Ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej z dn. 9 czerwca 2011r, Pedagogika społeczna, przepisy ... [ Pobierz całość w formacie PDF ]
Ustawa z dnia 09.06.2011r
o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastħpczej
Dz.U.2011.149.887
- 1 -
Opracowano na podstawie:
Dz.U.2011.149.887
USTAWA
z dnia 9 czerwca 2011 r.
o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zast
ħ
pczej
1)
(Dz. U. z dnia 21 lipca 2011 r.)
Dla dobra dzieci, które potrzebujĢ szczególnej ochrony i pomocy ze strony dorosłych, Ļrodowiska
rodzinnego, atmosfery szczħĻcia, miłoĻci i zrozumienia, w trosce o ich harmonijny rozwój i przyszłĢ
samodzielnoĻę ŇyciowĢ, dla zapewnienia ochrony przysługujĢcych im praw i wolnoĻci, dla dobra
rodziny, która jest podstawowĢ komórkĢ społeczeıstwa oraz naturalnym Ļrodowiskiem rozwoju, i
dobra wszystkich jej członków, a w szczególnoĻci dzieci, w przekonaniu, Ňe skuteczna pomoc dla
rodziny przeŇywajĢcej trudnoĻci w opiekowaniu siħ i wychowywaniu dzieci oraz skuteczna ochrona
dzieci i pomoc dla nich moŇe byę osiĢgniħta przez współpracħ wszystkich osób, instytucji i
organizacji pracujĢcych z dzieęmi i rodzicami - uchwala siħ, co nastħpuje:
DZIAŁ I
Przepisy ogólne
Art. 1.
Ustawa okreĻla:
1) zasady i formy wspierania rodziny przeŇywajĢcej trudnoĻci w wypełnianiu funkcji opiekuıczo-
wychowawczych;
2) zasady i formy sprawowania pieczy zastħpczej oraz pomocy w usamodzielnianiu jej
pełnoletnich wychowanków;
3) zadania administracji publicznej w zakresie wspierania rodziny i systemu pieczy zastħpczej;
4) zasady finansowania wspierania rodziny i systemu pieczy zastħpczej;
5) zadania w zakresie postħpowania adopcyjnego.
Art. 2.
1. Wspieranie rodziny przeŇywajĢcej trudnoĻci w wypełnianiu funkcji opiekuıczo-
wychowawczych to zespół planowych działaı majĢcych na celu przywrócenie rodzinie zdolnoĻci
do wypełniania tych funkcji.
2. System pieczy zastħpczej to zespół osób, instytucji i działaı majĢcych na celu zapewnienie
czasowej opieki i wychowania dzieciom w przypadkach niemoŇnoĻci sprawowania opieki i
wychowania przez rodziców.
3. Jednostkami organizacyjnymi wspierania rodziny i systemu pieczy zastħpczej sĢ jednostki
organizacyjne jednostek samorzĢdu terytorialnego wykonujĢce zadania w zakresie wspierania
rodziny i systemu pieczy zastħpczej, placówki wsparcia dziennego, organizatorzy rodzinnej pieczy
zastħpczej, placówki opiekuıczo-wychowawcze, regionalne placówki opiekuıczo-terapeutyczne,
interwencyjne oĻrodki preadopcyjne, oĻrodki adopcyjne oraz podmioty, którym zlecono realizacjħ
zadaı z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastħpczej.
Art. 3.
1. ObowiĢzek wspierania rodziny przeŇywajĢcej trudnoĻci w wypełnianiu funkcji
opiekuıczo-wychowawczych oraz organizacji pieczy zastħpczej, w zakresie ustalonym ustawĢ,
spoczywa na jednostkach samorzĢdu terytorialnego oraz na organach administracji rzĢdowej.
2. ObowiĢzek, o którym mowa w ust. 1, jednostki samorzĢdu terytorialnego oraz organy
administracji rzĢdowej realizujĢ w szczególnoĻci we współpracy ze Ļrodowiskiem lokalnym,
sĢdami i ich organami pomocniczymi, PolicjĢ, instytucjami oĻwiatowymi, podmiotami leczniczymi, a
takŇe koĻciołami i zwiĢzkami wyznaniowymi oraz organizacjami społecznymi.
 Ustawa z dnia 09.06.2011r
o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastħpczej
Dz.U.2011.149.887
- 2 -
3. Zadania z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastħpczej sĢ realizowane zgodnie z
zasadĢ pomocniczoĻci, zwłaszcza gdy przepisy ustawy przewidujĢ moŇliwoĻę zlecania realizacji
tych zadaı przez organy jednostek samorzĢdu terytorialnego.
Art. 4.
StosujĢc ustawħ, naleŇy mieę na wzglħdzie podmiotowoĻę dziecka i rodziny oraz prawo
dziecka do:
1) wychowania w rodzinie, a w razie koniecznoĻci wychowywania dziecka poza rodzinĢ - do
opieki i wychowania w rodzinnych formach pieczy zastħpczej, jeĻli jest to zgodne z dobrem
dziecka;
2) powrotu do rodziny;
3) utrzymywania osobistych kontaktów z rodzicami, z wyjĢtkiem przypadków, w których sĢd
zakazał takich kontaktów;
4) stabilnego Ļrodowiska wychowawczego;
5) kształcenia, rozwoju uzdolnieı, zainteresowaı i przekonaı oraz zabawy i wypoczynku;
6) pomocy w przygotowaniu do samodzielnego Ňycia;
7) ochrony przed arbitralnĢ lub bezprawnĢ ingerencjĢ w Ňycie dziecka;
8) informacji i wyraŇania opinii w sprawach, które go dotyczĢ, odpowiednio do jego wieku i
stopnia dojrzałoĻci;
9) ochrony przed poniŇajĢcym traktowaniem i karaniem;
10) poszanowania toŇsamoĻci religijnej i kulturowej;
11) dostħpu do informacji dotyczĢcych jego pochodzenia.
Art. 5.
1. Ustawħ stosuje siħ do:
1) osób posiadajĢcych obywatelstwo polskie, majĢcych miejsce zamieszkania na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej;
2) majĢcych miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywateli paıstw
członkowskich Unii Europejskiej, paıstw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym
Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji
Szwajcarskiej oraz członków ich rodzin w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o
wjeŅdzie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeŅdzie z tego terytorium
obywateli paıstw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz. U. Nr 144, poz. 1043,
z póŅn. zm.
2)
), posiadajĢcych prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej;
3) cudzoziemców majĢcych miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na
podstawie:
a) zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich,
b) uzyskania w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodŅcy lub ochrony uzupełniajĢcej;
4) cudzoziemców majĢcych miejsce zamieszkania i przebywajĢcych na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie:
a) zezwolenia na osiedlenie siħ,
b) zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udzielonego w zwiĢzku z okolicznoĻciĢ, o
której mowa w art. 53 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z
2006 r. Nr 234, poz. 1694, z póŅn. zm.
3)
).
2. Osoba, o której mowa w ust. 1 pkt 1-3, nie traci uprawnieı okreĻlonych w dziale IV w przypadku
podjħcia nauki poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
3. Przepisy działu III stosuje siħ takŇe do małoletniego cudzoziemca niewymienionego w ust. 1 pkt
2-4, przebywajĢcego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 6.
Ilekroę w ustawie jest mowa o wójcie, naleŇy przez to rozumieę takŇe burmistrza oraz
prezydenta miasta.
Art. 7.
Podmioty realizujĢce zadania w zakresie wspierania rodziny i systemu pieczy zastħpczej
mogĢ przetwarzaę, w zakresie okreĻlonym w ustawie, dane osobowe osób oraz członków ich
rodzin, korzystajĢcych ze Ļwiadczeı okreĻlonych w ustawie.
 Ustawa z dnia 09.06.2011r
o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastħpczej
Dz.U.2011.149.887
- 3 -
DZIAŁ II
Wspieranie rodziny
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 8.
1. Rodzinie przeŇywajĢcej trudnoĻci w wypełnianiu funkcji opiekuıczo-wychowawczych wójt
zapewnia wsparcie, które polega w szczególnoĻci na:
1) analizie sytuacji rodziny i Ļrodowiska rodzinnego oraz przyczyn kryzysu w rodzinie;
2) wzmocnieniu roli i funkcji rodziny;
3) rozwijaniu umiejħtnoĻci opiekuıczo-wychowawczych rodziny;
4) podniesieniu ĻwiadomoĻci w zakresie planowania oraz funkcjonowania rodziny;
5) pomocy w integracji rodziny;
6) przeciwdziałaniu marginalizacji i degradacji społecznej rodziny;
7) dĢŇeniu do reintegracji rodziny.
2. Wspieranie rodziny jest prowadzone w formie:
1) pracy z rodzinĢ;
2) pomocy w opiece i wychowaniu dziecka.
3. Wspieranie rodziny jest prowadzone za jej zgodĢ i aktywnym udziałem, z uwzglħdnieniem
zasobów własnych oraz Ņródeł wsparcia zewnħtrznego.
Art. 9.
Rodzina moŇe otrzymaę wsparcie przez działania:
1) instytucji i podmiotów działajĢcych na rzecz dziecka i rodziny;
2) placówek wsparcia dziennego;
3) rodzin wspierajĢcych.
Rozdział 2
Praca z rodzin
Ģ
Art. 10.
1. Pracħ z rodzinĢ organizuje gmina lub podmiot, któremu gmina zleciła realizacjħ tego
zadania na podstawie art. 190.
2. W przypadku gdy wyznaczonym na podstawie ust. 1 podmiotem jest oĻrodek pomocy
społecznej, w oĻrodku moŇna utworzyę zespół do spraw asysty rodzinnej.
3. Praca z rodzinĢ jest prowadzona w szczególnoĻci w formie:
1) konsultacji i poradnictwa specjalistycznego;
2) terapii i mediacji;
3) usług dla rodzin z dzieęmi, w tym usług opiekuıczych i specjalistycznych;
4) pomocy prawnej, szczególnie w zakresie prawa rodzinnego;
5) organizowania dla rodzin spotkaı, majĢcych na celu wymianħ ich doĻwiadczeı oraz
zapobieganie izolacji, zwanych dalej "grupami wsparcia" lub "grupami samopomocowymi".
4. Praca z rodzinĢ jest prowadzona takŇe w przypadku czasowego umieszczenia dziecka poza
rodzinĢ.
Art. 11.
1. W przypadku gdy oĻrodek pomocy społecznej poweŅmie informacjħ o rodzinie
przeŇywajĢcej trudnoĻci w wypełnianiu funkcji opiekuıczo-wychowawczych, pracownik socjalny
przeprowadza w tej rodzinie wywiad Ļrodowiskowy, na zasadach okreĻlonych w ustawie. z dnia 12
marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362, z póŅn. zm.
4)
).
2. Po dokonaniu analizy sytuacji rodziny, pracownik socjalny przeprowadzajĢcy wywiad
Ļrodowiskowy wnioskuje do kierownika oĻrodka pomocy społecznej o przydzielenie rodzinie
asystenta rodziny.
Art. 12.
1. Asystentem rodziny moŇe byę osoba, która:
1) posiada:
a) wykształcenie wyŇsze na kierunku pedagogika, psychologia, socjologia, nauki o rodzinie lub
praca socjalna lub
 Ustawa z dnia 09.06.2011r
o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastħpczej
Dz.U.2011.149.887
- 4 -
b) wykształcenie wyŇsze na dowolnym kierunku uzupełnione szkoleniem z zakresu pracy z
dzieęmi lub rodzinĢ i udokumentuje co najmniej roczny staŇ pracy z dzieęmi lub rodzinĢ lub
studiami podyplomowymi obejmujĢcymi zakres programowy szkolenia okreĻlony na podstawie ust.
3 i udokumentuje co najmniej roczny staŇ pracy z dzieęmi lub rodzinĢ lub
c) wykształcenie Ļrednie i szkolenie z zakresu pracy z dzieęmi lub rodzinĢ, a takŇe udokumentuje
co najmniej 3-letni staŇ pracy z dzieęmi lub rodzinĢ;
2) nie jest i nie była pozbawiona władzy rodzicielskiej oraz władza rodzicielska nie jest jej
zawieszona ani ograniczona;
3) wypełnia obowiĢzek alimentacyjny - w przypadku gdy taki obowiĢzek w stosunku do niej
wynika z tytułu egzekucyjnego;
4) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyĻlne przestħpstwo lub umyĻlne
przestħpstwo skarbowe.
2. Asystent rodziny jest obowiĢzany do systematycznego podnoszenia swoich kwalifikacji w
zakresie pracy z dzieęmi lub rodzinĢ, w szczególnoĻci przez udział w szkoleniach oraz
samokształcenie.
3. Minister właĻciwy do spraw rodziny okreĻli, w drodze rozporzĢdzenia, liczbħ godzin i zakres
programowy szkoleı, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b i c, oraz kwalifikacje osób, które mogĢ
prowadzię szkolenia, majĢc na uwadze zapewnienie odpowiedniego poziomu wykonywania zadaı
przez asystenta rodziny.
4. Program szkolenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b i c, zatwierdza, na okres 5 lat na wniosek
podmiotu, który opracował ten program, minister właĻciwy do spraw rodziny.
5. We wniosku, o którym mowa w ust. 4, przedstawia siħ informacje dotyczĢce w szczególnoĻci
programu szkolenia, liczby godzin i kwalifikacji osób prowadzĢcych szkolenie, sposobu
prowadzenia szkolenia oraz materiału dydaktycznego wykorzystywanego podczas szkolenia.
6. Zatwierdzenie lub odmowa zatwierdzenia programu szkolenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 lit.
b i c, nastħpuje w drodze decyzji.
Art. 13.
1. W przypadku wszczħcia przeciwko asystentowi rodziny postħpowania karnego o
umyĻlne przestħpstwo Ļcigane z oskarŇenia publicznego, zawiesza siħ go w pełnieniu obowiĢzków
do czasu prawomocnego zakoıczenia postħpowania.
2. W okresie zawieszenia, o którym mowa w ust. 1, asystent rodziny otrzymuje połowħ
przysługujĢcego mu wynagrodzenia.
3. W przypadku umorzenia postħpowania karnego albo wydania wyroku uniewinniajĢcego
asystentowi rodziny wypłaca siħ pozostałĢ czħĻę wynagrodzenia; nie dotyczy to warunkowego
umorzenia postħpowania karnego.
4. Asystentowi rodziny zatrudnionemu na podstawie umowy o pracħ, w przypadku umorzenia
postħpowania karnego albo wydania wyroku uniewinniajĢcego, okres zawieszenia wlicza siħ do
okresu zatrudnienia, od którego zaleŇĢ uprawnienia pracownicze; nie dotyczy to warunkowego
umorzenia postħpowania karnego.
Art. 14.
Asystent rodziny prowadzi pracħ z rodzinĢ w miejscu jej zamieszkania lub w miejscu
wskazanym przez rodzinħ.
Art. 15.
1. Do zadaı asystenta rodziny naleŇy w szczególnoĻci:
1) opracowanie i realizacja planu pracy z rodzinĢ we współpracy z członkami rodziny i w
konsultacji z pracownikiem socjalnym, o którym mowa w art. 11 ust. 1;
2) opracowanie, we współpracy z członkami rodziny i koordynatorem rodzinnej pieczy
zastħpczej, planu pracy z rodzinĢ, który jest skoordynowany z planem pomocy dziecku
umieszczonemu w pieczy zastħpczej;
3) udzielanie pomocy rodzinom w poprawie ich sytuacji Ňyciowej, w tym w zdobywaniu
umiejħtnoĻci prawidłowego prowadzenia gospodarstwa domowego;
4) udzielanie pomocy rodzinom w rozwiĢzywaniu problemów socjalnych;
5) udzielanie pomocy rodzinom w rozwiĢzywaniu problemów psychologicznych;
6) udzielanie pomocy rodzinom w rozwiĢzywaniu problemów wychowawczych z dzieęmi;
7) wspieranie aktywnoĻci społecznej rodzin;
8) motywowanie członków rodzin do podnoszenia kwalifikacji zawodowych;
9) udzielanie pomocy w poszukiwaniu, podejmowaniu i utrzymywaniu pracy zarobkowej;
 Ustawa z dnia 09.06.2011r
o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastħpczej
Dz.U.2011.149.887
- 5 -
10) motywowanie do udziału w zajħciach grupowych dla rodziców, majĢcych na celu
kształtowanie prawidłowych wzorców rodzicielskich i umiejħtnoĻci psychospołecznych;
11) udzielanie wsparcia dzieciom, w szczególnoĻci poprzez udział w zajħciach
psychoedukacyjnych;
12) podejmowanie działaı interwencyjnych i zaradczych w sytuacji zagroŇenia bezpieczeıstwa
dzieci i rodzin;
13) prowadzenie indywidualnych konsultacji wychowawczych dla rodziców i dzieci;
14) prowadzenie dokumentacji dotyczĢcej pracy z rodzinĢ;
15) dokonywanie okresowej oceny sytuacji rodziny, nie rzadziej niŇ co pół roku, i przekazywanie
tej oceny podmiotowi, o którym mowa w art. 17 ust. 1;
16) monitorowanie funkcjonowania rodziny po zakoıczeniu pracy z rodzinĢ;
17) sporzĢdzanie, na wniosek sĢdu, opinii o rodzinie i jej członkach;
18) współpraca z jednostkami administracji rzĢdowej i samorzĢdowej, właĻciwymi organizacjami
pozarzĢdowymi oraz innymi podmiotami i osobami specjalizujĢcymi siħ w działaniach na rzecz
dziecka i rodziny;
19) współpraca z zespołem interdyscyplinarnym lub grupĢ roboczĢ, o których mowa w art. 9a
ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493, z
2009 r. Nr 206, poz. 1589 oraz z 2010 r. Nr 28, poz. 146 i Nr 125, poz. 842), lub innymi
podmiotami, których pomoc przy wykonywaniu zadaı uzna za niezbħdnĢ.
2. Podmioty, o których mowa w ust. 1 pkt 18 i 19, udzielajĢ asystentowi rodziny odpowiedniej
pomocy w wykonywaniu czynnoĻci zawodowych.
3. Plan pracy z rodzinĢ, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje zakres realizowanych działaı
majĢcych na celu przezwyciħŇenie trudnych sytuacji Ňyciowych, a takŇe zawiera terminy ich
realizacji i przewidywane efekty.
4. Liczba rodzin, z którymi jeden asystent rodziny moŇe w tym samym czasie prowadzię pracħ, jest
uzaleŇniona od stopnia trudnoĻci wykonywanych zadaı, jednak nie moŇe przekroczyę 20.
Art. 16.
1. Asystent rodziny, w zwiĢzku z wykonywaniem swoich zadaı, ma prawo do:
1) wglĢdu do dokumentów zawierajĢcych dane osobowe członków rodziny, niezbħdne do
prowadzenia pracy z rodzinĢ, w tym:
a) imiħ i nazwisko,
b) datħ urodzenia,
c) obywatelstwo,
d) adres miejsca zamieszkania,
e) stan cywilny,
f) wykształcenie,
g) zawód,
h) miejsce pracy,
i) Ņródła dochodu,
j) dane dotyczĢce warunków mieszkaniowych,
k) dane dotyczĢce sytuacji prawnej oraz aktualnego miejsca pobytu dziecka,
l) dane o rozwoju psychofizycznym dziecka;
2) wystħpowania do właĻciwych organów władzy publicznej, organizacji oraz instytucji o
udzielenie informacji, w tym zawierajĢcych dane osobowe, niezbħdnych do udzielenia pomocy
rodzinie;
3) przedstawiania właĻciwym organom władzy publicznej, organizacjom oraz instytucjom ocen i
wniosków zmierzajĢcych do zapewnienia skutecznej ochrony praw rodzin.
2. Asystent rodziny ma prawo do korzystania z poradnictwa, które ma na celu zachowanie i
wzmocnienie jego kompetencji oraz przeciwdziałanie zjawisku wypalenia zawodowego.
3. Asystent rodziny, wykonujĢc czynnoĻci w ramach swoich obowiĢzków, korzysta z ochrony
przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych.
Art. 17.
1. Asystenta rodziny zatrudnia kierownik jednostki organizacyjnej gminy, która organizuje
pracħ z rodzinĢ, lub podmiot, któremu gmina na podstawie art. 190 zleciła organizacjħ pracy z
rodzinĢ.
2. Praca asystenta rodziny jest wykonywana w ramach stosunku pracy w systemie zadaniowego
czasu pracy albo umowy o Ļwiadczenie usług, do której, zgodnie z ustawĢ z dnia 23 kwietnia 1964
r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z póŅn. zm.
5)
), stosuje siħ przepisy dotyczĢce zlecenia.
  [ Pobierz całość w formacie PDF ]