na temat:
a) potencjalnego działania alergizującego lub toksycznego szkodliwego czynnika
biologicznego,
b) choroby, która moŜe wystąpić w następstwie wykonywanej pracy,
c) stwierdzonej choroby, która ma bezpośredni związek z wykonywaną pracą;
4) wskazówki organów właściwej inspekcji sanitarnej, Państwowej Inspekcji Pracy oraz
jednostek słuŜby medycyny pracy.
2. W zakładach opieki zdrowotnej i zakładach leczniczych dla zwierząt
pracodawca uwzględnia ponadto:
1) informację na temat potencjalnego występowania szkodliwego czynnika
biologicznego u pacjenta lub zwierzęcia oraz w materiale i próbkach od nich
pobranych;
2) zagroŜenie ze strony szkodliwego czynnika biologicznego, o którym wiadomo, Ŝe
jest obecny lub którego obecność jest podejrzewana u pacjenta lub u zwierzęcia oraz
w materiałach i próbkach od nich pobranych;
3) ryzyko wynikające z rodzaju pracy.
§ 6.
Ocena ryzyka, o której mowa w § 5, powinna być aktualizowana w
szczególności w odniesieniu do zmian mających znaczenie dla zdrowia pracowników
w miejscu pracy.
§ 7.
Stosowanie środków zapobiegawczych nie zwalnia pracodawcy od
obowiązku:
1) unikania stosowania szkodliwego czynnika biologicznego, jeŜeli rodzaj prowadzonej
działalności na to pozwala, poprzez jego zastąpienie innym czynnikiem biologicznym,
2
który zgodnie z warunkami uŜywania nie jest niebezpieczny lub jest mniej
niebezpieczny dla zdrowia pracownika;
2) prowadzenia rejestru prac naraŜających pracowników na działanie szkodliwego
czynnika biologicznego zakwalifikowanego do grupy 3 lub 4 zagroŜenia, w formie
elektronicznej lub księgi rejestrowej, uwzględniającego w szczególności informacje
dotyczące:
a) liczby pracowników wykonujących te prace,
b) wykazu czynności, podczas których pracownik jest lub moŜe być naraŜony na
działanie szkodliwych czynników biologicznych,
c) imienia, nazwiska, stanowiska oraz telefonu kontaktowego pracodawcy lub osoby
przez niego upowaŜnionej do nadzoru w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
3) ograniczania liczby pracowników naraŜonych lub potencjalnie naraŜonych na
działanie szkodliwego czynnika biologicznego;
4) projektowania procesu pracy w sposób pozwalający na uniknięcie lub
zminimalizowanie uwalniania się szkodliwego czynnika biologicznego w miejscu
pracy;
5) zapewniania pracownikom środków ochrony zbiorowej lub w przypadku gdy w inny
sposób nie moŜna uniknąć naraŜenia, środków ochrony indywidualnej, odpowiednich
do rodzaju i poziomu naraŜenia;
6) zapewniania pracownikom środków hermetyczności w celu zapobiegania i redukcji
przypadkowego przeniesienia lub uwolnienia szkodliwego czynnika biologicznego;
7) stosowania znaku ostrzegającego przed zagroŜeniem biologicznym, który jest
określony w załączniku nr 3 do rozporządzenia, oraz innych znaków ostrzegawczych;
8) sporządzenia planu postępowania na wypadek awarii z udziałem szkodliwego
czynnika biologicznego zakwalifikowanego do grupy 3 lub 4 zagroŜenia;
9) przeprowadzania badań na obecność szkodliwego czynnika biologicznego, tam
gdzie jest to konieczne i technicznie wykonalne, z wyłączeniem pierwotnie
zamkniętej przestrzeni;
10) zapewniania warunków bezpiecznego zbierania, przechowywania oraz usuwania
odpadów przez pracowników, z zastosowaniem bezpiecznych i oznakowanych
pojemników;
11) stosowania procedur bezpiecznego postępowania ze szkodliwymi czynnikami
biologicznymi;
12) zapewniania pracownikom systematycznego szkolenia;
13) poinformowania pracownika o badaniach lekarskich, z których pracownik moŜe
skorzystać po ustaniu naraŜenia;
14) prowadzenia rejestru pracowników naraŜonych na działanie szkodliwych czynników
biologicznych zakwalifikowanych do grupy 3 lub 4 zagroŜenia, w formie
elektronicznej lub księgi rejestrowej, uwzględniając w szczególności informacje
dotyczące:
a) rodzaju wykonywanej pracy,
b) stopnia zagroŜenia spowodowanego działaniem szkodliwego czynnika biologicznego,
c) awarii i wypadków związanych z naraŜeniem na działanie szkodliwego czynnika
biologicznego,
d) wyniku przeprowadzonej oceny ryzyka z podaniem nazwy szkodliwego czynnika
biologicznego i grupy zagroŜenia,
e) liczby pracowników naraŜonych na działanie szkodliwego czynnika biologicznego,
3
f) imienia, nazwiska, stanowiska oraz numeru telefonu kontaktowego osoby
odpowiedzialnej u pracodawcy za bezpieczeństwo i higienę pracy oraz ochronę
zdrowia pracowników;
15) informowania na wniosek pracownika lub jego przedstawiciela o:
a) liczbie pracowników naraŜonych,
b) osobie odpowiedzialnej za bezpieczeństwo i higienę pracy oraz ochronę zdrowia
pracowników.
§ 8.
1.
(3)
Informację dotyczącą uŜycia szkodliwego czynnika biologicznego w
celach naukowo-badawczych, diagnostycznych lub przemysłowych pracodawca
przekazuje właściwemu inspektorowi sanitarnemu:
1) co najmniej 30 dni przed dniem uŜycia po raz pierwszy szkodliwego czynnika
biologicznego zakwalifikowanego do grupy 2-4 zagroŜenia;
2) w kaŜdym przypadku, gdy zachodzą istotne zmiany mające znaczenie dla
bezpieczeństwa i zdrowia pracownika w miejscu pracy;
3) w ciągu 30 dni po zakończeniu działalności przez przedsiębiorstwo lub zakład;
4) niezwłocznie, w przypadku kaŜdej awarii lub wypadku, które mogły spowodować
uwolnienie się szkodliwego czynnika biologicznego zakwalifikowanego do grupy 2-4
zagroŜenia.
2. Informacja, o której mowa w ust. 1, uwzględnia w szczególności:
1) nazwę i adres przedsiębiorstwa lub zakładu oraz rodzaj prowadzonej działalności;
2) komórkę organizacyjną lub stanowisko pracy, w którym występuje naraŜenie objęte
zgłoszeniem;
3) imię, nazwisko, stanowisko słuŜbowe oraz numer telefonu kontaktowego osoby
odpowiedzialnej u pracodawcy za bezpieczeństwo i higienę pracy oraz ochronę
zdrowia pracowników;
4) wynik przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego z podaniem nazwy szkodliwego
czynnika biologicznego i grupy zagroŜenia, rodzaju wykonywanej pracy i czasu
naraŜenia;
5) przewidywane środki zapobiegawcze;
6) liczbę naraŜonych pracowników.
3. Laboratoria świadczące usługi diagnostyczne w odniesieniu do szkodliwych
czynników biologicznych zakwalifikowanych do grupy 4 zagroŜenia przekazują
właściwemu inspektorowi sanitarnemu wyłącznie informacje, o których mowa w ust. 1
pkt 1 i 3.
§ 9.
1. Szkolenie, o którym mowa w § 7 pkt 12, obejmuje zagadnienia dotyczące:
1) potencjalnego zagroŜenia dla zdrowia i Ŝycia pracowników spowodowanego
działaniem szkodliwego czynnika biologicznego;
2) środków, które naleŜy podjąć w celu zapobiegania zagroŜeniom spowodowanym
działaniem szkodliwego czynnika biologicznego;
3) wymagań higieniczno-sanitarnych;
4) wyposaŜenia i stosowania środków ochrony zbiorowej i indywidualnej;
5) działań, które pracownicy podejmują w razie występowania awarii lub wypadków, lub
dla ich zapobiegania.
2. Szkolenie jest przeprowadzane w trybie określonym w przepisach w sprawie
szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.
4
§ 10.
1. Rejestr, o którym mowa w § 7 pkt 14, pracodawca przechowuje przez
okres nie krótszy niŜ 10 lat od dnia ustania naraŜenia, z zastrzeŜeniem ust. 2.
2. W przypadku naraŜenia na szkodliwy czynnik biologiczny, który moŜe być
przyczyną choroby:
1) przewlekłej lub utajonej,
2) która, w świetle obecnej wiedzy, jest niemoŜliwa do zdiagnozowania do czasu
rozwinięcia się choroby,
3) o wyjątkowo długim okresie wylęgania,
4) o nawracającym charakterze w długim okresie pomimo leczenia,
5) mogącej powodować powaŜne, długookresowe powikłania
- rejestr przechowywany jest przez okres 40 lat od dnia ostatniego odnotowanego
przypadku naraŜenia.
3. Pracownikowi lub przedstawicielowi pracownika udostępnia się informacje
zawarte w rejestrze, o którym mowa w § 7 pkt 14:
1) w pełnym zakresie - w przypadku gdy informacja dotyczy tego pracownika;
2) w zakresie ograniczonym zapewniającym anonimowość osób, których informacja
dotyczy - w przypadku gdy informacja dotyczy innych pracowników.
4. Dostęp do rejestru, o którym mowa w § 7 pkt 14, posiada właściwa jednostka
organizacyjna słuŜby medycyny pracy, właściwy inspektor sanitarny oraz właściwy
inspektor pracy.
5. W przypadku likwidacji lub upadłości pracodawcy przekazuje on rejestr
właściwemu ze względu na swoją siedzibę wojewódzkiemu ośrodkowi medycyny
pracy oraz właściwemu inspektorowi sanitarnemu.
§ 11.
1. W ramach ochrony pracownika przed zagroŜeniem spowodowanym
przez szkodliwy czynnik biologiczny pracodawca jest ponadto obowiązany do:
1) zapewnienia pracownikowi bezpiecznych warunków spoŜywania posiłków i napojów
w wydzielonych pomieszczeniach;
2) wyposaŜenia pracownika w odpowiednie środki ochrony indywidualnej i
przechowywania ich w wyraźnie oznakowanym miejscu;
3) zapewnienia właściwych pomieszczeń, urządzeń higieniczno-sanitarnych, a takŜe
środków higieny osobistej oraz, jeŜeli to konieczne, środków do odkaŜania skóry lub
błon śluzowych;
4) stworzenia i stosowania procedur:
a) pobierania, transportu oraz przetwarzania próbek i materiałów pochodzenia ludzkiego
lub zwierzęcego,
b) dezynfekcji,
c) umoŜliwiających bezpieczne usuwanie i postępowanie ze skaŜonymi odpadami;
5) zapewnienia bezpiecznych warunków odkaŜania, czyszczenia, a w razie
konieczności niszczenia odzieŜy, środków ochrony indywidualnej i wyposaŜenia,
które uległy skaŜeniu szkodliwym czynnikiem biologicznym;
6) dostarczenia pracownikowi aktualnych pisemnych instrukcji postępowania ze
szkodliwym czynnikiem biologicznym;
7) niezwłocznego informowania wszystkich pracowników naraŜonych w wyniku awarii
lub wypadku lub ich przedstawiciela o tym zdarzeniu, jeŜeli mogło ono spowodować
uwolnienie się szkodliwego czynnika biologicznego, a takŜe o jego przyczynach oraz
podjętych i proponowanych środkach mających na celu opanowanie sytuacji;
8) podjęcia natychmiastowych działań mających na celu likwidację przyczyn i skutków
zaistniałej awarii lub wypadku;
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]