Ustawa o księgach wieczystych i hipotece, ☼ → Dokumenty, akty prawne [ Pobierz całość w formacie PDF ]
¨Kancelaria Sejmu s. 1/22
Dz.U. 1982 Nr 19 poz. 147
oprac. na podst. tj. Dz.U.2001 Nr 124 poz. 1361
USTAWA
z dnia 6 lipca 1982 r.
o księgach wieczystych i hipotece.
Dział I
Księgi wieczyste.
Rozdział 1
Przepisy o prawach jawnych z księgi wieczystej.
Art. 1.
1
Księgi wieczyste prowadzi się w celu ustalenia stanu prawnego nieruchomości.
2.
Księgi wieczyste zakłada i prowadzi się dla nieruchomości, ktre nie mają ksiąg wie-
czystych albo ktrych księgi wieczyste zaginęły lub uległy zniszczeniu.
3.
2)
Księgi wieczyste mogą być także prowadzone w celu ustalenia stanu prawnego wła-
snościowego spłdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spłdzielczego prawa do
lokalu użytkowego i prawa do domu jednorodzinnego w spłdzielni mieszkaniowej.
Art. 2.
Księgi wieczyste są jawne. Nie można zasłaniać się nieznajomością wpisw w księdze
wieczystej ani wnioskw, o ktrych uczyniono w niej wzmiankę.
Art. 3.
1. Domniemywa się, że prawo jawne z księgi wieczystej jest wpisane zgodnie z rzeczywi-
stym stanem prawnym.
2. Domniemywa się, że prawo wykreślone nie istnieje.
Art. 4.
Przeciwko domniemaniu prawa wynikającemu z wpisu w księdze wieczystej nie można
powoływać się na domniemanie prawa wynikające z posiadania.
1)
Oznaczenie ust. 1 nadane przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o zmianie ustawy o księgach
wieczystych i hipotece, ustawy Î Kodeks postępowania cywilnego, ustawy o kosztach sądowych w spra-
wach cywilnych oraz ustawy Î Prawo o notariacie (Dz.U. Nr 63, poz. 635), ktra weszła w życie z dniem 23
września 2001 r.
2)
Dodany przez art. 1 pkt 1 ustawy, o ktrej mowa w przypisie 1.
07-11-01
 ¨Kancelaria Sejmu s. 2/22
Art. 5.
W razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wie-
czystej a rzeczywistym stanem prawnym treść księgi rozstrzyga na korzyść tego, kto przez
czynność prawną z osobą uprawnioną według treści księgi nabył własność lub inne prawo
rzeczowe (rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych).
Art. 6.
1. Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych nie chroni rozporządzeń nieodpłatnych
albo dokonanych na rzecz nabywcy działającego w złej wierze.
2. W złej wierze jest ten, kto wie, że treść księgi wieczystej jest niezgodna z rzeczywi-
stym stanem prawnym, albo ten, kto z łatwością mgł się o tym dowiedzieć.
3.
Jeżeli do dokonania rozporządzenia potrzebny jest wpis w księdze wieczystej, chwila
złożenia wniosku o wpis jest rozstrzygająca dla oceny dobrej lub złej wiary nabywcy.
Jednakże gdy rozporządzenie dochodzi do skutku dopiero po dokonaniu wpisu, roz-
strzyga dzień, w ktrym rozporządzenie doszło do skutku.
Art. 7.
Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych nie działa przeciwko:
1) prawom obciążającym nieruchomość z mocy ustawy, niezależnie od wpisu,
2) prawu dożywocia,
3) służebnościom ustanowionym na podstawie decyzji właściwego organu administra-
cji państwowej,
4) służebnościom drogi koniecznej albo ustanowionym w związku z przekroczeniem
granicy przy wznoszeniu budynku lub innego urządzenia.
Art. 8.
Rękojmię wiary publicznej ksiąg wieczystych wyłącza wzmianka o wniosku, o skardze na
orzeczenie referendarza sądowego, o apelacji lub kasacji oraz ostrzeżenie dotyczące nie-
zgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem
prawnym nieruchomości.
Art. 9.
Przepisy art. 5-8 stosuje się także w wypadkach nie wymienionych w art. 5 rozporządzeń
prawami jawnymi z księgi wieczystej oraz gdy na podstawie wpisanego prawa zostaje
spełnione świadczenie na rzecz osoby uprawnionej według treści księgi.
Art. 10.
1. W razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze
wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym osoba, ktrej prawo nie jest wpisane lub
3)
Ze zmianą wprowadzoną przez art. 1 pkt 2 ustawy, o ktrej mowa w przypisie 1.
4)
Ze zmianami wprowadzonymi przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 czerwca 1996 r. o zmianie ustawy o księ-
gach wieczystych i hipotece (Dz.U. Nr 107, poz. 499), ktra weszła w życie z dniem 6 września 1996 r. z
mocą od dnia 1 lipca 1996 r., oraz art. 1 pkt 3 ustawy, o ktrej mowa w przypisie 1.
07-11-01
  ¨Kancelaria Sejmu s. 3/22
jest wpisane błędnie albo jest dotknięte wpisem nie istniejącego obciążenia lub ograni-
czenia, może żądać usunięcia niezgodności.
2.
Roszczenie o usunięcie niezgodności może być ujawnione przez ostrzeżenie. Podsta-
wą wpisu ostrzeżenia jest nieprawomocne orzeczenie sądu albo zarządzenie tymcza-
sowe sądu. Do wydania zarządzenia tymczasowego nie jest wymagane uprawdopo-
dobnienie, że roszczenie jest zagrożone.
Art. 11.
Ograniczone prawo rzeczowe na nieruchomości, ujawnione w księdze wieczystej, ma
pierwszeństwo przed takim prawem nie ujawnionym w księdze.
Art. 12.
1.
O pierwszeństwie ograniczonych praw rzeczowych wpisanych do księgi wieczystej
rozstrzyga chwila, od ktrej liczy się skutki dokonanego wpisu.
2. Prawa wpisane na podstawie wnioskw złożonych rwnocześnie mają rwne pierw-
szeństwo.
Art. 13.
1. Ustanawiając ograniczone prawo rzeczowe, ktre ma być wpisane w księdze wieczy-
stej, właściciel może zastrzec pierwszeństwo przed tym prawem lub rwne z tym pra-
wem dla innego prawa.
2. Zastrzeżenia można dokonać także po ustanowieniu prawa, za zgodą osoby, ktrej to
prawo przysługuje.
3. Do zastrzeżenia pierwszeństwa ograniczonego prawa rzeczowego niezbędny jest wpis
w księdze wieczystej.
Art. 14.
Jeżeli przed wpisaniem prawa, dla ktrego było zastrzeżone pierwszeństwo, zostało wpisa-
ne inne prawo, do wpisu prawa z zastrzeżeniem pierwszeństwa nie jest potrzebna zgoda
osoby, ktrej to inne prawo przysługuje, chyba że prawo, dla ktrego zastrzeżono pierw-
szeństwo, miałoby być wpisane w szerszym zakresie, niż to wynika z zastrzeżenia pierw-
szeństwa.
Art. 15.
Przepisy art. 11-14 nie naruszają pierwszeństwa ograniczonych praw rzeczowych określo-
nego w przepisach szczeglnych.
Art. 16.
1. W wypadkach przewidzianych w przepisach ustawowych w księdze wieczystej, poza
prawami rzeczowymi, mogą być ujawnione prawa osobiste i roszczenia.
5)
Ze zmianami wprowadzonymi przez art. 24 pkt 1 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. Przepisy wprowadzające
ustawę Î Prawo o notariacie oraz o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego i ustawy o księgach wieczy-
stych (Dz.U. Nr 22, poz. 92), ktra weszła w życie z dniem 22 kwietnia 1991 r.
6)
Ze zmianą wprowadzoną przez art. 1 pkt 4 ustawy, o ktrej mowa w przypisie 1.
07-11-01
 ¨Kancelaria Sejmu s. 4/22
2. W szczeglności mogą być ujawniane:
1) prawo najmu lub dzierżawy, prawo odkupu lub pierwokupu, prawo dożywocia,
2) roszczenie o przeniesienie własności nieruchomości lub użytkowania wieczystego
albo o ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego; dotyczy to także roszczeń
przyszłych i warunkowych,
3) roszczenie wynikające z określenia zarządu lub sposobu korzystania z nieruchomo-
ści przez wspłwłaścicieli lub wieczystych użytkownikw,
4) roszczenie wspłwłaścicieli wyłączające uprawnienie do zniesienia wspłwłasności,
5)
wierzytelności banku hipotecznego zabezpieczone hipoteką oraz informacje, że
zostały one wpisane do rejestru zabezpieczenia listw zastawnych, o ktrym mowa
w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych
(Dz.U. Nr 140, poz. 940, z 1998 r. Nr 107, poz. 669, z 2000 r. Nr 6, poz. 70 i Nr 60,
poz. 702 oraz z 2001 r. Nr 39, poz. 459),
6)
prawo korzystania z budynku lub pomieszczenia mieszkalnego w oznaczonym
czasie w każdym roku, o ktrym mowa w ustawie z dnia 13 lipca 2000 r. o ochronie
nabywcw prawa korzystania z budynku lub pomieszczenia mieszkalnego w ozna-
czonym czasie w każdym roku oraz o zmianie ustaw Kodeks cywilny, Kodeks wy-
kroczeń i ustawy o księgach wieczystych i hipotece (Dz.U. Nr 74, poz. 855).
Art. 17.
Przez ujawnienie w księdze wieczystej prawo osobiste lub roszczenie uzyskuje skutecz-
ność względem praw nabytych przez czynność prawną po jego ujawnieniu, z wyjątkiem
służebności drogi koniecznej albo służebności ustanowionej w związku z przekroczeniem
granicy przy wznoszeniu budynku lub innego urządzenia.
Art. 18.
Rwnocześnie z wpisem prawa, do ktrego odnosi się ujawnione w księdze wieczystej
roszczenie, wykreśla się z urzędu wpisy praw nabytych po ujawnieniu roszczenia, jeżeli
wpisy te są sprzeczne z wpisem prawa, ktrego roszczenie dotyczyło, albo jeżeli w inny
sposb naruszają to prawo.
Art. 19.
1. Roszczenie o przeniesienie własności lub użytkowania wieczystego albo o ustanowie-
nie ograniczonego prawa rzeczowego na nieruchomości może być po upływie roku od
dnia wpisu w księdze wieczystej wykreślone na jednostronne żądanie właściciela lub
wieczystego użytkownika, jeżeli w tym terminie nie złożono wniosku o wpis prawa,
ktrego dotyczy roszczenie. Jeżeli złożony w tym terminie wniosek nie został
uwzględniony, roszczenie może być wykreślone z chwilą uprawomocnienia się orze-
czenia odmawiającego uwzględnienia wniosku.
7)
Dodany przez art. 39 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych
(Dz.U. Nr 140, poz. 940), ktra weszła w życie z dniem 1 stycznia 1998 r.
8)
Dodany przez art. 13 ustawy z dnia 13 lipca 2000 r. o ochronie nabywcw prawa korzystania z budynku lub
pomieszczenia mieszkalnego w oznaczonym czasie w każdym roku oraz o zmianie ustaw Kodeks cywilny,
Kodeks wykroczeń i ustawy o księgach wieczystych i hipotece (Dz.U. Nr 74, poz. 855), ktra weszła w ży-
cie z dniem 9 grudnia 2000 r.
07-11-01
 ¨Kancelaria Sejmu s. 5/22
2.
Jeżeli uprawniony wykaże przed upływem roku od dnia wpisu, że wystąpił do sądu o
przeniesienie lub ustanowienie prawa określonego w ust. 1, bieg terminu do wykreśle-
nia roszczenia liczy się od dnia zakończenia postępowania, jednakże w razie nie-
uwzględnienia żądania roszczenie może być wykreślone z chwilą zakończenia postę-
powania.
3. W razie wpisu roszczenia przyszłego lub warunkowego bieg terminu do wykreślenia
takiego roszczenia liczy się od dnia, w ktrym stało się ono wymagalne.
Art. 20.
1. Do pierwszeństwa praw osobistych oraz roszczeń ujawnionych w księdze wieczystej
stosuje się odpowiednio przepisy o pierwszeństwie ograniczonych praw rzeczowych.
2.
O pierwszeństwie prawa, ktrego ustanowienie było przedmiotem roszczenia ujaw-
nionego w księdze wieczystej, rozstrzyga chwila złożenia wniosku o wpis roszczenia.
Art. 21.
Właściciel kilku nieruchomości stanowiących całość gospodarczą lub graniczących z sobą
może żądać połączenia ich w księdze wieczystej w jedną nieruchomość.
Art. 22.
1. Ograniczone prawa rzeczowe obciążające ktrąkolwiek z połączonych nieruchomości
obciążają całą nieruchomość utworzoną przez połączenie. Nie wpływa to jednak na
dotychczasowy zakres wykonywania użytkowania i służebności.
2. Nieruchomości obciążone ograniczonymi prawami rzeczowymi mogą być połączone
tylko wtedy, gdy uprawnieni ułożą się co do pierwszeństwa tych praw na nieruchomo-
ści utworzonej przez połączenie.
3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do pierwszeństwa praw i roszczeń, o kt-
rych mowa w art. 16.
Rozdział 2
Ustrj ksiąg wieczystych i postępowanie.
Art. 23.
Prowadzenie ksiąg wieczystych należy do właściwości sądw rejonowych. Czynności sądu
w zakresie prowadzenia ksiąg wieczystych mogą wykonywać referendarze sądowi.
Art. 23a.
9)
Ze zmianą wprowadzoną przez art. 24 pkt 2 ustawy, o ktrej mowa w przypisie 5.
10)
Ze zmianą wprowadzoną przez art. 1 pkt 5 ustawy, o ktrej mowa w przypisie 1.
11)
W brzmieniu ustalonym przez art. 24 pkt 3 ustawy, o ktrej mowa w przypisie 5; zdanie drugie dodane
przez art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o zmianie ustaw Î Prawo o ustroju sądw powszech-
nych, Kodeks postępowania cywilnego, ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz ustawy o prokura-
turze (Dz.U. Nr 117, poz. 752), ktra weszła w życie z dniem 1 stycznia 1998 r.
12)
Dodane
przez art. 47 ustawy z dnia 6 lipca 2001 r. o gromadzeniu, przetwarzaniu i przekazywaniu infor-
macji kryminalnych (Dz.U. Nr 110, poz. 1189), ktra wchodzi w życie z dniem 6 kwietnia 2002 r.
07-11-01
  [ Pobierz całość w formacie PDF ]