ustawa o pomocy spolecznej, 04 - Bezpieczeństwo Narodowe, Teoria Bezpieczenstwa [ Pobierz całość w formacie PDF ]
brzmienie od 2010-08-01
Ustawa o pomocy społecznej
z dnia 12 marca 2004 r. (Dz.U. Nr 64, poz. 593)
tekst jednolity z dnia 17 czerwca 2008 r. (Dz.U. Nr 115, poz. 728)
tekst jednolity z dnia 2 października 2009 r. (Dz.U. Nr 175, poz. 1362)
Zmiany aktu:
2010-08-01
Dz.U. 2010
Nr 125
poz. 842
Art. 8
2010-05-29
Dz.U. 2010
Nr 81
poz. 527
Art. 1
2010-05-01
2010-03-31
Dz.U. 2010
Nr 40
poz. 229
Art. 1
2010-03-12
Dz.U. 2010
Nr 28
poz. 146
Art. 12
2010-01-24
Dz.U. 2009
Nr 221
poz. 1738
Art. 1
2010-01-01
Dz.U. 2009
Nr 219
poz. 1706
Art. 15
2009-12-16
Dz.U. 2009
Nr 202
poz. 1551
Art. 1
2009-10-21
Dział I. Przepisy ogólne
Rozdział 1. Zasady ogólne i zakres podmiotowy ustawy
Art. 1. [Zakres przedmiotowy]
Ustawa określa:
1)
zadania w zakresie pomocy społecznej;
2)
rodzaje świadczeń z pomocy społecznej oraz zasady i tryb ich udzielania;
3)
organizację pomocy społecznej;
4)
zasady i tryb postępowania kontrolnego w zakresie pomocy społecznej.
Art. 2. [Funkcje i organizacja pomocy społecznej]
1. Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom
i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać,
wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.
2. Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym
zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem
Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi.
Art. 3. [Zadania pomocy społecznej]
1. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia
niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka.
2. Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie sytuacjom, o których mowa w art. 2 ust. 1, przez
podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji
ze środowiskiem.
3. Rodzaj, forma i rozmiar świadczenia powinny być odpowiednie do okoliczności uzasadniających
udzielenie pomocy.
4. Potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy powinny zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają
celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej.
Art. 4. [Obowiązek współdziałania]
Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są obowiązane do współdziałania w rozwiązywaniu
ich trudnej sytuacji życiowej.
Art. 5. [Osoby uprawnione do świadczeń]
Prawo do świadczeń z pomocy społecznej, jeżeli umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej,
przysługuje:
1)
osobom posiadającym obywatelstwo polskie mającym miejsce zamieszkania i
przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2)
cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej:
a)
na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta
długoterminowego Wspólnot Europejskich, zezwolenia na zamieszkanie na czas
oznaczony udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 53 ust. 1 pkt
13 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz.U. z 2006 r. Nr 234, poz.
1694, z późn. zm.), lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu
uchodźcy lub ochrony uzupełniającej,
3)
mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego
Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze
Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz członkom ich rodzin w rozumieniu art. 2
pkt 4 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i
członków ich rodzin (Dz.U. Nr 144, poz. 1043, z 2007 r. Nr 120, poz. 818 oraz z 2008 r. Nr
216, poz. 1367), posiadającym prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 5a. [Uprawnieni cudzoziemcy]
Prawo do świadczeń w formie interwencji kryzysowej, schronienia, posiłku, niezbędnego ubrania oraz
zasiłku celowego przysługuje cudzoziemcom, o których mowa w art. 53 ust. 1 pkt 15 oraz art. 53a ust.
2 pkt 4 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach.
Art. 6. [Słowniczek]
Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1)
całkowita niezdolność do pracy - całkowitą niezdolność do pracy w rozumieniu przepisów o
emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych albo zaliczenie do I lub II grupy
inwalidów lub legitymowanie się znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności
w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych;
2)
dochód dziecka - dochód, do którego zalicza się kwotę otrzymywanej renty wraz z dodatkiem
dla sierot zupełnych, zasiłek pielęgnacyjny, dodatek pielęgnacyjny, otrzymywane alimenty
oraz kwotę odpowiadającą dochodom uzyskiwanym z majątku dziecka;
3)
dochód na osobę w rodzinie - dochód rodziny podzielony przez liczbę osób w rodzinie;
4)
dochód rodziny - sumę miesięcznych dochodów osób w rodzinie;
5)
jednostka organizacyjna pomocy społecznej - regionalny ośrodek polityki społecznej,
powiatowe centrum pomocy rodzinie, ośrodek pomocy społecznej, dom pomocy społecznej,
placówkę specjalistycznego poradnictwa, w tym rodzinnego, placówkę opiekuńczo-
wychowawczą, ośrodek adopcyjno-opiekuńczy, ośrodek wsparcia i ośrodek interwencji
kryzysowej;
6)
kontrakt socjalny - pisemną umowę zawartą z osobą ubiegającą się o pomoc, określającą
uprawnienia i zobowiązania stron umowy, w ramach wspólnie podejmowanych działań
zmierzających do przezwyciężenia trudnej sytuacji życiowej osoby lub rodziny;
7)
niezdolność do pracy z tytułu wieku - ukończone 60 lat przez kobietę i 65 lat przez
mężczyznę;
8)
osoba bezdomna - osobę niezamieszkującą w lokalu mieszkalnym w rozumieniu przepisów o
ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminy i niezameldowaną na pobyt stały, w
rozumieniu przepisów o ewidencji ludności i dowodach osobistych, a także osobę
niezamieszkującą w lokalu mieszkalnym i zameldowaną na pobyt stały w lokalu, w którym nie
ma możliwości zamieszkania;
b)
na podstawie zgody na pobyt tolerowany - w formie schronienia, posiłku,
niezbędnego ubrania oraz zasiłku celowego;
9)
osoba samotna - osobę samotnie gospodarującą, niepozostającą w związku małżeńskim i
nieposiadającą wstępnych ani zstępnych;
10)
osoba samotnie gospodarująca - osobę prowadzącą jednoosobowe gospodarstwo
domowe;
11)
osoba zatrudniona - osobę pozostającą w zatrudnieniu w rozumieniu
przepisów o
zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu
1
lub prowadzącą działalność gospodarczą w
rozumieniu przepisów dotyczących działalności gospodarczej;
11a)
pierwsza forma opieki zastępczej nad dzieckiem - całodobową placówkę opiekuńczo
wychowawczą lub rodzinę zastępczą, w której dziecko zostało umieszczone po raz pierwszy;
12)
praca socjalna - działalność zawodową mającą na celu pomoc osobom i rodzinom we
wzmacnianiu lub odzyskiwaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie poprzez
pełnienie odpowiednich ról społecznych oraz tworzenie warunków sprzyjających temu celowi;
13)
renta - rentę z polskiego lub zagranicznego systemu ubezpieczeń społecznych, rentę
strukturalną lub rentę socjalną;
14)
rodzina - osoby spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku,
wspólnie zamieszkujące i gospodarujące;
15)
średni miesięczny koszt utrzymania w domu pomocy społecznej lub całodobowej placówce
opiekuńczo-wychowawczej - kwotę rocznych kosztów działalności domu lub całodobowej
placówki opiekuńczo-wychowawczej wynikającą z utrzymania mieszkańców lub dzieci, z roku
poprzedniego, bez kosztów inwestycyjnych, wydatków bieżących na remonty i zakupy
związane z realizacją programu naprawczego, powiększoną o prognozowany średnioroczny
wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, przyjęty w ustawie budżetowej na
dany rok kalendarzowy, podzieloną przez liczbę miejsc, ustaloną jako sumę rzeczywistej
liczby mieszkańców w poszczególnych miesiącach roku poprzedniego, w domu lub placówce;
16)
świadczenie nienależnie pobrane - świadczenie pieniężne uzyskane na podstawie
przedstawionych nieprawdziwych informacji lub niepoinformowania o zmianie sytuacji
materialnej lub osobistej;
17)
2
bar mleczny - przedsiębiorcę prowadzącego działalność gospodarczą w postaci
samoobsługowych, bezalkoholowych, ogólnodostępnych zakładów masowego żywienia,
sprzedających całodziennie posiłki mleczno-nabiałowo-jarskie.
Art. 7. [Podstawy do udzielenia pomocy]
Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w szczególności z powodu:
1)
ubóstwa;
2)
sieroctwa;
3)
bezdomności;
4)
bezrobocia;
5)
niepełnosprawności;
6)
długotrwałej lub ciężkiej choroby;
7)
przemocy w rodzinie;
7a)
potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi;
8)
potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności;
9)
bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa
domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych;
10)
braku umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej całodobowe
placówki opiekuńczo-wychowawcze;
                                                            
1
Obecnie: przepisów ustawy z dnia 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2008 r. Nr 69,
poz. 415), która weszła w życie z dniem 1.06.2004 r., stosownie do art. 145 tej ustawy.
 
2
Art. 6 pkt 17 dodany ustawą z dnia 19.11.2009 r. (Dz.U. Nr 219, poz. 1706), która wchodzi w życie 1.01.2010 r.
 
11)
trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status
uchodźcy lub ochronę uzupełniającą;
12)
trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego;
13)
alkoholizmu lub narkomanii;
14)
zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej;
15)
klęski żywiołowej lub ekologicznej.
Art. 7a. [Dotacje przedmiotowe]
3
1. Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom także poprzez udzielenie dotacji przedmiotowej
do posiłków sprzedawanych w barach mlecznych.
2. Dotacje przedmiotowe do posiłków sprzedawanych w barach mlecznych mogą być udzielane na
wniosek przedsiębiorcy, w zakresie określonym w ustawie budżetowej na dany rok.
Art. 8. [Prawo do świadczeń pieniężnych]
1. Prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej, z zastrzeżeniem art. 40, 41, 53a, 78 i 91,
przysługuje:
1)
osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 461
4
zł, zwanej dalej
"kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej",
2)
osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 316
4
zł, zwanej dalej
"kryterium dochodowym na osobę w rodzinie",
3)
rodzinie, której dochód nie przekracza sumy kwot kryterium dochodowego na osobę w
rodzinie, zwanej dalej "kryterium dochodowym rodziny"
- przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednego z powodów wymienionych w art. 7 pkt 2-15 lub
innych okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy społecznej.
2. Rada gminy, w drodze uchwały, może podwyższyć kwoty, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2,
uprawniające do zasiłków okresowego i celowego.
3. Za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie
wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu
na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pomniejszoną o:
1)
miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych;
2)
składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w
przepisach o powszechnym ubezpieczeniu
w Narodowym Funduszu Zdrowia
5
oraz ubezpieczenia społeczne określone w odrębnych
przepisach;
3)
kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób.
4.
6
Do dochodu ustalonego zgodnie z ust. 3 nie wlicza się:
1)
jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego;
2)
zasiłku celowego;
3)
pomocy materialnej mającej charakter socjalny albo motywacyjny, przyznawanej na
podstawie przepisów o systemie oświaty;
4)
wartości świadczenia w naturze;
5)
świadczenia przysługującego osobie bezrobotnej na podstawie przepisów o promocji
zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z tytułu wykonywania prac społecznie użytecznych.
                                                            
3
Art. 7a dodany ustawą z dnia 19.11.2009 r. (Dz.U. Nr 219, poz. 1706), która wchodzi w życie 1.01.2010 r.
 
4
Kwota jest ustalana zgodnie z art. 9 ustawy.
 
4
Kwota jest ustalana zgodnie z art. 9 ustawy.
 
5
Obecnie: przepisach ustawy z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
(Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027), która weszła w życie z dniem 1.10.2004 r., stosownie do art. 229 pkt 2 lit. a tej ustawy.
 
6
Art. 8 ust. 4 w brzmieniu ustawy z dnia 12.02.2010 r. (Dz.U. Nr 40, poz. 229), która wchodzi w życie 31.03.2010 r.
 
5. W stosunku do osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą:
1)
7
opodatkowaną podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach określonych w
przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych - za dochód przyjmuje się przychód z
tej działalności pomniejszony o koszty uzyskania przychodu, obciążenie podatkiem należnym
określonym w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych i składkami na
ubezpieczenie zdrowotne określonymi w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych, związane z prowadzeniem tej działalności oraz
odliczonymi od dochodu składkami na ubezpieczenia społeczne niezaliczonymi do kosztów
uzyskania przychodów, określonymi w odrębnych przepisach, z tym że dochód ustala się,
dzieląc kwotę dochodu z działalności gospodarczej wykazanego w zeznaniu podatkowym
złożonym za poprzedni rok kalendarzowy przez liczbę miesięcy, w których podatnik prowadził
działalność, a jeżeli nie prowadził działalności, za dochód przyjmuje się kwotę zadeklarowaną
w oświadczeniu tej osoby;
2)
opodatkowaną na zasadach określonych w przepisach o zryczałtowanym podatku
dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne - za dochód
przyjmuje się kwotę zadeklarowaną w oświadczeniu tej osoby.
6. W sytuacji gdy podatnik łączy przychody z działalności gospodarczej z innymi przychodami lub
rozlicza się wspólnie z małżonkiem, przez podatek należny, o którym mowa w ust. 5 pkt 1, rozumie się
podatek wyliczony w takiej proporcji, w jakiej pozostaje dochód podatnika z pozarolniczej działalności
gospodarczej wynikający z deklaracji podatkowych do sumy wszystkich wykazanych w nich
dochodów.
7.
8
Wysokość dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej w przypadku prowadzenia
działalności opodatkowanej na zasadach określonych w przepisach o podatku dochodowym od osób
fizycznych ustala się na podstawie zaświadczenia wydanego przez naczelnika właściwego urzędu
skarbowego, zawierającego informację o wysokości:
1)
przychodu;
2)
kosztów uzyskania przychodu;
3)
różnicy pomiędzy przychodem a kosztami jego uzyskania;
4)
dochodów z innych źródeł niż pozarolnicza działalność gospodarcza w przypadkach, o
których mowa w ust. 6;
5)
odliczonych od dochodu składek na ubezpieczenia społeczne;
6)
należnego podatku;
7)
odliczonych od podatku składek na ubezpieczenie zdrowotne związanych z prowadzeniem
pozarolniczej działalności gospodarczej.
8. Wysokość dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej w przypadku prowadzenia
działalności na zasadach określonych w przepisach o zryczałtowanym podatku dochodowym od
niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne ustala się na podstawie zaświadczenia
wydanego przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego zawierającego informację o formie
opodatkowania oraz na podstawie dowodu opłacenia składek w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.
9. Przyjmuje się, że z 1 ha przeliczeniowego uzyskuje się dochód miesięczny w wysokości 194
4
zł.
10. Dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej i z ha przeliczeniowych oraz z innych źródeł
sumuje się.
11. W przypadku uzyskania w ciągu 12 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku lub w
okresie pobierania świadczenia z pomocy społecznej dochodu jednorazowego przekraczającego
pięciokrotnie kwoty:
1)
kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, w przypadku osoby samotnie
gospodarującej,
                                                            
7
Art. 8 ust. 5 pkt 1 w brzmieniu ustawy z dnia 12.02.2010 r. (Dz.U. Nr 40, poz. 229), która wchodzi w życie 31.03.2010 r.
 
8
Art. 8 ust. 7 w brzmieniu ustawy z dnia 12.02.2010 r. (Dz.U. Nr 40, poz. 229), która wchodzi w życie 31.03.2010 r.
 
4
Kwota jest ustalana zgodnie z art. 9 ustawy.
 
[ Pobierz całość w formacie PDF ]