uposledzenie umyslowe [tryb zgodnosci], [ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->2012-07-22UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWEUpośledzenie umysłowe:1) podejście kliniczno – medyczne2) podejście praktyczne3) podejście psychologiczno – społeczneStan obniżonej sprawności umysłowej w stosunku dostanu normalnego, charakteryzujący sięniedorozwojem lub zaburzeniami procesówpercepcyjnych, uwagi, pamięci i myślenia w wynikuprocesów patologicznych.12012-07-22Przyczyny upośledzenia umysłowegoSkutek działania różnych czynników patogennych z nieodwracalnym skutkiemPIERWOTNEWTÓRNE•Czynnikidziałające przed urodzeniem dziecka –prenatalne (działają na embrion i płód w okresieciąży – wiek matki, choroby matki,niedożywienie, alkoholizm matki, uszkodzeniachemiczne, mechaniczne, radiacyjne, infekcjematki, zaburzenia metaboliczne),•Czynnikidziałające w czasie urodzenia dziecka –perinatalne - trudny poród (niedotlenienie,wylewy, uszkodzenia mechaniczne),•Czynnikidziałające po urodzeniu dziecka -postnatalne – stany chorobowe ( zapalenie oponmózgowych, zapalenie mózgu), urazy fizyczne,ciężkie zaburzenia metabolizmu. Wpływczynników kulturowych i środowiskowych (brakodpowiedniej stymulacji, izolacja społeczna,deprywacja potrzeb psychicznych)•Czynnikigenetyczne,Klasyfikacja stopni rozwoju umysłowegoW 1968 r. Światowa Organizacja Zdrowia przyjęła 4-stopniowąklasyfikację upośledzenia umysłowego:1. Lekki niedorozwój umysłowy – iloraz inteligencji od 52 – 672. Umiarkowany niedorozwój umysłowy – od 36 – 513. Znaczny niedorozwój umysłowy – od 20 – 354. Głęboki niedorozwój umysłowy – od 0 – 19Osoby z umysłowym upośledzeniem stanowią bardzozróżnicowaną grupę, ich niedorozwój umysłowy może byćróżnego stopnia. Funkcjonuje również stosunkowo dużagrupa osób znajdujących się na pograniczu normy umysłoweji upośledzenia umysłowego (I.I.= od 68 do 83).22012-07-22Klasyfikacja stopni rozwoju umysłowegoIloraz inteligencjiOdchyleniestandardowePowyżej+3 SOd +2SDo +3SOd +1SDo +2SOd -1SDo +1SOd -2SDo -1SOd -3SDo -2Sod -4SDo -3SOd -5SDo -4SPoniżej 5SStopieńrozwojuumysłowegoBardzo wysokainteligencjaWysokainteligencjaInteligencjapowyżejprzeciętnejPrzeciętnainteligencjaInteligencjaniższa niżprzeciętnaUpośledzenie wstopniu lekkiUpośledzenie wstopniuumiarkowanymUpośledzenie wstopniu znacznymUpośledzenie wstopniu głębokimL.Terman,M.MerrillPowyżej 148132-147117-13184-11668-8352-6736-5120-350-19D.WechslerPowyżej 146131-145116-13085-11570-8455-6940-54-39-Pozycja wMiędzynar.KlasyfikacjiChoróbNomenklaturapsychiatrycznaKlasyfikacjaklinicznaPrawidłowyrozwójumysłowy-norma310311312stupiditasphysiologocadebilitasmentalisimbecilitasPograniczenormyLżejszeupośledzenieGłębszeupośledzenie313314idiotiaSymptomatologia stopni upośledzenia umysłowegoStopnieUpośledzenie w stopniulekkimUpośledzenie wstopniuumiarkowanymProcesy instrumentalneProcesyorientacyjne:spostrzeganieSprawność spostrzeganiazasadniczo w normie. Wolnytok spostrzegania.Spostrzeżenia nieprecyzyjne,trudności z wyróżnieniemistotnych szczegółów,zachowanie zdolności dopercepcji muzykiObniżona sprawnośćspostrzegania. Spostrzegacechy konkretne, nieodróżnia cech ważnych.Znaczne obniżeniesprawności i szybkościspostrzegania.Spostrzeżenianiedokładne. Trudnościrozpoznawaniaprzedmiotów,wyodrębnieniaelementów całości.Poważne trudności zkoncentracją uwagi.Koncentruje ją naprzedmiotach służącychzaspokajaniu potrzeb,lub wyróżniających sięnp. zdecydowanąbarwą. Uwagamimowolna, brakuwagi dowolnej.Głęboko zaburzonasprawnośćspostrzegania. Wniektórych przypadkachnie udaje się wywołaćkoncentracji wzroku naprzedmiocie. Reakcjegłównie na bodźcesygnalizujące pokarm.W niektórychprzypadkach brakobjawów koncentracjiuwagi mimowolnej.Upośledzenie wstopniu znacznymUpośledzenie wstopniu głębokimUwagaUwaga dowolna, dobrzeskoncentrowana namateriale konkretnym.Krótko i słabo koncentrujesię na treściachabstrakcyjnych, trudnych dozrozumienia. Ograniczonyzakres uwagi.Trudności zkoncentrowaniem uwagidowolnej. Dobrzekoncentruje uwagę przywykonywaniu czynnościprostych, mechanicznych ina interesującychprzedmiotach. Dominujeuwaga mimowolna.32012-07-22StopniePamięćUpośledzenie w stopniulekkimUpośledzenie wstopniuumiarkowanymUpośledzenie wstopniu znacznymZapamiętywanie wybitnietrudne. Zakres pamięciznikomy, mała trwałośćpamięci. Potrafizapamiętać proste układyruchowe. Osoby dorosłepotrafią powtarzać zdania(12 sylab), 4 cyfry, 3proste poleceniazapamiętywać iwykonywać.Głębokie opóźnienierozwoju mowy:pojedyncze wyrazy wwieku szkolnym. Częstonie buduje zdań,wypowiedzimonosylabami lubjednym wyrazem.Niekiedy używa zdańprostych. Trudności zodmianą przez przypadki.Wymowa bełkotliwa. Zasóbsłownictwa minimalny.Upośledzeniew stopniugłębokimZapamiętywanieiuczenie sięzniesione lubwidocznejedynie wopanowaniuprostych reakcjiruchowych,odszukiwaniuschowanegoprzedmiotu.Mowaniewykształcona,Dobra pamięć mechaniczna, zdarzają sięprzypadki wybitne dobrej „pamięcifotograficznej”.Słaba pamięć logiczna idowolna. Uczenie siębez zrozumienia. Wolnetempo uczenia.Zapamiętuje piosenki,wiersze.Ograniczony zakrespamięci. Bardzo wolnetempo uczenia się.Potrafi zapamiętaćproste piosenki,wiersze. Osoby dorosłepotrafią powtarzaćzdania (16 – 18 sylab),5 cyfr.Znacznie opóźnionyrozwój mowy:pojedyncze wyrazy ok.5 r.ż. Zdania ok. 7 r.ż.Używa prostych zdań,liczne agramatyzmy.Wymowa wadliwa,niewyraźna.Ograniczony zasóbsłownictwa, brak pojęćabstrakcyjnych.MowaOpóźniony rozwójmowy: pojedynczewyrazy do 3 r.ż. Zdaniaw 5-6 r.ż. Trudności wwypowiadaniu myśli,formułowaniu dłuższychwypowiedzi.Agramatyzmy. Częstewady wymowy. Małyzasób słownictwa.opanowuje 2-3wyrazy irozumie kilkaprostychpoleceń.StopnieUpośledzenie w stopniulekkimDominuje myśleniekonkretno-obrazowe nadpojęciowo-słownym.Upośledzenieabstrahowania, uogólnianie,porównywanie orazrozumowanie przyczynowo-skutkowe, wnioskowanie itworzenie pojęć. Małasamodzielność myślenia,zwolnione tempo, małapłynność i giętkość. Słabykrytycyzm, ograniczonazdolność do samokontroli.Dobrze definiuje pojęciakonkretne, nie potrafi podaćdefinicji pojęćabstrakcyjnych.W wieku 15-16 lat osiągawiek inteligencji 8-12 latUpośledzenie wstopniuumiarkowanymSłabo rozwiniętemyślenie pojęciowo –słowne. Myślenie macharakter konkretno-obrazowy. Upośledzonerozumowanieprzyczynowo-skutkowe.Bardzo wolne tempo isztywność myślenia.Brak samodzielności,krytycyzmu, zdolności dosamokontroli. Pojęciadefiniują poprzez opisprzedmiotu i materiału, zktórego jest zrobiony i„przez użytek”.Upośledzeniew stopniuznacznymMyśleniesensoryczno –motoryczne wdziałaniu słaborozwinięte,głębokoupośledzonemyśleniepojęciowo –słowne. Pojęciadefiniuje „przezużytek”.Upośledzeniew stopniugłębokimNiewykształcone.Procesyintelektualne:myślenieMaksymalnypoziomrozwojuumysłowegoW wieku 15 lat osiągawiek inteligencji do 7-8latW wieku 8-10 latosiąga wiekinteligencji do 3 lat.Osoby dorosłe nieprzekraczająpoziomuintelektualnegodziecka w wieku 5-6lat.42012-07-22StopnieUpośledzenie wstopniu lekkimOpóźniony rozwójruchowy: siadanie wkońcu 1 r.ż. Chodzeniepod koniec 2 r.ż. Brakprecyzji ruchów, ruchysłabo skoordynowane.Pełny zakressamoobsługi. Możeopanować czynnościzawodowe i bardzodobrze je wykonywać.Upośledzenie w stopniuumiarkowanymPoważnie opóźniony rozwójruchowy: siadanie w 2 r.ż.Chodzenie w 3 r.ż. Dość dobrzemoże radzić sobie zsamoobsługą. Wyuczalne wwykonywaniu prostychczynności zawodowych, podnadzorem, obsługuje prosteurządzenia i maszyny. Ruchymało precyzyjne, niezgrabne.Wolne tempo czynnościruchowych.Upośledzenie wstopniu znacznymGłęboko opóźnionyrozwój ruchowy: siadaniei chodzenie opanowuje wwieku przedszkolnym.Może przyswoić sobieruchy niezbędne dowykonywania prostychczynności związanych zsamoobsługą, wymaga todłuższego ćwiczenia.Poważne upośledzeniesprawności manualnych.Upośledzenie wstopniu głębokimZdolne doopanowaniachodzenia. Ruchyautomatyczne,stereotypowe, którenie służąwykonywaniuczynności.Procesywykonawcze- motorykaProcesy ustosunkowańProcesyemocjonalno –motywacyjne idojrzałośćspołecznaOsłabiona kontrolaemocji, popędów,dążeń. Zdolne do uczućwyższych. Utrudnioneprzystosowaniespołeczne. Niektóredzieci osiągają znacznystopień uspołecznienia.Ujawnia wrażliwośćemocjonalną, głębokieprzywiązanie dowychowawców. Słabokontrolują emocje, popęd idążenia.Zdolne do okazywaniauczuć, przywiązania, choćwyraża je w sposóbprymitywny. Niekontroluje emocji ipopędów. Małosamodzielne, realizujepotrzeby, dba o higienęosobistą.Zdolne do wyrażaniaprostych emocji.Najczęściej brakobjawów życiauczuciowego iprzejawówsamodzielności. Wwyniku długotrwałegoćwiczenia możnanauczyć jesygnalizowania potrzebfizjologicznych.Maksymalnypoziomdojrzałościspołecznej17 lat10 lat7 – 8 lat4 lataOsoby upośledzone umysłowo stanowią około 3% całej populacji(89% - lekko upośledzonych, 6% - umiarkowanieupośledzonych, 3,5% - upośledzonych znacznie, 1,5% -upośledzonych głęboko)•Osoby o tym samy ilorazie inteligencji opóźnienie w rozwojumoże mieć inny ciężar gatunkowy.•Przedziały ilorazów inteligencji są tak duże, że różnice międzyosobami z górnej i dolnej granicy przedziałów są znaczne zewzględu na dynamikę rozwoju i maksymalne możliwości.•Zaburzenia dynamiki procesów nerwowych o różnorodnymcharakterze i nasileniu modyfikują obraz funkcjonowaniaosoby niepełnosprawnej intelektualnie.5 [ Pobierz całość w formacie PDF ]