ustawa wolnosc 1989, ustawy [ Pobierz całość w formacie PDF ]
©Kancelaria Sejmu
s. 1/1
Dz.U. 1989 Nr 29 poz. 155
USTAWA
z dnia 17 maja 1989 r.
o gwarancjach wolności sumienia i wyznania
Opracowano na pod-
stawie t.j. Dz.U. z
2005 r. Nr 231, poz.
1965, z 2009 r. Nr 98,
poz. 817.
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej:
– wykonując postanowienia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej o wolności
sumienia i wyznania,
– nawiązując do godnej trwałego szacunku i kontynuacji tradycji tolerancji i
wolności religijnej oraz potwierdzającej ją współpracy Polaków różnych wyznań
i światopoglądów w rozwoju i pomyślności Ojczyzny,
– uznając historyczny wkład kościołów i innych związków wyznaniowych w
rozwój kultury narodowej oraz krzewienie i umacnianie podstawowych wartości
moralnych,
– kierując się zasadami zawartymi w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka,
Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych, Akcie
Końcowym Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie oraz Deklaracji
Organizacji Narodów Zjednoczonych o wyeliminowaniu wszelkich form
nietolerancji i dyskryminacji z powodów religijnych lub przekonań,
– umacniając warunki do czynnego i równoprawnego uczestnictwa obywateli w
życiu publicznym i społecznym, bez względu na ich stosunek do religii,
stanowi, co następuje:
DZIAŁ I
Wolność sumienia i wyznania
Art. 1.
1. Rzeczpospolita Polska zapewnia każdemu obywatelowi wolność sumienia i
wyznania.
2. Wolność sumienia i wyznania obejmuje swobodę wyboru religii lub przekonań
oraz wyrażania ich indywidualnie i zbiorowo, prywatnie i publicznie.
3. Obywatele wierzący wszystkich wyznań oraz niewierzący mają równe prawa w
życiu państwowym, politycznym, gospodarczym, społecznym i kulturalnym.
Art. 2.
Korzystając z wolności sumienia i wyznania obywatele mogą w szczególności:
2009-07-30
©Kancelaria Sejmu
s. 2/2
1) tworzyć wspólnoty religijne, zwane dalej “kościołami i innymi związkami
wyznaniowymi”, zakładane w celu wyznawania i szerzenia wiary religijnej,
posiadające własny ustrój, doktrynę i obrzędy kultowe;
2) zgodnie z zasadami swojego wyznania uczestniczyć w czynnościach i
obrzędach religijnych oraz wypełniać obowiązki religijne i obchodzić święta
religijne;
2a) należeć lub nie należeć do kościołów i innych związków wyznaniowych;
3) głosić swoją religię lub przekonania;
4) wychowywać dzieci zgodnie ze swoimi przekonaniami w sprawach religii;
5) zachowywać milczenie w sprawach swojej religii lub przekonań;
6) utrzymywać kontakty ze współwyznawcami, w tym uczestniczyć w pracach
organizacji religijnych o zasięgu międzynarodowym;
7) korzystać ze źródeł informacji na temat religii;
8) wytwarzać i nabywać przedmioty potrzebne do celów kultu i praktyk
religijnych oraz korzystać z nich;
9) wytwarzać, nabywać i posiadać artykuły potrzebne do przestrzegania reguł
religijnych;
10) wybrać stan duchowny lub zakonny;
11) zrzeszać się w organizacjach świeckich w celu realizacji zadań wynikających
z wyznawanej religii bądź przekonań w sprawach religii;
12) otrzymać pochówek zgodny z wyznawanymi zasadami religijnymi lub z
przekonaniami w sprawach religii.
Art. 3.
1. Uzewnętrznianie indywidualnie lub zbiorowo swojej religii lub przekonań może
podlegać jedynie ograniczeniom ustawowym koniecznym do ochrony
bezpieczeństwa publicznego, porządku, zdrowia lub moralności publicznej albo
podstawowych praw i wolności innych osób.
2. Korzystanie z wolności sumienia i wyznania nie może prowadzić do uchylania
się od wykonywania obowiązków publicznych nałożonych przez ustawy.
3. Ze względu na przekonania religijne lub wyznawane zasady moralne obywatele
mogą występować o przeznaczenie do służby zastępczej na zasadach i w trybie
określonych w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o służbie zastępczej (Dz. U. Nr
223, poz. 2217 oraz z 2005 r. Nr 180, poz. 1496).
Art. 4.
1. Prawo określone w art. 2 pkt 2 oraz prawo do posiadania i korzystania z
przedmiotów potrzebnych do uprawiania kultu i praktyk religijnych przysługują
również osobom:
1) pełniącym służbę wojskową lub zasadniczą służbę w obronie cywilnej;
2009-07-30
2) przebywającym w
zakładach służby zdrowia
1)
i
opieki społecznej
2)
oraz
dzieciom i młodzieży na krajowych koloniach i obozach organizowanych
przez instytucje państwowe;
3) przebywającym w zakładach karnych, poprawczych i
wychowawczych
3)
oraz
aresztach śledczych,
ośrodkach przystosowania społecznego
4)
oraz
schroniskach dla nieletnich.
2. Sposób realizacji uprawnień określonych w ust. 1 regulują odrębne ustawy oraz
przepisy wydane na ich podstawie.
s. 3/3
Art. 5.
Obywatele mają prawo do swobodnego świadczenia na rzecz kościołów i innych
związków wyznaniowych oraz instytucji charytatywno-opiekuńczych.
Art. 6.
1. Nikt nie może być dyskryminowany bądź uprzywilejowany z powodu religii lub
przekonań w sprawach religii.
2. Nie wolno zmuszać obywateli do niebrania udziału w czynnościach lub
obrzędach religijnych ani do udziału w nich.
Art. 7.
1. Cudzoziemcy przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej korzystają z
wolności sumienia i wyznania na równi z obywatelami polskimi.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do bezpaństwowców.
1)
Obecnie: zakładach opieki zdrowotnej, zgodnie z ustawą z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach
opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 91, poz. 408, z 1992 r. Nr 63, poz. 315, z 1994 r. Nr 121, poz. 591, z
1995 r. Nr 138, poz. 682, z 1996 r. Nr 24, poz. 110, z 1997 r. Nr 104, poz. 661, Nr 121, poz. 769 i
Nr 158, poz. 1041, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, Nr 117, poz. 756 i Nr 162, poz. 1115, z 1999 r. Nr
28, poz. 255 i 256 i Nr 84, poz. 935, z 2000 r. Nr 3, poz. 28, Nr 12, poz. 136, Nr 43, poz. 489, Nr
84, poz. 948, Nr 114, poz. 1193 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 5, poz. 45, Nr 88, poz. 961, Nr
100, poz. 1083, Nr 111, poz. 1193, Nr 113, poz. 1207, Nr 126, poz. 1382, 1383 i 1384 i Nr 128,
poz. 1407, z 2002 r. Nr 113, poz. 984, z 2003 r. Nr 45, poz. 391, Nr 124, poz. 1151 i 1152, Nr 171,
poz. 1663, Nr 213, poz. 2081 i Nr 223, poz. 2215, z 2004 r. Nr 210, poz. 2135 i Nr 273, poz. 2703
oraz z 2005 r. Nr 164, poz. 1365 i Nr 169, poz. 1420), która weszła w życie z dniem 15 stycznia
1992 r.
2)
Obecnie: odpowiednich jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, zgodnie z ustawą z dnia
12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593, Nr 99, poz. 1001 i Nr 273, poz.
2703 oraz z 2005 r. Nr 64, poz. 565, Nr 94, poz. 788, Nr 164, poz. 1366, Nr 175, poz. 1462, Nr 179,
poz. 1487 i Nr 180, poz. 1493), która weszła w życie z dniem 1 maja 2004 r.
3)
Obecnie: odpowiednich ośrodkach przewidzianych w ustawie z dnia 26 października 1982 r. o
postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2002 r. Nr 11, poz. 109 i Nr 58, poz. 542, z 2003 r.
Nr 137, poz. 1304 i Nr 223, poz. 2217 oraz z 2005 r. Nr 169, poz. 1413), która weszła w życie z
dniem 13 maja 1983 r.
4)
Zlikwidowane na mocy art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 23 lutego 1990 r. o zmianie Kodeksu karnego
wykonawczego (Dz. U. Nr 14, poz. 85), która weszła w życie z dniem 27 marca 1990 r.
2009-07-30
©Kancelaria Sejmu
©Kancelaria Sejmu
s. 4/4
DZIAŁ II
Stosunek państwa do kościołów i innych związków
wyznaniowych
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 8.
Kościoły i inne związki wyznaniowe w Polsce działają w konstytucyjnych ramach
ustrojowych Rzeczypospolitej Polskiej; ich sytuację prawną i majątkową regulują
przepisy rangi ustawowej.
Art. 9.
1. W Rzeczypospolitej Polskiej stosunek państwa do wszystkich kościołów i innych
związków wyznaniowych opiera się na poszanowaniu wolności sumienia i
wyznania.
2. Gwarancjami wolności sumienia i wyznania w stosunkach państwa z kościołami
i innymi związkami wyznaniowymi są:
1) oddzielenie kościołów i innych związków wyznaniowych od państwa;
2) swoboda wypełniania przez kościoły i inne związki wyznaniowe funkcji
religijnych;
3) równouprawnienie wszystkich kościołów i innych związków wyznaniowych,
bez względu na formę uregulowania ich sytuacji prawnej.
Art. 10.
1. Rzeczpospolita Polska jest państwem świeckim, neutralnym w sprawach religii i
przekonań.
2. Państwo i państwowe jednostki organizacyjne nie dotują i nie subwencjonują
kościołów i innych związków wyznaniowych. Wyjątki od tej zasady regulują
ustawy lub przepisy wydane na ich podstawie.
Art. 11.
1. Kościoły i inne związki wyznaniowe są niezależne od państwa przy
wykonywaniu swoich funkcji religijnych.
2. Kościoły i inne związki wyznaniowe oraz ich działalność podlegają ochronie
prawnej, w granicach określonych w ustawach.
3. Kościoły i inne związki wyznaniowe mogą składać wnioski do Trybunału
Konstytucyjnego na zasadach i w trybie określonych w przepisach o Trybunale
Konstytucyjnym.
2009-07-30
©Kancelaria Sejmu
s. 5/5
Art. 12.
1. Duchowni oraz osoby zakonne kościołów i innych związków wyznaniowych,
ustanowione według przepisów prawa wewnętrznego kościoła lub innego
związku wyznaniowego, korzystają z praw i podlegają obowiązkom na równi z
innymi obywatelami we wszystkich dziedzinach życia państwowego,
politycznego, gospodarczego, społecznego i kulturalnego. Są oni w ramach
obowiązujących przepisów ustaw zwolnieni z obowiązków niemożliwych do
pogodzenia z pełnieniem funkcji duchownego lub osoby zakonnej.
2. Osoby, o których mowa w ust. 1, mają prawo do noszenia stroju duchownego.
3. Uprawnienia i obowiązki osób duchownych w myśl prawa państwowego
określają odrębne ustawy.
Art. 13.
1. Majątek i przychody kościołów i innych związków wyznaniowych podlegają
ogólnie obowiązującym przepisom podatkowym, z wyjątkami określonymi w
odrębnych ustawach.
2. Osoby prawne kościołów i innych związków wyznaniowych są zwolnione od
opodatkowania z tytułu przychodów ze swojej działalności niegospodarczej. W
tym zakresie osoby te nie mają obowiązku prowadzenia dokumentacji
wymaganej przez przepisy podatkowe.
3. (uchylony).
4. (uchylony).
5. Dochody z działalności gospodarczej osób prawnych kościołów i innych
związków wyznaniowych oraz spółek, których udziałowcami są wyłącznie te
osoby, są zwolnione od opodatkowania w części, w jakiej zostały przeznaczone
w roku podatkowym lub w roku po nim następującym na cele kultowe,
oświatowo-wychowawcze, naukowe, kulturalne, działalność charytatywno-
opiekuńczą, punkty katechetyczne, konserwację zabytków oraz na inwestycje
sakralne i inwestycje kościelne, których przedmiotem są punkty katechetyczne i
zakłady charytatywno-opiekuńcze, jak również remonty tych obiektów.
6. Osoby prawne kościołów i innych związków wyznaniowych są zwolnione od
opodatkowania i od świadczeń na
fundusz gminny i fundusz miejski
5)
, od
nieruchomości lub ich części, stanowiących własność tych osób lub używanych
przez nie na podstawie innego tytułu prawnego na cele niemieszkalne, z
wyjątkiem części zajmowanej na wykonywanie działalności gospodarczej.
7. Zwalnia się z należności celnych przywozowych towary przeznaczone na cele
charytatywno-opiekuńcze i oświatowo-wychowawcze oraz towary o charakterze
kulturalnym przeznaczone na cele kultu, przywożone dla osób prawnych
kościołów i innych związków wyznaniowych, w granicach i na warunkach
określonych w rozporządzeniu nr 918/83/EWG z dnia 28 marca 1983 r.
ustanawiającym wspólnotowy system zwolnień celnych (Dz. Urz. WE L 105 z
23.4.1983), ostatnio zmienionym aktem dotyczącym warunków przystąpienia
Republiki Czeskiej, Republiki Estońskiej, Republiki Cypryjskiej, Republiki
Łotewskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Węgierskiej, Republiki Malty,
5)
Zniesiony na mocy art. 1 ust. 1 pkt 12 ustawy z dnia 14 grudnia 1990 r. o zniesieniu i likwidacji
niektórych funduszy (Dz. U. Nr 89, poz. 517), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 1991 r.
2009-07-30
  [ Pobierz całość w formacie PDF ]